Almanya’nın yeni Etraf Bakanı Yeşiller üyesi Steffi Lemke, plastik atıkların diğer ülkelere gönderilmesini yasaklayacak kapsamlı bir düzenleme için çabalayacağını duyurdu. Tagesspiegel gazetesinin yarınki baskısına konuşan Bakan Lemke, Avrupa çapında plastik çöpün ihracatının yasaklanması için de çalışacağını belirterek, yasa dışı çöp ihracatının son bulmasının en güzel yolunun Avrupa Birliği (AB) iç pazarına ait düzenlemeler olacağını da kelamlarına ekledi. Lemke, lakin o biçimde çöplerin diğer ülkelere gönderilmesinin önüne geçilebileceğini tabir etti.
Plastik atık konusu, Türkiye üzere kimi ülkelerin kendilerine kısmen yasa dışı yollarla yurt dışından gönderilen çöplerden şikayet etmesiyle tekrar gündeme gelmişti. Alman Bakan Lemke, Türkiye ve Yunanistan’da ortaya çıkan Alman atıkları dolu konteynerların durumunun takip edilmesi gerektiğini vurgularken, öte yandan mevcut düzenlemelerin nasıl güzelleştirilebileceğini de gözden geçirmek gerektiğini söyledi.
Almanya Etraf Bakanı Steffi Lemke
Türkiye ve öbür ülkelerden atıkların geri getirilmesi talep ediliyor
Barış, iklim ve etraf bahislerinde faaliyet yürüten Greenpeace‘in Almanya teşkilatı, geçen ay, Türkiye, Yunanistan ve öbür ülkelerde ortaya çıkan Almanya menşeli çöp konteynerlarının geri getirilmesini talep etmişti.
2021 yılı başından itibaren Avrupa Birliği’nden plastik atık çıkışı yeni sert kurallara bağlandı. Yeni uygulama, ayrıştırılmamış ve çarçabuk yine kıymetlendirilmesi mümkün olmayan plastik atıkların memleketler arası ticaretine müsaade vermiyor. Kelam konusu atıklardan, gönderildikleri ülkelerde yasa dışı yollarla kurtulma yoluna başvurulabileceği, bunun da etraf ve iklime ziyan verecek biçimde olabileceği düşünülüyor. Hasebiyle yalnızca tekrar kıymetlendirilmesi mümkün plastik atıkların ihracatına müsaade veriliyor.
Yasa dışı atık ihracatı yeni hükümetin koalisyon kontratında de var
Almanya’da Aralık 2021 başından beri misyonda olan yeni üçlü koalisyon hükümetinin ortakları olan, SPD, FDP ve Yeşiller partisi, iştirak mukavelesine yasa dışı çöp ihracatıyla çabayı de almıştı. Koalisyon mukavelesinde ilgili kısımda, “Atık ihracatı yalnızca sertifikası bulunan çöp sürece tesisleri tarafından yapılabilmelidir” ibaresi yer alıyor.
Almanya Atık, İmha, Su ve Hammadde Ekonomicileri Birliği (BDE) Lideri Peter Kurth, AFP haber ajansına bugün verdiği demeçte, “Yasa dışı ihracat cürümdür ve takibatı yapılmalı, yasaklanmalı ve yaptırımları olmalıdır” halinde konuştu. Kurth, yasa dışı çöp ihracatı ile uğraş edilmediği sürece, kanunî ve mantıklı atık ihracatının toplumsal kabulünün de imkansız olduğunu savundu.
Almanya’dan yıl 697 ton plastik atık ihracatı
BDE’nin bilgilerine nazaran, Alman şirketleri geçen sene 697 ton plastik atık ihraç ettiler. Bu da bir evvelki sene olan 2020’ye nazaran yüzde 32 yani yaklaşık üçte bir oranında bir azalma manasına geliyor. Kelam konusu sayılar 2021’in Ocak-Ekim ayına dair Almanya İstatistik Dairesi’nin bilgileri ile BDE’nin 2021’nin son çeyreğine ait iddialarını baz alan hesaplamalara dayanıyor.
Hesaplanan datalar doğrultusunda da Almanya’nın geçen yılki atık ihracatının 259 milyon euro bedeline ulaştığı belirtiliyor. Bu sayı 2020 yılında plastik ve plastik içerikli 1 milyon 20 bin ton ile 261 milyon euro olarak açıklanmıştı.
Almanya’dan geçen sene en fazla plastik atık gönderilen ülkeler sırasıyla Hollanda, Türkiye, Polonya ve Malezya. Öte yandan yeniden geçen yıl Almanya’ya ham unsur özelliğine sahip yaklaşık 446 ton plastik çöp ithal edildiği de kaydedildi.
Almanya’da plastik atık tekrar kazanılmak zorunda ve plastik granüle çevriliyor yahut güç santrallerinde yakıt olarak kullanılabiliyor. Granüle çevrilen plastik unsurdan yeni eserler üretiliyor. Bunlar ortasında polyester giysi, plastik çöp torbası yahut sokak kenarlarına konulan esirgeyici bariyerleri saymak mümkün.
CHP’li Bakan Almanya çöplerinin akıbetini sordu
Bu ortada CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Almanya’dan ithal edilen ve yaklaşık bir yıldır Türkiye’de limanlarda bekletilen, içinde yasaklı plastik atıkların olduğu 141 konteyner çöpün akıbetini sordu. Vekil Murat Bakan, “Neredeyse bir yıldır limanlarımızda bekleyen çöpleri Almanya geri alacak lakin çöplerin bir kısmı üçüncü ülkelere gönderilmek üzere öteki limanlarda. Türkiye, 141 konteyner çöpten nasıl kurtulacak? Bu sorunun cevabını tüm ayrıntılarıyla Türk yetkili makamlarından istiyoruz” dedi.
TBMM Etraf Komitesi CHP Küme Sözcüsü, yaptığı yazılı açıklamada, geçen mayıs ayında 2B Plast isimli şirketin Almanya’dan ithal ettiği çöpleri teslim almadığını, yapılan kontroller sonucunda atıkların Türkiye’ye girişi yasaklı karışık plastik atık içerdiğinin belirlendiğini ve şirketin sertifikasının iptal edildiğini de anımsattı. Yaklaşık bir yıldır Türkiye limanlarında bekletilen 141 konteyner çöpü, taahhüt etmesine karşın Almanya’nın da geri almadığına dikkat çeken milletvekili, durumun hangi evrede olduğunu hükümete sordu.
Bu çöplerin bir kısmının geçen aylarda Vietnam’a gönderildiğini, lakin bunların da Yunanistan’ın Piraeus Limanı’nda kaldığını anımsatan Murat Bakan, şunları kaydetti: “Yurt dışı başında çıkan haberlere nazaran; Almanya bu çöpleri geri alma konusunda istekli olduğunu açıklamış ve geri alma sürecini yönetmek için görevlendirmeler yapmış. Türkiye’nin bilgi vermesi ve iş birliği yapması gerektiği söylenmiş. Ayrıyeten çöplerin bir kısmının Vietnam’a gönderildiğinden de habersizler. Meğer Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, önergemize verdiği cevapta, atıkların Almanya’ya iadesi konusunda Basel Sekretaryası aracılığıyla gerekli süreçlerin başlatıldığını söylemişti“ dedi. CHP’li vekil, AKP’li Bakan Kurum’un CHP’nin geçen Mayıs ayından bu yana araştırıp ayrıntılarını ortaya çıkardığı sorulara karşılık vermediğini de kelamlarına ekledi.
Çözüm bulunmadığı için lojistik şirketleri de büyük zararda
İzmir Milletvekili Murat Bakan, sürecin kamuoyundan gizlendiğini de savundu ve yaklaşık bir yıldır Türkiye limanlarında bekletilen çöpler konusunda hükümetin nasıl bir süreç yürüttüğü konusunda kimsenin haberi olmadığını da vurguladı. CHP’li vekil, “Rezalete bakar mısınız? Süreci yurt dışı basından takip ediyoruz. Bu çöpler kent atığı ve uzun bekleme süreci sebebiyle geri kazanımı artık mümkün değil. Tahminen de aslında hiçbir biçimde geri kazanımı mümkün değildi. Ona dair bile net bir bilgimiz yok. Limanlarımızdaki çöp yığınları yalnızca etrafa ziyan vermiyor; çöplerin sahibi ortadan yok olduğu için lojistik firmalarının mağduriyeti de katlanıyor. Türkiye, 141 konteyner çöpten nasıl kurtulacak? Bu sorunun cevabını tüm ayrıntılarıyla Türk yetkili makamlarından istiyoruz” diye konuştu.
AFP, dpa, ANKA /ETO,JD
© Deutsche Welle Türkçe
