Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti Başbakanı Armin Laschet, Ocak ayının ortasından beri Başbakan Angela Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) genel başkanlığını yürütüyor. Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin başbakan adaylığı için yapılan gayrette Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) partisinin önderi ve Bavyera Başbakanı Markus Söder’i geride bırakan Laschet, 26 Eylül’de yapılacak genel seçimlerde başbakanlık koltuğuna oturmayı hedefliyor.
Ancak Temmuz ayı ortasında Kuzey Ren-Vestfalya ve Rheinland-Pfalz eyaletlerini vuran, 170’den fazla kişinin hayatını kaybetmesine yol açan sel felaketinden beri CDU başkanı baskı altında bulunuyor. Kamuoyu yoklamalarına nazaran, Toplumsal Demokrat Parti (SPD) Ağustos ayının sonundan beri CDU’nun önünde yer alıyor. Böylece genel seçimlere kısa bir mühlet kala CDU başkanı Armin Laschet artık favori aday olmaktan çıktı.
Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti Başbakanı Laschet, sel felaketine süratle reaksiyon vermiş, tasa verici haberlerin çabucak akabinde Güney Almanya ziyaretini yarıda keserek, bölgeye gitmişti. Selden ziyan görenlerle, yardım takımlarıyla konuşan, onları dinleyen Laschet, eyalet hükümetinin her türlü dayanağı vereceğini duyurmuştu. Lakin Laschet’in bu ziyareti iklim muhafaza konusundaki sözleri ve reaksiyon çeken davranışları ile gölgelendi.
Arkada gülen kişi Laschet’ti
Laschet, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ile birlikte Köln kentinin güneybatısında selden etkilenen 50 bin nüfuslu Erftstadt’ı ziyaret etmişti. Steinmeier, kameralara selin yarattığı yıkımdan duyduğu üzüntüyü lisana getiren açıklamalar yaparken, birkaç metre gerisinde Laschet, birkaç çalışanı ile birlikte kahkahalarla gülüyordu.
Selden ziyan gören Erftstadt’ta Cumhurbaşkanı Steinmeier konuşma yaparken Laschet’in geride öbür bir bahse gülmesi reaksiyon topladı
Kameralara yansıyan bu manzara büyük reaksiyon toplarken, Laschet bu sahne nedeniyle tekraren özür diledi. Laschet’in bölgedeki sağanak yağışların neden olduğu sel ile ilgili sözleri de reaksiyonla karşılandı. Birçok uzman, hava durumu ile iklim değişikliği ortasında irtibat olduğunu söz ederken, Laschet sele neden olan yağışlara işaret ederek, “Böyle bir gün yaşandı diye siyaseti değiştirecek değiliz” dedi. Laschet, bu açıklamadan birkaç gün sonra ise “İklim değişikliğine karşı her şeyi yapmalıyız” tabirine vurgu yapıyordu.
İklim müdafaa konusundaki tabirlerini değiştirmesi Laschet’e uyan bir tavır. Başbakanlık için aday gösterilmesinden bu yana seçim kampanyasında yahut verdiği röportajlarda gündeme gelen birçok mevzuya açıklık getirmedi. CDU ile Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) partilerinin ortak seçim programında da kimi noktalar somut bir halde söz edilmiyor. Laschet, kimi hususlarda Merkel’in siyasetinin devamı olacak nitelikte görüşleri benimserken, Merkel’den farklı olduğu noktaları yüksek sesle lisana getirmiyor. Fakat Laschet, Afganistan’dan çekilme ve ülkedeki gelişmeler konusunda ise bir istisna yaparak, yaşananları Batı ve Alman hükümeti için “felaket” olarak nitelendirdi.
Söder’e karşı iktidar mücadelesi
Almanya’nın en kalabalık eyaleti olan Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti Başbakanı Laschet mücadeleci kişiliği ile dikkat çeken bir siyasetçi. Laschet, başbakan adaylığı için CSU önderi ve Bavyera eyaleti Başbakanı Markus Söder’e karşı verdiği çabayı kazandı. Kamuoyu yoklamalarınde Söder’e nazaran oyları daha düşük olmasına karşın Laschet, Nisan ayı ortasında genel seçimlere birlikte giren CDU/CSU’nun ortak başbakan adayı seçildi. CDU başkanı başbakan adaylığı için verdiği çaba ile hudutlarının sağlam olduğunu ve kelamını geçirebildiğini göstererek, bir hükümet liderinde olması gereken temel özelliklere sahip olduğunu ortaya koydu.
CDU başkanı Armin Laschet ve CSU başkanı Markus Söder
CDU’daki arkadaşları da Laschet’in “mücadeleci” olduğuna dikkat çekiyor. Laschet’in parti genel lider vekillerinin takviyesi ile hem Söder hem de CDU’daki öbür aktörlerle temas içinde olduğunu belirtiyorlar. Lakin hem partisinden hem de CSU başkanı Söder’den gelen ihtarlar artıyor. Laschet’in çizgisini ileriye taşıyacak ivmenin eksikliğinden yakınıyorlar.
Ocak ayından beri CDU başkanı
Peki Armin Laschet nasıl bir siyasi çizgi izliyor? Laschet, Ocak ayında pandemi şartları nedeniyle çevrim içi düzenlenen CDU kongresinde yapılan başkanlık seçimlerinin ikinci çeşidinde rakibi Friedrich Merz’e karşı delegelerin yüzde 53’ünün, daha sonra yapılan mektupla seçimde ise oyların yüzde 83,5’unu alarak parti genel lideri seçildi. Laschet’in genel başkanlığa seçilmesi, CDU içinde Angela Merkel çizgisinin devam edeceği formunda yorumlandı. 2012 yılından beri CDU’nun beş genel lider vekilinden biri olan Armin Laschet, 2018 yılında genel başkanlık misyonunu bırakan Merkel’in yanı sıra 2018-2020 yılları ortasında bu vazifesi üstlenen Annegret Kramp-Karrenbauer’e yakın isimler ortasında yer alıyordu.
CDU’nun merkezde olması gerektiğini savunan Laschet’in, konuşmalarında sıklıkla “Ancak merkezde güçlü olursak kazanabiliriz” sözünü kullandığı dikkati çekiyor. Bu niyet ile 2017 yılında Kuzey Ren-Vestfalya eyaletininin başbakanlığına seçilen Laschet, 2021’in başında da CDU’nun genel lideri oldu.
Merkel’e yakın bir isim
Armin Laschet, uzun müddet Başbakan Angela Merkel’e yakın isimler ortasında sayıldı. 2015 yılında yaşanan sığınmacı akını sırasında izlediği siyaset nedeniyle Merkel CDU içinde sert tenkitlere maruz kalırken, Başbakan Merkel’a dayanak veren Laschet, Almanya Başbakanı’nın güvendiği isimlerden biri oldu.
Koronavirüs salgını ile uğraş eden Almanya’da yaşanan aksaklıklar karşısında Laschet yavaş yavaş Merkel’den uzaklaştı. Başlangıçta salgın konusunda izlenen siyasette bir istikrar oluşturmaya çalışan Laschet, Mart ayı sonunda farklı görüşlere sahip olduğunu açıkça ortaya koydu. Başbakan Merkel ile eyalet başbakanlarının yaptığı ve yaklaşık 15 saat süren toplantı sonrasında Paskalya tatili için planlanan kısıtlamalar Almanya’da öfke yaratırken, Laschet de “Bu formda devam edemeyiz” kelamlarıyla izlenen siyaseti eleştirdi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Birlik partilerinin başbakan adayı Armin Laschet
Bu, Hristiyan Birlik partilerinin içinde bulunduğu alışılmadık, dramatik duruma da uyuyor. Bu durumun farklı nedenleri var: Koronavirüs pandemisi ile çabada yaşanan zorluklar; meclis kümesi sıralarında ortaya çıkan yolsuzluk hadiseleri, usulsüzlük ve güvensizliğin yanı sıra Başbakan Merkel’in milletlerarası seviyede büyük saygınlığı olsa da misyon mühletinin sonuna geldiği için parti içinde “topal ördek” olarak nitelendirilmesi. CDU’nun kamuoyu yoklamalarına nazaran oy oranı, başbakanlığa giden yolun çok da kolay olmadığını ortaya koyuyor.
Buna karşın Laschet çabayı bırakmıyor. CDU yaklaşık 16 yıldır iktidarda değilmiş üzere, Laschet partisine yenilik ve yeni başlangıç vadediyor, Hristiyan demokrat siyasetin temelini oluşturan özgürlük ve sorumluluk kavramlarının altını çiziyor. Laschet, partisinin seçim kampanyasına start verirken yaptığı konuşmada lisana getirdiği “Değişim yapabiliriz lakin son yıllarda biraz rahat davrandık” sözünü sıklıkla tekrarlıyor. Fakat örneğin iklim muhafaza konusunda yeni bir başlangıçtan kelam ederken, siyasi açıdan somut teklifler getirmiyor.
Siyasetin her basamağında yer aldı
Armin Laschet, siyaseti düzgün tanıyor. Hukuk tahsili gören Laschet, 1989-2004 yılları ortasında Aachen Belediye Meclisi üyeliği yaptı, 1994-1998 devrinde Federal Meclis’te yer aldı. 1999’da Avrupa Parlamentosu’na (AP) giren Laschet 2005’e kadar AP milletvekili olarak vazife yaptı. 2005-2010 devrinde Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti Ahenk Bakanı olarak vazife yapan Laschet, göçmenlerin Alman toplumuna ahengine yönelik çalışmalarda bulundu. 2010 yılından beri ise Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Meclisi üyesi olan Laschet’in çocukluğu Belçika sonuna yakın olan bir bölgede geçti. Deneyimli bir Avrupalı olan Laschet, 2019 yılında beri de Alman Federal Cumhuriyeti’nin Alman-Fransız kültürel münasebetler temsilcisi olarak vazife yapıyor. Böylece Laschet uzun müddettir Paris’te de siyasi münasebetler yürütüyor. 2019 yılında Kuzey Ren-Vestfalya Başbakanı olarak ABD’yi ziyaret eden Laschet’in transatlantik ilgilerde ise kuşkusuz ilerleme sağlaması gerekiyor.
CDU’ya yakınlığı ile bilinen Konrad Adenauer Vakfı’nın internet sayfasında “Armin Laschet, ulusal seviyede de parti ve devlette yüksek vazifeleri üstlenebilecek bütün ön şartlara sahip bir siyasetçi” sözü yer alıyor. Fakat Laschet’in bunun için öncelikle ülkedeki seçmenleri ikna etmesi gerekiyor. Laschet, “18 milyon nüfuslu bir eyaleti yöneten bir başbakan, federal başbakan da olabilir” diyor.
Üzerindeki baskı artıyor
Seçimlere kısa bir müddet kala Laschet üzerindeki baskı artıyor. Birlik partileri Laschet’e daha mücadeleci davranması gerektiği davetinde bulunurken, Laschet kamuoyu yoklamalarına nazaran öne geçen SPD’yi amaç alarak, ülkenin sola kaymaması tarafında ihtarda bulunuyor. Laschet’in bu söylemi, geçen hafta sonu CSU’nun kongresinde de büyük takviye gördü.
SPD’nin başbakan adayı Olaf Scholz, Yeşillerin adayı Annalena Baerbock ve CDU/CSU’nun adayı Armin Laschet geçen pazar akşamı televizyondaki üçlü münazara öncesinde
Seçim anketlerinde Birlik partilerinin SPD’nin gerisine düşmesi konusunda ise Laschet, 2017 yılında Kuzey Ren-Vestfalya’da yapılan seçimleri hatırlatıyor. Toplumsal demokratların güçlü olduğu eyalette 2017 yılında yapılan seçimlerde anketlere nazaran SPD’nin önde olmasına karşın, Laschet kıl hissesi seçimi kazanarak, eyalet başbakanı olmuştu. Laschet, 26 Eylül’de yapılacak genel seçimlerde de emsal bir senaryonun tekrarlanmasını ve Birlik partilerinin sandıktan birinci parti olarak çıkmasını ümit ediyor.
20 Nisan 2021 tarihinde yayınladığımız bu haber son gelişmelere nazaran güncellenmiştir.
Christoph Strack
© Deutsche Welle Türkçe
