Avrupa Parlamentosu (AP) Dış Bağlar Kurulu, Türkiye’de temel özgürlükler, demokrasi ve hukukun üstünlüğü alanlarında gelişme kaydedilmediği gerekçesiyle AB üyelik müzakerelerine yine başlanmasını reddeden bir kararı oy çokluğuyla kabul etti.
Komisyon’da 7 ret ve 13 çekimser oya karşı 54 oyla kabul edilen kararda, AB üyelik süreciyle kontaklı ıslahatlarda “net ve belirgin” ilerleme kaydedilmediği sürece Parlamento’nun müzakerelere yine başlanmasını öngöremediği kaydedildi.
Raporda Türkiye’nin son iki yılda AB üyelik gayesiyle ilgili tekrarladığı açıklamalara karşın üyelik süreciyle kontaklı taahhütlerinde daima bir gerileme kaydedildiğine dikkat çekildi.
Kavala kararına atıf
AP üyeleri, 2018’de resmen askıya alınan üyelik müzakerelerinin yine başlatılması konusunda Parlamento’nun ret tavrını yumuşatacak bir gerekçeyi şu an göremediklerini belirtti. Seyahat Davasında yargılanan ve haklarında ağır mahpus cezaları çıkan Osman Kavala ve öteki sanıklara atıf yapılarak “Türk hükümeti Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını açıkça hiçe sayarak müzakere sürecinin tekrar başlatılması fırsatını şuurlu olarak tahrip etmiştir” sözüne yer verildi.
Türkiye’de insan haklarındaki gerilemenin sürdüğüne işaret edilen raporda “Türk hükümetinin sivil toplum ve insan hakları savunucuları, avukat ve gazetecilere uyguladığı hukuksal ve idari baskının sürmesinden keder duyulduğu” söz edildi. AP üyeleri, AB’nin idari organı AB Komitesi’ni uygun maddi araçlar yoluyla Türkiye’deki demokrasi yanlısı gayretlere kâfi finansman sağlamaya çağırdı.
Raportör Nacho Sanchez Amor da “Bu rapor, AB-Türkiye bağlantılarında son aylardaki görece gelişme ile, son olarak Osman Kavala kararında gördüğümüz üzere, temel haklar ve hukukun üstünlüğü alanlarında kötüleşmeye devam eden feci durum ortasındaki keskin tezatı gözler önüne sermektedir. Türkiye’nin jeopolitik olaylardaki hayati pozisyonu, ülkedeki otoriter eğilimin daha da derinleşmesinin mazereti olamaz” dedi.
Raporda Osman Kavala hakkında verilen karara da atıfta bulunulduFotoğraf: Getty Images/AFP/O. Kose
Gümrük Birliği muahedesi için onay koşulları
Raporda, AB Kurulunun Türkiye ile Gümrük Birliğinin karşılıklı çıkarlar doğrultusunda güncellenmesi için müzakerelere başlama teklifinin desteklendiği, lakin sonuncu muahedeye Parlamentonun onay vermesinin demokrasi, insan hakları, temel özgürlükler, memleketler arası hukuka hürmet ve düzgün komşuluk bağları şartlarının sağlanmasına bağlı olduğu vurgulandı.
Raporda AB-Türkiye bağlarının genelinde hafif bir güzelleşme yaşandığı, bilhassa son periyotta gerçekleşen üst seviye diyalogdan memnuniyet duyulduğu kaydedildi, lakin “gelişen iş birliğine, nizamlı olarak uyuşmazlıkların eşlik ettiği ve komşu AB ülkeleriyle münasebetlerde sıkıntılar bulunduğu” belirtildi.
Raporda Türkiye’nin Ukrayna savaşındaki arabuluculuk uğraşlarının memnuniyetle karşılandığı belirtilerek Türkiye ile AB ortasında dış siyaset ve güvenlik alanlarında yakın iş birliğinin hayati değer taşıdığına da vurgu yapıldı. Türkiye’nin dünyada en fazla mülteciye mesken sahipliği yapan ülke olarak övüldüğü raporda AB’nin Türkiye’ye mali yardımlarının gelecekte de sürmesinin desteklendiği kaydedildi.
Dış Bağlantılar Komitesinde kabul edilen karar, Genel Kurul’da da önümüzdeki devirde oylanacak.
DW/BK,TY
