Adegbayi B. Berlin Fennpfuhl’da geçen hafta cuma günü bir yaşındaki kızıyla yolda yürürken ırkçı bir akına maruz kaldı. Sokakta bir bayan, Nijerya kökenli adama tükürdü ve ağır ırkçı hakaretlerde bulundu. Adam olayı kayda aldı, imgeleri toplumsal medyadan paylaştı ve saldırıyı polise bildirdi. Saldırgan bayan kısa mühlet sonra gözaltına alındı.
Adegbayi B. kendisiyle yapılan röportajlarda Almanya’da ırkçılığın kendisine daima olarak eşlik ettiğini belirtiyor. Ayda ortalama iki yahut üç defa ırkçı hakaretlere maruz kaldığını söyleyen Adegabyi B. son akının kızında da bir travmaya yol açtığını söylüyor.
Siyahlara yönelik ırkçılığa dair birinci sistematik araştırma
Adegbayi B’nin yaşadığı olay, münferit değil. “Each One Teach One” isimli derneğin yaptığı “Afrozensus” Almanya’da siyahların sıhhat, konut piyasası ve eğitim alanlarında maruz kaldığı ırkçılığı ortaya koyan birinci sistematik araştırmalardan biri oldu.
20 Temmuz – 6 Eylül tarihleri ortasında online olarak yapılan ankete yaklaşık 6 bin kişi katıldı ve araştırma sonuçları 300 sayfalık bir raporda toplandı. Ankete katılanlar ortasında devlet kurumlarında ve günlük hayatta ayrımcılığa uğradıklarını ve ırkçılığa maruz kaldıklarını belirtenlerin oranı yüzde 42. Afrozensus her ne kadar temsili olmayan bir anket olsa da Almanya’da yaşayan 1 milyondan fazla siyahın ırkçılık deneyimlerinin ana sınırlarını ortaya koymak bakımından kıymet taşıyor.
Egzotikleştirme, cinselleştirme, cürümle özdeşleştirme…
Araştırmaya nazaran siyahlara yönelik ırkçılık üç düzenek üzerinden söz buluyor. Egzotikleştirme, bunların başında geliyor. Ankete katılan siyahların yüzde 90’ı kendilerine sorulmadan saçlarına dokunulduğunu belirtiyor. Cinselleştirmek de siyahların sık yaşadığı bir deneyim. Ankete katılanların yüzde 80’i arkadaşlık uygulamalarında görünümleri ya da geldikleri yer nedeniyle cinsiyetçi yorumlara maruz kaldıklarını belirtiyor.
Aynı formda siyahlar cürümle da birarada düşünülüyor. Ankete katılanların yüzde 56’sı kendilerine uyuşturucu satıp satmadıklarının sorulduğunu belirtiyor. Birçoğu polis tarafından somut bir neden olmaksızın durdurulduğunu ve denetim edildiğini tabir ediyor. Afrozensus’a katılan her üç siyahtan ikisi (yüzde 67,6) ırkçı önyargılardan dolayı okulda ve üniversitede başka öğrenci arkadaşlarına nazaran daha berbat notlar aldıkları kanaatinde. Siyahlar konut piyasasında da pürüzlerle karşılaşıyor, konut bulmakta zorlanıyorlar.
Siyahlar ırkçılığa karşı kendilerin savunduklarında da makûs tecrübeler ediniyor. Ankete katılanların yüzde 90’ı ırkçılığı lisana getirdiklerinde kendilerine inanılmadığını tabir ediyor. Irkçılığa maruz kalanların yüzde 75’i olayı bildirmediklerini söylüyor.
Daniel Gyamerah
“Yapısal bir sorun”
Each One Teach One Derneği ırkçılık araştırmacısı Daniel Gyamerah araştırma sonuçlarının kamuoyuyla paylaşıldığı toplantıda siyahların “acı verici deneyimlerle” karşılaştıklarını söyledi. Federal Hükümet’in bu cins bilgileri toplamaya ilgi göstermediğini fakat bunun “insan haklarından doğan bir yükümlülük olduğunu” söyledi. Gyamerah “Siyahlara yönelik ırkçılık bize ilişkin bir sorun değil. Biz bunu düşünüp icat etmedik, bu yapısal bir sorun” dedi.
Each One Teach One ile demokrasi ve çeşitliliği savunan sivil toplum kuruluşu Citizens for Europe tarafından yapılan araştırmayı Federal Aile Bakanlığı’nın Ayrımcılıkla Uğraş Dairesi 150 bin euroluk bir meblağ ile finanse etti. Ayrımcılıkla Çaba Dairesi Süreksiz Lideri Bernhard Franke “Afrozensus araştırması Almanya’da siyah aykırısı ırkçılığın görünüm biçimlerini ve tesirlerini bariz bir biçimde ortaya koyuyor” dedi.
Almanya’da etnik kriterlere dayalı araştırmalar pek olağan değil. Daniel Gyamerah bunun nedenini “Araştırmanın bu toplulukları yaratacağı kaygısı var” kelamıyla açıklıyor. Gyamerah “Ama buradayız. Toplumun bir kesimiyiz ve inkar edilmeye de müsaade vermeyeceğiz” diyor.
Volker Witting
© Deutsche Welle Türkçe
