Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin “Türkiye Yüzyılı” amaçlarını vizyon dokümanı ile kamuoyuna açıkladı. 16 başlık halinde gayelerini sıralayan Erdoğan, konuşmasında iktidarı boyunca yapılan proje ve hizmetleri de anlattı. AKP’nin “Türkiye Yüzyılı” maksatları ortasında öne çıkan başlık ise Erdoğan’ın yeni anayasa daveti oldu. 20 yıl boyunca hayata geçiremedikleri işlerin de bulunduğunu kaydeden Erdoğan, “Bunların başında, ülkemizi darbe anayasası ayıbından kurtararak büsbütün yeni, sivil, demokrat, özgürlükçü bir anayasaya kavuşturma teşebbüslerimiz geliyor” tabirini kullandı. Erdoğan, “Gelin, Türkiye Yüzyılında ülkemizdeki özgürlüklerin çerçevesini, olumlu özgürlük anlayışıyla tekrar çizelim” kelamlarıyla muhalefete de özgürlükçü anayasayı birlikte yapma davetinde bulundu.
Erdoğan, konuşma metninin dışına çıktığı sırada ise muhalefete tenkitlerde bulundu. Kanal İstanbul projesi ile ilgili çalışmalara başlayacaklarını açıklayan Erdoğan, “İstanbul Boğazı’nı etraf tehdidinden kurtaracağız. Bu muhalefetin başı basmaz, anlamaz bunlar anlamaz” diye konuştu.
Erdoğan ne hedefledi?
Peki, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerine yaklaşık yedi ay kala, Erdoğan, vizyon evrakı ile neyi hedefledi? Açıklanan evrak, seçmende beklenen etkiyi yaratacak mı? Siyaset bilimciler, Erdoğan’ın davet ve konuşmasının AKP’nin kemik kitlesinde heyecan yarattığı fakat, geniş bölümler için beklenen ilgiyi uyandırmadığı görüşünde.
Korkmaz: Erdoğan müjde siyasetinde aradığını bulamıyor
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İstanPol) Genel Yöneticisi Seren Selvi Korkmaz, Erdoğan’ın kararsız seçmeni toparlamak için ve partiye aidiyeti tekrar sağlamak için birkaç atak yapmak istediğine dikkat çekti. Bunlardan birisinin kısa vadeli ekonomik atılımlar olduğunu kaydeden Korkmaz, ikincisinin de seçmeni ideolojik olarak bir ortada tutabileceği büyük vizyon evrakları olduğunu lisana getirdi. Açıklanan evrakın gereğince heyecan yaratamadığını vurgulayan Korkmaz, “Erdoğan, uzun müddettir daima müjde vereceğim diyerek belirli dönemlerle beklentileri yükseltiyor. Fakat o müjde dediği şey bir bakıyoruz bir şey yok diyoruz. Hasebiyle Erdoğan artık bu müjde siyasetinde aradığını bulamamaya başladı” sözünü kullandı.
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İstanPol) Genel Yöneticisi Seren Selvi KorkmazFotoğraf: privat
Erdoğan’ın kucaklayıcı ve kapsayıcı bir lisan kurması için bir proje ortaya koymasına gerek olmadığını, üslubunu değiştirerek ve elindeki yetkilerle birtakım adaleti sağlayacak yasal düzenlemeler yapabileceğini kaydeden Korkmaz, “Araştırmalarda görüyoruz. Seçmen de bunun farkında. Bu yüzden bu tıp atılımlar artık tesir yaratmıyor” dedi.
“Sizi yeniden ileriye taşıyacak olan biziz vizyonu”
Erdoğan’ın muhalefeti düşmanlaştırarak tabanını koruyabildiğine de dikkat çeken Korkmaz, “O yüzden Erdoğan’ın önümüzdeki süreçte bu türlü kapsayıcı bir siyaset güdeceğini düşünmüyorum. Daha da şiddetlenecektir. Lakin bence hem içeride hem dışarıda bakın biz bu türlü bir vizyon ortaya koyduk üzere bir kamuflaja gereksinimi var. Onu da bu halde sunmuş oldum diyor” tabirlerini kullandı. Erdoğan’ın metin dışına çıktığında muhalefete sert tenkit getirdiğini hatırlatan Korkmaz, “Yani gerçekçi değil” dedi. “Erdoğan, konuşmasında toplumun belirli bölümlerinin küçümsendiğini ve dışlandığını söylüyor ve kendisinin bunu temsil ettiğini söz ediyor. Sizi tekrar ileriye taşıyacak olan biziz vizyonunu vermeye çalışıyor” diyen Korkmaz, bu cins bir yaklaşımın AKP’nin kemik kitlesini tutabileceğine işaret etti. Fakat Korkmaz, bu vizyon evrakının AKP’nin kendi tabanını konsolide etmesine rağmen büyük kitleleri etkilemeyeceğini de savundu.
Erdoğan konuşmasında yeni anayasa davetinde bulundu Fotoğraf: DHA
Demiralp: AKP, tekrar vesayet diyor
Işık Üniversitesi Öğretim Üyesi, Siyaset Bilimci Doç. Dr. Seda Demiralp de Erdoğan’ın konuşmasının büyük bir kısmının geçmişteki başarılara ayrıldığına dikkat çekerek, “Erdoğan, nostalji hissini canlandırmaya, harekete geçirmeye çalışıyor. Bir yandan da vesayet vurgusu yani eski çatışmaların fay çizgilerinin hareketlendirilmesi eforu var” dedi. 20 yıldır iktidarda olan ve tüm erkleri denetim altına almış bir siyasi oluşumun vesayete karşı kendini tanımlamasının gerçekçi olmadığını savunan Demiralp, “20 yıl iktidarda kaldıktan sonra birebir söylemi kullanmak anlamsız oluyor. Bu durumda ya yeni telaffuzlar, post-popülist bir vizyon gerek ya da AKP’nin yaptığı üzere söylemi yeni aykırılıklarla güncellemek gerek. AKP de bunu yapıyor tekrar vesayet diyor, tekrar o eski telaffuzdan medet umuyor ama kimin vesayeti, bu kere global vesayet diyor, savaşı içeriden dışarıya taşıyor” sözlerini kullandı.
AKP tabanının temel beklentisinin iktisattaki güzelleşme olduğunun altını çizen Demiralp, “Bugün ağır bir ekonomik kriz var ve seçmenin temel gereksinimi ekonomik rahatlama. Bu konuşma ekonomik krizden nasıl çıkılacağıyla ilgili pek bir şey söylemiyor. Hasebiyle bu beklenti karşılanmıyor” diye konuştu. Bunun yerine dış güçlere direnmek, global vesayetle savaşmak üzere telaffuzların lisana getirildiğini kaydeden Demiralp, “O farklı mevzulardaki güç performansları da dolaylı olarak ekonomik krizin yarattığı itimat kaybını telafi edebilir. Ve o ölçüde son aylarda AKP’den uzaklaşma eğilimindeki kararsız seçmenin en azından bir kısmı bu performansa olumlu karşılık verip geri dönebilir” tabirini kullandı.
Tosun: Kendi sosyolojisini denetim ettiğinin göstergesi
Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun da Erdoğan’ın konuşmasında daha çok bugüne kadar yapılmış olan projelere yer verildiğini vurgularken, geleceğe yönelik ise sadece anayasa davetinin dikkat çektiğini söyledi. Erdoğan’ın yeni anayasa için muhalefete davette bulunduğunu fakat bir yandan da yeniden muhalefeti dışlamaya yönelik bir lisan kullandığını kaydeden Tosun, “En azından bu türlü bir vizyon dokümanında bu telaffuz kullanılmamalıydı” dedi. Vizyon evrakında kapsamlı bir mutabakat temelinin eksik kaldığını kaydeden Tosun, “Erdoğan, seçime yedi ay kala en azından gündeme hakim olma gayretinde. Fakat, konuşmasındaki lisana bakıldığı vakit sonuç itibariyle konuşmanın çıktısı, daha çok kendi seçmenini konsolide etmeyle sonlu kalıyor” dedi.
AKP’nin vizyon evrakından geniş toplumsal kesitleri kapsayıcı halde bir çıktı görülemediğini kaydeden Tosun, lakin AKP’nin kendi seçmeninde bir heyecan yaratabileceği görüşünde. Tosun, “Ekonomik krize karşın bu türlü bir kalabalık salon içinde bu türlü bir coşku kendi sosyolojini bir formda denetim ettiğinin göstergesi. Fakat, bu sosyoloji dışına kayanlarda ilgi uyandırmak için kâfi olmayacağı kanaatindeyim” diye konuştu.
