Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Seçim Kanunu’nun bir yıldan evvel uygulanamayacak olması nedeniyle erken seçim tartışmalarının kapandığını öne sürse de, muhalefet kulislerinde “baskın seçim” mümkünlüğü çok daha fazla dillendirilmeye başlandı. Bilhassa AKP’nin son günlerde EYT düzenlemesi, 3600 ek gösterge ve minimum fiyat artırımı üzere hususları kamuoyunun gündemine getirmesi, muhalefet tarafından baskın seçime hazırlığın işaretleri olarak bedellendiriliyor. Muhalefetin büyük bir kısmı, sonbaharda erken seçime gidileceğini ve bunun da iktidar tarafından baskın seçim halinde yapılacağı görüşünü savunurken, bu bahiste farklı görüşler de ön plana çıkıyor.
Baskın seçim savını lisana getiren muhalefet partilerinin temsilcileri, bu görüşü iki temel münasebete dayandırıyor. Bu münasebetlerden birincisi, önümüzdeki kışın ekonomik açıdan daha güçlü geçeceği ve AKP’nin 2023 Haziran’a daha fazla oy kaybetmiş halde girmeyi göze alamayacağı tarafında. İkinci münasebet ise Anayasa’ya nazaran Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın üçüncü kere seçilmesinin mümkün olmayacağı ve erken seçimle bu tartışmanın önüne geçilmek istenecek olması. Baskın seçim ihtimalinin ortadan kalktığını savunanlar ise, “Erdoğan, muhakkak kaybedeceği seçime girmez” diyor.
Elitaş: Katiyetle erken seçim niyetimiz yok
DW Türkçe, muhalefetin erken seçim daveti ile baskın seçim beklentilerini AKP Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş’a sordu. Elitaş, “Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri 18 Haziran 2023 tarihinde yapılacaktır” dedi. TBMM Genel Şurası’nda yakın vakitte kabul edilen Seçim Kanunu’na işaret eden Elitaş, “Biz anayasayı neden değiştirdik? Erken seçim olmasın diye değiştirdik” sözünü kullandı. Anayasayı değiştirme sebebine karşıt hareket etmeleri durumunda vatandaşın buna reaksiyon göstereceğini kaydeden Elitaş, “Muhalefetin baskın seçim savları sizce nereden kaynaklanıyor?” sorusuna “Korkusundan” cevabını verdi. Muhalefetin hazırlıksız olduğunu savunan Elitaş, “Yani kaygı içinde muhalefet diyor ki, yani ansızın seçim yaparlarsa ben perişan olurum diyor” sözünü kullandı. Elitaş, katiyetle erken seçim fikirlerinin olmadığının altını çizdi.
CHP’li Özel: Sonuna kadar bekleyeceğini düşünüyoruz
Ana muhalefet partisi CHP’de ise farklı görüşler lisana getiriliyor. Kimi CHP’li yöneticiler, iktidarın sonbaharda baskın bir seçime hazırlandığını öne sürerken, kimi partililer ise baskın seçim beklemediklerini lisana getiriyor. CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, baskın seçim beklemeyen isimlerden. Özel, “Çünkü Recep Tayyip Erdoğan, bugün kurallarında gireceği seçimi kaybediyor. Kaybetmek üzere bir seçime gitmeyeceğini, sonuna kadar bekleyeceğini ve seçimlerin vaktinde yapılacağını öngörüyoruz” dedi. Buna rağmen kendilerinin erken seçimi istediklerini vurgulayan Özel, “Biz dünden razıyız. Son anketlere baktığınızda seçimin iki tane kesin sonucu var. Bir, artık Recep Tayyip Erdoğan’ın 13. Cumhurbaşkanı olarak seçilmesi mümkün değil. İkincisi Cumhur İttifakının bugünkü koşullarda Meclis’te artık bırakın 330-340 milletvekilini, 250 milletvekili dahi toplamaları mümkün değil” diye konuştu. İktidarın seçimlere giderken para basıp, büyük bir geri dönüşe niyetleneceğini tabir eden Özel, buna rağmen vatandaşın kararını verdiğini ve idaresi değiştireceğini tabir etti.
CHP Küme Başkanvekili Özgür ÖzelFotoğraf: DHA
CHP’li TBMM Başkanlık Divanı Üyesi Abdurrahman Tutdere de, iktidarın yaptığı açıklamaların her ne kadar seçim hazırlığı olarak değerlendirilse de anketlerde iktidarın seçimi kaybedeceğinin görüldüğünü söz etti. Tutdere, “Dolayısıyla, iktidarın kaybedeceği bir seçime şu an girebileceğini ve erken seçim kararı alacağını düşünmüyorum” dedi. Tutdere, “24 saatin siyasette çok uzun bir vakit olduğunu” belirterek, “Erken seçim kararına karşı da hazırız” tabirini kullandı.
İYİ Partili Tatlıoğlu: Bir kış daha çok büyük tahribat yapar
İYİ Parti cephesinde ise sonbaharda erken seçim beklentisi artmış durumda. İktidarın ekonomik tedbirler açısından elindeki tüm imkânları tükettiğini belirten partililer, “AKP ve MHP’nin artık vatandaşa vereceği hiçbir şey kalmadı” diyor.
DW Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan YETERLİ Parti Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu, Yeni Seçim Kanunu’nun erken seçim ihtimalini ortadan kaldırmadığını savundu. Tatlıoğlu, “Eylül ayında yahut sonbaharda bir seçim ihtimalini görüyorum” dedi. Önümüzdeki kış aylarının ekonomik olarak Türkiye için çok daha güç geçeceğini belirten Tatlıoğlu, “Türkiye iktisadında bir kış daha çok büyük tahribat yapar. O nedenle ne kadar evvel olursa o kadar âlâ olur, bizim niyetimiz bu” diye konuştu. 28 aydır UYGUN Parti olarak alanda olduklarını kaydeden Tatlıoğlu, “Çok aktif olarak alanda çalışıyoruz ve insanımıza dokunmaya çalışıyoruz. Ramazan’dan sonra da çok farklı programlarla devam edeceğiz. Onun için de her daim seçime hazırız” diye konuştu.
HDP’li Tiryaki: Erdoğan, adaylığını tartışmalı hale getirmek istemez
HDP’de de CHP üzere farklı görüşler dillendirilse de baskın seçimin sonbaharda olabileceği fikri ön plana çıkıyor. AKP ve MHP’nin iki münasebetle erken seçime gitmek isteyeceğini belirten HDP Seçim İşleri Komitesi Eş Sözcüsü Rüştü Tiryaki, “Birincisi AKP ve MHP’nin oylarında önemli bir azalma var. Bu gidişatta hiçbir formda seçimin galibi olamayacaklarını ve daha erken periyotta girecekleri bir seçimde yarışın içinde olabileceklerini düşündükleri için erken seçim kararı alabileceklerini düşünüyorum” dedi. Tiryaki, ikinci münasebet olarak ise Erdoğan’ın Anayasaya nazaran üçüncü defa seçilemeyecek olmasını gösterdi. Anayasa kararının çok açık olduğunu tabir eden Tiryaki, “Tek istisnası Meclis’in yeni bir erken seçim kararı alarak Cumhurbaşkanlığı misyonunun sona ermesiyle yapılacak bir erken seçim” diye konuştu. Erdoğan’ın bu türlü bir tartışmanın içine girmek istemeyeceğini kaydeden Tiryaki, bu nedenle sonbaharda bir erken seçim kararının alınmasını beklediğini belirtti.
DEVA Partili Şahin: Koşullar ağırlaşırsa YSK inisiyatif kullanmaz
DEVA Partisi Sözcüsü İdris ŞahinFotoğraf: Privat
DEVA Partisi Sözcüsü İdris Şahin ise, Erdoğan’ın seçimi kazanacağını görmesi halinde çabucak seçim kararı alınacağını belirtti. Şahin, “Şu anki bilgiler bu türlü bir imkanı gösteriyor mu diye soracak olursanız, şu anki kurallarda seçime gidebileceğine ihtimal vermiyorum. Zira iktisatta gerçek manada berbata gidiş var. Çarşı pazar nitekim yangın yeri” dedi. İktidarın bu kaidelerde seçim kararı almayacağını belirten Şahin, lakin Anayasa’nın 101. unsuruna nazaran Erdoğan’ın üçüncü sefer seçilemeyecek olmasına dikkat çekti. Şahin, koşulların ağırlaşması durumunda YSK’nın da Erdoğan’ın tekrar adaylığı noktasında inisiyatif kullanamayabileceğini vurguladı. Anayasa’nın 116. hususuna nazaran ise seçimlerin yenilenmesi halinde Erdoğan’ın bir kere daha aday olabileceğini vurgulayan Şahin, bu nedenle koşulların da iktidarın lehine olması durumunda erken seçim kararı alınabileceğini kaydetti.
“Önümüzdeki yıla kalırsa erken seçimi desteklemeyiz”
Şahin, “Tayyip Beyefendi, sonbahara gelindiğinde kaideleri lehine çevirdiğini düşünürse erken seçim kararı alınabilir. Bu durumda sonbahar için bir erken seçim düşünülebilir. Yeni Seçim Yasasının da bu kaidelerde uygulanabilme ihtimalinin olmadığını düşünüyorum” diye konuştu. Şahin, öbür yandan muhalefet olarak derhal seçim yapılması gerektiğine inandıklarını da belirterek, seçimin önümüzdeki yıla kalması halinde ise bir erken seçime dayanak olmayacaklarının altını çizdi. Şahin, “Erdoğan’ın yalnızca kendini kurtarmak ve tekrar aday olabilmek için alacağı karara kimse bizden dayanak olmamızı beklemesin” sözünü kullandı.
