Türkiye’de faaliyet gösteren özel bankaların akabinde kamu bankaları da Rusya’nın Mir kart sisteminden çıktı.
ABD Hazinesi Yabancı Varlıklar Denetim Dairesi’nin, Mir ödeme sistemini kullanan finansal kuruluşlara yaptırım ihtarının akabinde Türkiye İş Bankası ve Denizbank sistemden çıkmıştı.
Bloomberg’in üst seviye bir Türk yetkiliye dayandırdığı haberine nazaran, özel bankaların akabinde Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank da Rusya’nın lokal ödeme sistemi Mir uygulamasının kullanımını durdurdu. Kamu bankaları haberi yalanlamadı.
Peki bu karar Türkiye’de turizm bölümünü nasıl etkileyecek?
3 milyon Rus geldi
Rusya Türkiye’nin turizm kesimi için de en kıymetli pazarlardan biri. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın datalarına nazaran Ağustos 2022’de 806 bin 505 Rus turist Türkiye’ye geldi. Yılın birinci sekiz ayında ise Rusya 3 milyon 3 bin 836 şahısla Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ikinci ülke oldu.
DW Türkçe’ye konuşan Çeşit Operatörleri Platformu Sözcüsü Cem Polatoğlu, Mir sisteminin artık Türkiye’deki bankalarca kabul edilmemesinin Türkiye’ye gelen Rus turist sayısını azaltmayacağını söylüyor.
Ödemeleri evvelce yaptılar
Rusların Türkiye’yi ziyaretlerinin çok öncesinde tüm ödemelerini seyahat acentelerine ve cins operatörlerine kredi kartlarıyla esasen yaptıklarını anlatan Polatoğlu, “Yani Türkiye’de yalnızca ekstra çeşitler satın alırlarsa paraya gereksinim duyabilirler yahut da restoran ve ikramlık eşya harcamaları kelam konusu olur. Bir Rus turistin Türkiye’deki ortalama harcaması ise 200 dolar civarında. Bu sayısı da yanlarında nakit olarak getireceklerini düşünüyoruz” diyor.
Türkiye’ye yılın birinci sekiz ayında Rusya’dan gelen turistlerin sayısı 3 milyonu aştıFotoğraf: Chris McGrath/Getty Images
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da dün Türkiye Kültür Yolu Şenlikleri’ne ait düzenlenen basın toplantısında, Mir kart tartışmalarla ilgili, ilgili kurumları daha uzun vadeli tahlil yolu bulmak için çalıştıklarını lakin Rus turistlerin Türkiye’ye nakit getirmesinde bir ıstırabı olmadığını söz etti.
Mir nedir?
Mir ödeme sistemi, Mayıs 2017’de Rusya Merkez Bankası tarafından ulusal ödeme sistemi olarak kuruldu. Rusya Ulusal Kart Ödeme Sistemi tarafından işletilen ve elektronik para transferi için kullanılan sistem, Visa ve Mastercard’a bir alternatif olarak tasarlandı.
ABD ve Avrupa ülkeleri, şubat ayında Ukrayna’ya yönelik işgal teşebbüsüne karşı uygulanan ekonomik yaptırımlar kapsamında Rusya’yı, paranın ülkeler ortasında süratle transfer edilmesini sağlayan memleketler arası bir finansal yapılanma sistemi olan SWIFT’ten (Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu) çıkardı. Rusların Visa ve Mastercard dayanaklı kredi kartlarını yurtdışında kullanmaları yasaklandı. Bu tarihten itibaren Mir sistemi daha çok kullanılmaya başlandı. Türkiye’den de üç kamu bankası ve iki özel banka sisteme hali hazırda dahildi.
Alternatif ödeme sistemi
Kamu bankalarının Mir sisteminden çıkma kararı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen cuma Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Mir’e alternatif ödeme sistemleri üzerine yaptığı görüşme sonrasında geldi.
Geçen hafta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyi vesilesiyle bulunduğu New York’ta Türkevi’nde açıklamalarda bulunan Erdoğan, Rusya’ya yaptırımlar konusunda, “En değerli nokta Mir Kart denilen olaydır. Bu Rusya ile bizim ortamızda bir adımdı” diyerek, “Alternatifleri ne olabilir bu alternatifler üzerinde ilgili bakan arkadaşlarım görüşmelerini yapıyorlar. Görüşmelerden sonra da İstanbul’da cuma günü bütün ilgili arkadaşlarımı toplayacağım. Burada da son kararımızı vereceğiz” sözlerini kullanmıştı.
Bankaların Mir sisteminden çıkmasının akabinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan alternatif bir ödeme sisteminin belirlenip belirlenmediği konusunda şimdi bir açıklama yapılmadı.
ABD Hazinesi Yabancı Varlıklar Denetim Dairesi, evvelki hafta finans kurumlarını Mir ile yeni mutabakatlara girmemeleri yahut mevcut muahedeleri genişletmemeleri konusunda uyarmıştı.
Kremlin’den açıklama
Türkiye’deki bankaların Mir sisteminden büsbütün çıkmasının akabinde Rusya’dan da bu duruma “ABD’nin baskısı ve yaptırım tehditlerinin” neden olduğunu savunan bir açıklama geldi.
Kremlin Sözcüsi Dmitri Peskov, “Bankalar ve ekonomik operatörlerin ABD’nin çok güçlü baskısı altında oldukları açık. Bu karar büsbütün gibisi görüşmemiş baskı altında verildi. Bu baskıya karşı koymak için yolları ortaklaşa kıymetlendirmemiz gerekli” diye konuştu.
Türkiye üzere Vietnam ve Kazakistan’da da bankalar Mir ödeme sistemine olan takviyelerini geri çekti.
DW/PÜ,JD
