Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e yönelik geçiş süreci ve iktisat ıslahatı ile ilgili ortak metinler yayınlayan altılı masa, artık de mülteci meselesinin tahliline yönelik yeni bir metin üzerinde çalışıyor. Tahlil teklifleri doğrultusunda “Esad idaresi ile diyalog kurulup kurulmayacağı” konusu da gündeme alınan başlıklardan birisi. Altılı masanın bu başlıkta uzlaşıp uzlaşmayacağı ise merak konusu.
Demokrat Parti, Suriye idaresi ile diyalog kurulması gerektiğini ve bu başlıkta hemfikir olduklarını söylese de Gelecek Partisi, “Henüz istişare kademesindeyiz. Şimdi bu hususta mutabık kaldığımızı söyleyemeyiz” diyor.
Komisyon 10 Ağustos’ta tekrar toplanıyor
Altılı masanın kurduğu Göç Komitesi’nde yer alan Demokrat Parti Genel Lider Yardımcısı İlay Aksoy, kurul çalışmaları ile ilgili DW Türkçe’ye bilgi verdi.
Bugüne kadar iki toplantı yaptıklarını belirten Aksoy, üçüncü toplantının 10 Ağustos’ta yapılacağını söyledi. Her partinin kendi hassasiyetleri bulunduğunu ve bu doğrultuda kendi fikirlerini ve tahlil tekliflerini paylaştığını kaydeden Aksoy, ortak bir metin üzerinde çalıştıklarını söz etti. 10 Ağustos’taki toplantının akabinde oluşturmayı hedefledikleri metni genel liderlere sunacaklarını kaydeden Aksoy, bu gündem hususunun 21 Ağustos’ta Saadet Partisi mesken sahipliğinde yapılacak toplantıda gündeme gelebileceğini vurguladı.
Mülteci sorunun en değerli tahlil yollarından birisinin Suriye idaresi ile diyalog kurulmasından geçtiğini savunan Aksoy, bu mevzuda altı partinin de hemfikir olduğunu lisana getirdi.
“Diplomatik ilgiler kurulmalı”
Aksoy, bu birlikteliği “Hemfikir olduğumuz çok önemli hususlar var. Bir tanesi de tahlil yolu, birinci tahlil yolu Suriye Arap Cumhuriyeti’yle bir uzlaşı sağlanması. Mustafa Kemal Atatürk’ün unsurlarına, yurtta sulh cihanda sulh unsurlarına geri dönüp bütün hudut komşularımızla tekrar bir barış süreci başlaması ve diplomatik bağlantıların kurulması” biçiminde anlattı.
Yalnızca Suriye ile değil, mülteci probleminin yaşandığı öbür ülkelerle de diyalog kurulması gerektiğini kaydeden Aksoy, “Bugün Türkiye’ye gelen 112 farklı ülkeden kaçak insan var. O ülkelerle de biz diyaloglar kurulması için metinde yer veriyoruz. Münasebetiyle biz büsbütün farklı bir dış siyaseti açısıyla göç problemine yaklaşmak istiyoruz. Bütün partiler de bunda hemfikir zaten” sözünü kullandı.
Altılı masada yer alan partiler yeni buluşma için hazırlıklarını sürdürüyor Fotoğraf: ANKA
Gelecek Partisi: İstişareye devam ettiğimiz başlıklar var
Ortak metin çalışması ile ilgili DW Türkçe’nin sorularının yanıtlayan Gelecek Partili üst seviye bir yetkili ise şimdi her bahiste bir uzlaşmaya varmadıklarını, kimi başlıkların kıymetlendirme evresinde olduğunu söyledi. Her partinin tahlil önerisi olarak masada kendi fikirlerini sunduğunu anlatan yetkili, “Ortak bir metin üzerinde çalışıyoruz fakat bir metin çıkıp çıkmayacağına sonuncu olarak genel liderlerimiz karar verecek” dedi.
Hemfikir oldukları bahislerin bulunduğunu ve bu başlıkların metne işleneceğini kaydeden yetkili, “İstişareye devam ettiğimiz başlıklar da var. Suriye idaresi ile diyalog sorunu de üzerinde konuşmaya devam ettiğimiz mevzulardan birisi. Lakin şimdi bu hususta mutabık kaldığımızı söyleyemeyiz” tabirini kullandı.
Davutoğlu diyaloga karşı çıkmıştı
Gelecek Partisi’nin bu bahse yönelik çekinceleri de bir müddettir biliniyordu. Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, başbakanlığı periyodunda Esad idaresiyle diyalog kurulmasına karşı çıkmıştı. Davutoğlu, Esad idaresiyle diyalog kurmanın probleminin tahliline katkı sağlamayacağını argüman etmişti.
Altılı masanın iki büyük ortağı CHP ile DÜZGÜN Parti ise esasen uzun müddettir Türkiye’nin Suriye siyasetini değiştirmesi gerektiğini ve Şam idaresi ile diyalog kurulması gerektiğini savunuyor. Edinilen bilgiye nazaran iki parti de Göç Kurulu toplantılarında emsal görüşleri lisana getiriyor ve Şam idaresi ile diyalog kurulacağına yönelik taahhütlerin ortak metne işlenmesini talep ediyor.
Saadet Partisi de Esad’la diyalog konusunda CHP ve ÂLÂ Parti ile tıpkı noktada. Saadet Partili yetkililer bir an evvel sorunun tahlili için Esad’la diyalog kurulması gerektiğini savunuyor.
“Kur farkı nereye gidiyor” sorusu
Demokrat Partili Aksoy, Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler’den (BM) mülteciler için Türkiye’ye sağlanan fonların kontrolüne de dikkat çekti. Bu fonların Türkiye’de yerleşik Sivil Toplum Kuruluşları (STK) aracılığıyla dağıtıldığını kaydeden Aksoy, “Bunun incelemelerini kim yapıyor? Kim denetliyor bu fonları? Bu paralar nasıl geliyor? Nasıl harcanıyor?” sorularını gündeme getirdi.
Kendilerinin kapsamlı araştırmalar yaptıklarını kaydeden Aksoy, “Çok önemli manada araştırmalar yapıyoruz. Lakin bu fonların harcanmasına dair hiçbir yerde somut bilgiye ulaşamıyoruz” dedi. BM ve AB’den fon alan kuruluşlardan birinin de Kızılay olduğunu kaydeden Aksoy kelamlarını “Kızılay, bizim bildiğimiz ayda kişi başı 150 TL ile 180 TL ortasında ödeme yapıyor. Fakat bu ödemelerin denetlenmesini talep ediyoruz” halinde sürdürdü.
Başta Kızılay olmak üzere tüm STK’ların fonları döviz kuru üzerinden aldığına da dikkat çeken Aksoy, “Ancak Suriyelilere Türk parası bazında ödeme yapılıyor. AB’den ve BM’den döviz bazında aldığınız parayı Suriyelilere siz TL bazında veriyorsunuz. Hasebiyle ortada doğan bir kur farkı var. Bu kur farkı ne oluyor?” sözünü kullandı.
Kızılay: Sistemli olarak denetlenmektedir
DW Türkçe, bu argümanları Kızılay yetkililerine yöneltti. Yetkililer, “İnsani yardım programları, periyodik olarak Türk Kızılay İç Kontrol Üniteleri, Devlet’in ilgili kontrol kurumları, program paydaşları tarafından belirlenmiş üçüncü taraf bağımsız kuruluşlar ve Avrupa Birliği Sayıştayı tarafından nizamlı olarak denetlenmektedir” açıklamasını yaptı. Yetkililer, kur farklarından elde edilen kazanımlarla ilgili ise “Program mutabakatları doğrultusunda program bütçesine yansıtılma ve tıpkı tekniklerle hak sahiplerine aktırılmaktadır” tabirini kullandı.
