Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi bugün Strasbourg da açıkladığı bir kararla Kıbrıslı Rumlar tarafından Avrupa İnsan Escort Osmanağa Hakları Mahkemesi nde AİHM Ankara ya karşı açılmış birinci mülkiyet davası olan Loizidou belgesinin kontrol sürecini sonlandırdığını duyurdu Karara münasebet olarak AİHM nin Loizidou kararının uygulanmasına yönelik olarak alınan tedbirler Osmanağa Escort Bayan gösterildi
Karar geniş oy çoğunluğuyla alındı AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan’la birlikte yalnızca 5 ülke karar aleyhinde oy kullandı Avrupa Birliği ülkelerinin ezici çoğunluğu Loizidou evrakının kapatılması istikametinde oy Osmanağa Escort verdi Avrupa Kurulu’nun 46 üyesi bulunuyor
Kararla birlikte Kıbrıslı Rumların mülkiyet talepleri için 2005 yılında adanın kuzeyinde kurulmuş Taşınmaz Mal Komitesi’nin TMK etkin iç hukuk yolu olduğu bir defa daha tescil edilmiş oldu TMK 2010 yılında AİHM tarafından faal iç hukuk yolu kabul edilmişti Lakin Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan AİHM kararına karşın bir siyasi organ olan Bakanlar Komitesi önünde TMK nın hukukî planda legal olmadığını savunuyordu
TMK nın rolü
Karar TMK nın uygun biçimde vereceği tazminat ve takas kararlarının iade kararı kadar geçerli olacağını ortaya koyması bakımından ehemmiyet taşıyor TMK daha evvel Loizidou nun dava konusu mülklerinin iadesinin mümkün olmadığını fakat tazminat ve takas talebinde bulunabileceğini bildirmişti Kıbrıslı Rumlar ve Atina nın bugüne kadar reddettiği iade yerine tazminat ve takas olabilir formülü Bakanlar Komitesi tarafından bu hafta alınan kararla onaylanmış oldu Karar bu bakımdan TMK nın Kıbrıslı Rumların mülkiyet müracaatlarını resen inceleyebileceği ve karara bağlayabileceği manası da taşıyor
Kararın misal ferdi Rum mülkiyet müracaatları için örnek oluşturacağı belirtiliyor Adanın kuzeyinde taşınmazları kalmış Kıbrıslı Rumların Ankara ya karşı AİHM önünde mülkiyet davası açmadan evvel TMK ya başvurmaları gerekiyor
Karara tepkiler
Kıbrıs Cumhuriyeti diplomatik teamülleri de çiğneyerek karar şimdi Avrupa Kurulu tarafından yayımlanmadan resmi reaksiyon yayımladı Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada karar hukuksal açıdan geçersiz siyasal açıdan tartışmalı olarak değerlendirildi Titina Loizidou ise bir Rum radyosuna yaptığı açıklamada kararı siyasi kriterlerle alınan bir karar olarak yorumladı
Dünyada yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada ise Bu karar bir kere daha ülkemizin memleketler arası hukuka uygun bir mülkiyet rejimi tesis ettiğini göstermektedir Kıbrıslı Rumların ülkemiz hudutları içerisinde bulunan mülklerine ait taleplerinin adresinin TMK olduğu aşikardır sözleri kullanıldı
Davanın geçmişi
Titina Loizidou 1989 yılında Ankara ya karşı yaptığı kişisel müracaat ile 1974 harekatından sonra Girne de bulunan mülklerine el konulmasından ve mallarına ulaşamamasından şikayetçi oldu Bu durumun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin mülkiyet hakkıyla ilgili unsurunu ihlal ettiğini savundu ve tazminat talebinde bulundu Davaya katılan ve savunma veren Ankara kendi yargı organları olan bağımsız devlet statüsündeki KKTC tarafından Kıbrıslı Rumların kuzeyde kalan mallarının kamulaştırıldığını savundu Bu nedenle Türkiye’yi sorumlu tutmanın olanaksız olduğunu ileri sürdü
AİHM Ankara nın tüm itirazlarını reddetti Mahkeme davanın temeline ait olarak 1996 da açıkladığı birinci kararda KKTC’nin memleketler arası toplulukta tanınmadığı ve gerçekleştirildiği ileri sürülen kamulaştırmanın hukuksal pahası olmadığı sonucuna vardı Mahkeme taşınmazların mülkiyet hakkının KKTC ye geçmediğine ve Loizidou’nun mülkiyet hakkının Türkiye tarafından ihlal edildiğine hükmetti Mülküne ulaşamadığı için onları kullanması daima engellendiğinden ötürü da devam eden bir hak ihlali kelam konusu olduğunu karara bağladı
AİHM davada tazminata ait kararını ise 1998 yılında açıkladı ve Ankara nın Loizidou ya yaklaşık 700 bin dolar maddi tazminat ödemesine hükmetti
Ankara Loizidou davası kararını 1998 2003 yılları ortasında Kıbrıs taki tahlil sürecini münasebet göstererek yerine getirmeyi reddetti Bu nedenle 700 bin dolarlık tazminata yıllık faiz işletilmeye başlandı Lakin AKP hükümeti iktidara geldikten sonra Avrupa Kurulu ve AB ile bağlantıları düzeltme ismine tazminat bir kezliğine olmak kaydıyla 2003 yılında ödendi Faizle birlikte Strasbourg’da Titina Loizidou ya 1 milyon dolarlık çek verildi
TMK 336 milyon sterlin ödedi
Benzer hadiselerle karşılaşmamak için 2005 yılında adanın kuzeyinde Rumlar için TMK kuruldu Bugüne kadar 7 bin 110 Kıbrıslı Rum TMK ya müracaatta bulundu Bu müracaatlardan bin 324 ü dostça tahlil yoluyla 34 ü ise duruşma yoluyla sonuçlandı Kurul bugüne kadar başvuran Rumlara yaklaşık 336 milyon sterlin tazminat ödedi Ayrıyeten 3 müracaat için iade 2 müracaat için takas ve tazminat 7 müracaat için de iade ve tazminat kararı verildi
