Reuters haber ajansı, ABD’nin İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de planladığı EastMed projesine verdiği takviyesi geri çektiğini bildirdi.
Reuters‘ın Yunan hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberde Washington idaresinin, İsrail doğal gazını Avrupa’ya taşıması planlanan EastMed boru çizgisi konusunda Atina’ya tasalarını bir nota ile ilettiği kaydedildi. Haberde bu adım ABD idaresi açısından bir U dönüşü olarak değerlendirildi. Daha evvel misyondaki Donald Trump idaresi projeye güçlü dayanak vermişti.
Ekonomik uygulanabilirlik ve etraf endişesi
Haberde ismi açıklanmayan bir başka kaynak Biden idaresinin “kısa bir mühlet önce” EastMed konusundaki tasalarını Yunan tarafına ilettiğini belirterek “Amerikan tarafı, EastMed boru çizgisinin makullüğü konusunda çekincelerini tabir etti, projenin ekonomik açıdan uygulanabilirliği ve etraf hususlarını gündeme getirdi” diye konuştu.
Reuters‘a konuşan bir Yunan yetkili ise, Yunan tarafının Washington’ın görüşlerini not ettiğini belirterek “Yunan tarafı bu projenin Avrupa Birliği tarafından ‘özel bir proje’ olarak ilan edildiğini ve uygulanabilirliği konusunda rastgele bir kararın doğal olarak ekonomik tesirinin olacağını vurguladı” dedi. Yunan yetkili, Amerikan tarafının “bölgedeki ülkelerin elektrik sınırlarının birbirine bağlanmasına öncelik verilmesi gerektiği” görüşünü lisana getirdiğini belirtti.
ABD’nin projeye yönelik tavrını değiştirdiğine dair haberler son periyotta Yunan medyasına da yansımıştı.
Türkiye “başarılı olamayacak” demişti
Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Cumhuriyeti, EastMed doğal gaz boru sınırının imalini öngören prensip mutabakatını 2 Ocak 2020’de Atina’da imzalamış, Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy tıpkı gün yaptığı açıklamada, “Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye’yi ve Kıbrıs Adası’nın doğal kaynakları üzerinde eşit haklara sahip olan Kıbrıs Türklerini yok sayan hiçbir proje başarılı olamayacaktır” tabirlerini kullanmıştı.
İsrail doğal gazını yaklaşık bin 900 kilometrelik bir güzergah üzerinden Kıbrıs’ın güneyine, oradan Girit Adası‘na ve Girit’ten Yunanistan ana karasına ulaştırması öngörülen projenin 6 milyar euroya mal olması bekleniyor. Denizin yer yer üç bin metre altından geçmesi ve 2025 yılında tamamlanması planlanan EastMed boru çizgisinin birinci etapta yılda 10 milyar metreküplük gazı Avrupa’ya ulaştırması hedefleniyor. Fakat projenin maliyeti ve uygulanabilirliği konusundaki kaygılar başından beri lisana getiriliyordu. Üç ülke, finansman konusundaki sonuncu kararın bu yıl içinde verilmesini hedeflediklerini açıklamıştı.
ABD tam takviye vermişti
ABD ve AB, Avrupa’nın Rusya’ya olan güç bağımlılığını azaltacağı münasebeti ile EastMed’in üretimine dayanak vermişti. AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan ile İsrail ortasında 2019 yılı Mart ayında yapılan toplantıda boru çizgisi için bölgesel işbirliğinin geliştirilmesi konusunda üçlü düzenek oluşturan bir mutabakata varılmış, bu toplantıya devrin ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da katılmıştı. Devrin ABD Güç Bakanı Dan Brouillette de 2020 yılı Aralık ayında yaptığı açıklamada ABD’nin “altyapının geliştirilmesini sağlamak için ilgili ülkelerle işbirliğine devam edeceğini” vurgulamıştı.
Reuters/BK,TY
© Deutsche Welle Türkçe
