Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmalarını sürdüren 6 muhalefet partisinin genel liderleri 3 Temmuz Pazar günü beşinci defa bir ortaya geliyor. Toplantının gündeminde Anayasal ve Yasal Çerçeve Hazırlık Komitesi’nin Pazar gününe kadar tamamlamayı hedeflediği ortak metnin olması bekleniyor.
Komisyon, bir müddettir Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem için hazırlanan ortak metinde belirlenen unsur, temel ve kuralların Anayasa’ya uygun hale getirilmesine yönelik çalışma yürütüyordu.
Anayasa Kurulu, 3 Temmuz’a hazırlanıyor
Edinilen bilgiye nazaran, CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, YETERLİ Parti Genel Sekreteri Uğur Poyraz, Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Bülent Kaya, Demokrat Parti Genel Sekreteri Serhan Yücel, Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı ve DEVA Partisi Genel Lider Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu’ndan oluşan kurul, çalışmasını büyük oranda tamamladı.
Önümüzdeki birkaç gün içerisinde üç ya da dört toplantı daha yapacak olan kurul, ortak metni önderlerin görüşüne sunulmak üzere hazır hale getirmeyi hedefliyor. Pazar gününe kadar hazırlanacak olan ortak metinde Anayasa’nın birinci 75 hususunda değişiklik öngörülmedi.
Yürütülen çalışma ile Anayasa’nın yasama, yürütme ve yargıyı düzenleyen kısımlarında değişiklikler yapılması hedefleniyor. Bu çerçevede Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakat metninde ilan edilen düzenlemelere yönelik Anayasa’nın 60’a yakın unsurunda değişiklik öngörülecek. Değişiklikler, cumhurbaşkanının misyon ve yetkilerinden başbakanlık ve bakanlar heyetinin tekrar hayata geçirilmesinin yanı sıra HSK’nın yapısı, Danıştay ve Sayıştay üzere kurumların yapılandırılması üzere düzenlemeleri kapsayacak.
Değişiklikler için referanduma gidilebilir
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçişle ilgili de “Meclis çoğunluğu ile mi olmalı yoksa referanduma gidilmeli mi?” tartışması da partiler ortasında değerlendirilmeye başlandı.
Mevcut sistemde Anayasa değişikliğinin referanduma gitmeden kabulü için en az 400 milletvekilinin oyu gerekiyor. Değişikliğin referanduma götürülmesi için ise en az 360 milletvekilinin oyuna gereksinim duyuluyor. Yapılan değerlendirmelerde muhalefetin, Meclis üye tam sayısının 3’te 2 çoğunluğu olan 400 milletvekiline ulaşması durumunda dahi, düzenlemelerin yürürlüğe girmesi için referanduma gidilebileceği görüşü öne çıkıyor.
TBMM Genel Konseyi Fotoğraf: picture-alliance/dpa
Birden fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atanabilir mi?
Seçim sonrası yapılması planlanan değişikliklerle ilgili çalışmalarını yürüten muhalefetin geçiş süreci ile ilgili de çalışmayı sürdürdüğü öğrenildi. Bu doğrultuda şimdi ortak metin yazım kademesine gelinmedi, lakin muhalefet partileri kendi içindeki çalışmaları hızlandırdı. Bu kapsamda Geçiş Süreci ve Yol Haritası Kurulu üyeleri, geçiş sürecinde cumhurbaşkanının hangi vazife ve yetkilerini nasıl kullanacağına yönelik prensip ve temeller üzerinde çalışıyor.
Mevcut sistemde Cumhurbaşkanı, yardımcısını ve bakanları, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olan bireyler ortasından atayabiliyor. Cumhurbaşkanı yardımcısının sayısı ile ilgili bir sınırlama bulunmuyor. Bu atamalar, TBMM içerisinden yapılabildiği üzere, TBMM dışından da yapılabiliyor. Kurulun çalıştığı bahisler ortasında cumhurbaşkanı yardımcılıklarının yanı sıra bakanlıklara yapılacak atamalarla ilgili başlık da ön plana çıkıyor.
Kulislerde, altılı masayı oluşturan önderlerin kabinede cumhurbaşkanı yardımcısı olarak misyon almasının da geçiş süreci seçenekleri ortasında değerlendirildiği söz ediliyor. ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener başbakan adayı olduğunu açıklamıştı, fakat geçiş süreci tamamlanana kadar başbakanlık müessesi kurulamayacak. Bu nedenle yeni sisteme geçene kadar Akşener’le birlikte ittifakta yer alması mümkün başkanların cumhurbaşkanlığı yardımcısı olarak vazife yapacağı bir model üzerinde çalışılıyor.
İki komite rapor açıkladı
Altılı masa birinci olarak Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçişte uyulacak unsur ve temellerin belirlendiği ve giriş, yasama, yürütme, yargı ve demokratik sistem olmak üzere beş başlıktan oluşan ortak metin üzerinde muahede sağladı. Ortak metin, 28 Şubat’ta muhalefet partisi başkanlarının katıldığı bir toplantı ile kamuoyuna duyuruldu. Önderler ayda bir defa olmak üzere toplantılarına devam ederken bir yandan da seçim güvenliği, geçiş süreci, kurumsal ıslahatlar ve anayasa alanında çalışacak kurullar kuruldu.
Seçim Güvenliği Kurulu, seçim öncesi, seçim günü ve seçim sonrası olmak üzere yapılması planlanan çalışmaları ve hazırladığı raporu 6 Haziran’da kamuoyuna duyurdu. Bundan bir hafta sonra da Kurumsal Islahatlar Kurulu, seçim sonrasında yapılacak çalışmalarla ilgili bir rapor açıkladı.
