Türk Tabipleri Birliği (TTB) bünyesinde kurulan Pandemi Çalışma Grubunca hazırlanan Covid-19 Pandemisi 2’nci Yılı Kıymetlendirme Raporu, çevrimiçi düzenlenen bir basın toplantısı ile açıklandı.
Türkiye’deki toplam hadise sayısının 15 milyona, can kayıplarının ise 100 bine yaklaştığı tabir edilen raporda, TTB’nin Türkiye’de pandemi devrindeki fazladan vefat sayısını ise 275 binden fazla hesapladığı kaydedildi.
TÜİK vefat istatistiklerini açıklamıyor
Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan resmi dataların büyük kuşkular içerdiği kaydedilen raporda, 2020 yılının yaz aylarında hadise ve mevt sayılarının gerçeği yansıtmadığının tekraren kanıtlandığına dikkat çekildi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2021 yılının Haziran ayında açıklaması gereken “2020 Vefat ve Mevt Nedenleri İstatistikleri”ni dokuz aydır açıklamamasının “utanç verici” olarak değerlendirildiği raporda, tarihteki birçok pandemide olduğu üzere Covid-19 pandemisinde de fakirlerin daha çok hastalandığı ve öldüğü kaydedildi.
Sekiz ana başlıktan oluşan raporu özetleyen TTB Merkez Kurulu Lideri Şebnem Korur Fincancı, Covid-19’un bir personel sınıfı hastalığı olduğunu tekraren vurguladıklarını belirtti. Salgının duyurulmasından birkaç hafta sonra 7 acil tedbiri emek örgütleriyle birlikte açıkladıklarını tabir eden Fincancı, bu tedbirlerin hiçbirinin uygulanmadığına dikkat çekti.
TTB Merkez Kurulu Lideri Şebnem Korur FincancıFotoğraf: picture-alliance/dpa/M. Becker
Sağlık çalışanlarının 4’te 1’i Covid-19’a yakalandı
Türkiye’de birinci hadisenin rapor edildiği 11 Mart 2020 tarihinde sıhhat kurumlarında rastgele bir hazırlık yapılmadığı tabir edilen raporda, kronik hastalıkları olan ve korunması gereken sıhhat çalışanlarının korunmaları için özel önlemlerin de alınmadığı kaydedildi.
Türkiye’de salgınla karşılaşıldığında sıhhat çalışanlarının esirgeyici materyallere ulaşımı, beslenme, barınma, ulaşım üzere temel gereksinimlerinde bile sıkıntılar yaşandığı kaydedilen raporda, sıhhat sisteminin pandemiye hazırlıksız yakalanması ve gerekli düzenlemelerin yapılmaması nedeniyle sıhhat çalışanlarının en az dörtte birinin Covid-19 hastalığına yakalandığına dikkat çekildi. Bu sürecin 500’den fazla etkin sıhhat çalışanı ve 200’den fazla doktorun vefatına yol açtığı belirtilen raporda, sıhhat çalışanlarının korunmaları için düzenlemeler yapılarak yüzlerce vefatın engellenmesinin mümkün olduğu, lakin bunun yapılmadığı söz edildi.
Sağlık çalışanlarının başta pandeminin kahramanları olduğunu söz eden Fincancı, “Evet, kahramanlardık, ancak Covid-19 meslek hastalığı kabul edilmedi, yıpranma hisseleri da artırılmış değil. Burada tabi bizi alkışlattılar, fakat müsaade hakkımız olmadığını tez ettiler, istifa hakkımızı elmizden aldılar, emeklilik haklarımızın önüne mahzurlar çıkardılar. Bununla yetinmeyip eleştirenleri de terörist kıldılar” diye konuştu.
Aşılama sayıları 20 binin altına düştü
Raporda, filyasyon uygulamaları ve aşılama kampanyalarının da sıhhat sisteminin yetersizliği, birinci basamak sıhhat örgütlenmesinin zayıflığı nedeniyle nitelikli ve kâfi bir halde uygulanamadığına dikkat çekildi. Pandemi idaresinin bilimsel değil, kâr odaklı olmasının felaketi büyüttüğü belirtilen raporda, atılan yanlış adımların öbür sıhhat hizmetlerini de aksattığı kaydedildi.
Filyasyon hizmetinin nitelikli yapılamadığı ve hastalığa tesiri olmadığı kanıtlanmış milyonlarca ilacın topluma dağıtıldığına da dikkat çekildi.
Raporda aşılama kampanyalarının istenen istenen seviyede yapılmadığı ve yaşanan problemlerin kamu otoritesi tarafından çözülmeye çalışılmadığı da belirtildi. Günlük aşılamanın 20 bin civarına indiğini belirten Fincancı, hedeflenen aşılama oranlarına hala ulaşılamadığına ve hatırlatma dozlarının kıymetli ölçüde yapılmadığına dikkat çekti.
“Endemi pandeminin bitme hali değil”
Toplantıda konuşan ve raporu hazırlayan grubun içinde yer alan Prof. Dr. Mehmet Zencir, Türkiye’de pandeminin boyutunun hala bilinmediğini belirtti. Pandeminin hala devam ettiği bir devirde Türkiye’nin pandemiyi rafa kaldırdığını tabir eden Zencir şöyle konuştu:
“Endemi diye bir kavramla toplum rahatlatılmaya çalışılıyor. Endemi, rastgele bir sıhhat sorunun tehlikeli boyutta olduğu manasına geliyor. Endemi dediğimiz pandeminin bitme hali değil. Pandemiler çağından kurtulmak istiyorsak ve pandemiler çıktığında erkenden en az zaiyatla kurtulmak istiyorsak hem toplumsal gerçeklikle bunu değiştirmeye yönelik bir mücadelinin içerisinde olmak, hem de sıhhat sisteminde hami sıhhat sistemini önceleyen, sıhhatte para kazanmayı bloke eden periyoda yine evrilmek zorundayız.”
“Enfeksiyon yaygınlaşıyor”
Toplantıda konuşan Prof. Dr. Oğuz Kılınç ise enfeksiyonun yaygınlaştığı uyarısı yaptı.
Türkiye’de şu anda pandemi bitiyormuş üzere bir hava yaratıldığını belirten Kılınç, kör, topal işleyen bir aşı süreci olduğunu söyledi. Gerçek olay sayısının açıklananın üç katı kadar olduğunu savunan Kılınç, “Virüs zayıfladı, eski gücünde değil” telaffuzlarının insanları mevte bir sefer daha mahkum ettiğini söz etti.
Uçak yahut toplu taşıma alanlarında maske kullanılmadığını ve bunu engelleyecek bir önlem kalmadığını belirten Kılınç, “Enfeksiyon yaygınlaşıyor. Orta ve yüksek riskli senaryo gerçekleşmesine yönelik bir grup önlemlerin şimdiden planlanması gerekiyor. Yatan hasta azaldı, ağır bakım yükü azaldı, lakin her an İstanbul zelzelesi üzere ne vakit olacağı belirli olmayan bir vakitte, tekrar farklı şeyler konuşuyor duruma gelebiliriz” dedi.
Covid aşısından sonra HIV aşısı da geliştirilebilir mi?
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
“Yeni ve önemli bir dalga çok daha büyük sarsıntıya yol açabilir”
Toplantıda konuşan Prof. Dr. Esin Şenol ise Türkiye’deki servis ve ağır bakımlarda önemli bir azalma görüldüğünü ve bunun sevindirici olduğunu söyledi. Virüsün varlığını sürdürecek halde çoğalmaya çalıştığına dikkat çeken Şenol, fakat aşılamada büyük bir sürat kesmenin görüldüğünü söyledi.
Aşıların koruyuculuğuna ait bilgilerin hakikat kullanılamadığını söz eden Şenol, “Nisan ayı ortası itibariyle servis ve ağır bakımdaki hasta yükünün azalmış olduğunu, fakat süratli testler yaparak ayakta gezen çokça hadise olduğunu biliyoruz. Önümüzü sislendiren, bunun nereye evrileceğini bilmememiz. Şayet yeni ve önemli bir dalga ile karşılaşırsak sahiden çok daha büyük bir sarsıntıya yol açabilir ve bununla bağlı hiçbir hazırlık olmaması doğal ki son derece tasa verici” dedi.
“Koruyucu sıhhat hizmetleri aksadı”
Filyasyon sürecinde milyonlarca bireye favipiravir ilacı verildiğini belirten Dr. Nasır Nenasır ise daha sonra bunun klinik bir faydası olmadığının ortaya çıktığına dikkat çekti. Tüm filyasyonun ana noktasının bu ilaç olduğunu tabir eden Nenasır, kollayıcı sıhhat hizmetlerinde çalışan binlerce sıhhat çalışanının da bu alana kanalize edildiğini kaydetti.
Bu nedenle hami sıhhat hizmetlerinin aksadığını vurgulayan Nenasır, “Her yıl 20 bin üzerinde erken kanser hadisesi yapıyorduk. Kanser tarama olayları yüzde 10’ların altında kaldı. Geç evrede bunlar yakalanıyor. Şu an alandan gelen bilgiler de bunu bize gösteriyor. Siz tıpkı vakitte bilimi devre dışı bırakınca buradaki öbür gözetici sıhhat hizmetlerini de aksatmış oldunuz” görüşünü lisana getirdi.
Toplantıda konuşan Dr. Onur Naci Karahancı ise Türkiye’nin makûs idaresi nedeniyle hem fazladan ölümlerle yüzleşildiğini hem de sıhhat sisteminin artık tıkandığını belirtti. Pandemi ile birlikte toplumda tüberküloz hastalarının artmaya başladığını belirten Prof. Dr. Oğuz Kılınç ise bunun teşhis gecikmesi yahut uygun tedaviye vaktinde ulaşamamaktan kaynaklı olduğunu tabir etti.
