Almanya’da Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan koalisyon hükümetinin, Ukrayna savaşının da tesiriyle ülkede artan rekor enflasyon karşısında vatandaşı rahatlatmak hedefiyle çıkardığı 9 euroluk bilet uygulaması 1 Eylül prestijiyle sona erdi. Alman hükümeti, Mayıs ayında kısa vadeli olarak aldığı bir kararla, vatandaşları süreksiz de olsa rahatlatmak istediğini, bu kapsamda yaz periyodunda üç ay boyunca bütün vatandaşların ayda 9 euroluk bir toplu taşıma bileti alarak, Almanya çapında otobüs, tramvay ve tren üzere toplu taşıma araçlarını kullanmasının mümkün olacağını duyurmuştu. Süratli trenler (ICE,EC) ise uygulamanın dışında bırakıldı.
Bu bilet sayesinde, federal yapısından kaynaklı olarak yaklaşık 60’tan fazla toplu taşıma bölgesine sahip ülkede birinci defa vatandaşlar bulunduğu kent yahut bölgedeki sisteme bakmaksızın, rahatlıkla toplu taşıma araçlarını kullanabildi.
83 milyondan fazla nüfusa sahip Almanya’da tam 52 milyon 9 euroluk bilet satıldığı açıklandı. Satılanlara ilaveten aylık toplu taşıma bileti olan 10 milyon vatandaşın aylık aboneliği de 9 euroya indirilmişti.
“Vatandaşlar tasarruf etti”
Almanya’nın en büyük araba kulübü ADAC, büyük kentlerde aylık toplu taşıma biletinin yaklaşık 80 euro olduğunu, bundan yola çıkıldığında da her bir abone yahut muhtaçlık sahibinin Haziran, Temmuz ve Ağustos periyodunda 200 eurodan fazla toplam tasarruf ettiğini kaydediyor.
Almanya’da hükümet, toplu taşıma şirketlerinin 9 euroluk aylık bilet uygulamasıyla oluşan ziyanını karşılamak üzere 2,5 milyar euro takviyede bulundu.
Almanya’da tüketici hakları savunucuları ve toplumsal yardım kuruluşları 9 euroluk biletin sona ermesini eleştiriyor. Federal Hükümet’ten, eyalet ve lokal idareleriyle birlikte uygulamayı öbür biçimde de olsa devam ettirmesi talep ediliyor.
9 euroluk bilet uygulamasının bitmesini istemeyenlerin Mainz’da yaptığı şovdan Fotoğraf: Hannes P. Albert/dpa/picture alliance
Hangi modeller gündemde?
9 euroluk bilet uygulaması sona ererken bahis kamuoyunda da ağır biçimde tartışılıyor. Biletin devam ettirilmesine yönelik çok sayıda teklif sunulurken, bunların aylık bedeli için de 9 ile 69 euro ortasında değişen teklifler getiriliyor. Başbakan Olaf Scholz’un partisi Toplumsal Demokrat Parti (SPD) Almanya çapında geçerli olacak aylık 49 euroluk bir bilet fikrini tartışmaya açarken, iktidarın ikinci büyük ortağı olan Yeşiller ise bölgesel geçerliliğe sahip bir 29 euroluk bilet uygulamasından yana. Almanya Toplu Taşıma Şirketleri Birliği ise aylık bilet bedelinin 69 euro olması gerektiğini savunuyor.
Öte yandan 9 euro bileti uygulaması, Almanya’daki toplu taşımanın alt yapısının kamuoyunun ağır ilgisi karşısında yetersiz kaldığını da ortaya koydu. Tıka basa dolu tren ve tramvaylar, inip binme müddetlerinin olağandan uzun sürmesi nedeniyle yaşanan gecikmeler ve iptaller, çok sıcak geçen yaz devrinde kliması olmayan yahut çalışmayan araçlar ve dalda çalışan çalışanın yetersiz olması, süreksiz olan projenin kalıcı olması halinde yaşanabilecekleri gözler önüne serdi.
Rakamlar 9 euroluk biletin yeni kimi müşterileri de toplu taşımaya çekmeyi başardığını gösteriyor. Toplu Taşıma Şirketleri Birliği’nin bir araştırmasına nazaran 9 euroluk bileti kullananların yüzde 15’i şayet kelam konusu uygun bilet uygulaması olmasaydı bilet almayacağını ve bu kadar toplu taşıma kullanmayacağını beyan ediyor.
Enflasyon yükselişte
Almanya’da hükümet, Ukrayna savaşının da tesiriyle rekor derecede artan güç fiyatları ve enflasyon üzerine geçen aylarda art geriye çıkardığı yardım paketleriyle vatandaşı rahatlatma yoluna gitti. Bu sayede enflasyonun yaz ayları periyodunda hafif düşüş kaydettiği görüldü. Mayıs ayında yüzde 7,9 ile son 48 yılın en yüksek enflasyon oranı kaydedilirken, bu akaryakıt fiyatlarında uygulanan indirim ve 9 euroluk toplu taşıma bileti sayesinde son üç ay zarfında yüzde 7,5- 7,6 oranında kaldı.
Dün ise uygulama sona ermeden bir gün evvel açıklanan Ağustos ayı enflasyon oranı yüzde 7,9 ile yeniden tırmanışa geçti. Enflasyonun güç darboğazı ve münasebetiyle görülecek beklenen artırımlar nedeniyle sonbahar aylarından itibaren sene sonuna yanlışsız çift haneye ulaşmasından kaygı ediliyor.
DW, dpa / ETO, HT
