Bosna Hersek’te ayrılıkçı bir çizgi izleyen Sırp önder Milorad Dodik, Reuters haber ajansına verdiği mülakatta “hiçbir siyasi gayenin Bosna Hersek’teki barıştan pahalı olmadığını” söyledi.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu’nun Sırp üyesi olan Dodik “Herhangi bir şey için barışı feda etmeye hazır değilim. Barışı Sırp Cumhuriyeti (RS) için çabaya feda etmeye hazır değilim” diye konuştu.
Bosna Savaşı, 1992 yılında Bosnalı Sırpların Yugoslavya ordusu yardımıyla etnik olarak temizlenmiş bölgeler yaratmak ve bu bölgeleri komşu Sırbistan’a katmak istemesiyle başlamıştı. 100 binden fazla insanın öldüğü savaş, 1995’te Sırp Cumhuriyeti ile Bosna Hersek Federasyonu’nun kurulması ve bu iki özerk entitenin Bosna Hersek bünyesinde birleştirilmesiyle sona erdi. Ülke anayasası barış muahedesinin bir kesimi olarak yazılmıştı. Bosna Hersek’te devlet başkanlığı biri Boşnak, biri Sırp, biri Hırvat olmak üzere üç kişilik devlet başkanlığı konseyince yürütülüyor. Ordu, yargı ve vergi yönetimi ise merkezi devlet kurumları.
Bölünme sinyalleri
Bosnalı Sırpların Temmuz ayı sonunda merkezi hükümetin faaliyetlerini bloke etmesi ülkede siyasi kriz yarattı. Dodik, Sırp Cumhuriyeti parlamentosunun Kasım ayı sonunda kendi ordusunu, vergi yönetimini ve yargı makamlarını oluşturmak üzere yasalar hazırlayacağını söylemişti. Rusya ile Sırbistan’ın takviyesini ardına alan Dodik, Sırp Cumhuriyeti’nin Bosna Hersek ordusundan güçlerini çekeceğini, yargı makamları ve vergi yönetiminden de çekileceklerini duyurmuştu. Bu üç kurumun memleketler arası barış elçilerinin kararları doğrultusunda oluşturulduğunu söyleyen Dodik bunların anayasa ile teminat altına alınmadığını, işe yaramaz ve masraflı olduklarını tabir etmişti. Bosnalı Sırp başkan, memleketler arası barış elçilerinin isteğiyle hayata geçirilen yaklaşık 140 yasanın da ilga edileceğini söz etmişti.
Reuters‘e yaptığı açıklamada “(Ortak ordu) mutabakatımızı geri çekmeliyiz ve buna eşlik edecek yasama için de altı aylık bir müddet koymalıyız” diyen Dodik müzakere için açık kapı bıraktı.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nu geçen hafta hazırladığı raporda uyarmış ve Dodik’in attığı siyasi adımların “ilan edilmeksizin ayrılmak manasına geldiğini” söylemişti.
Schmidt Reuters‘e yaptığı açıklamada da Sırp Cumhuriyeti’nin ortak ordudan çekilmesinin milletlerarası toplum açısından bir kırmızı çizgi olması gerektiğini belirtti. Dodik ise maksadının Sırp Cumhuriyeti’nin Bosna Hersek’ten ayrılmasından çok tam özerklik olduğunu ileri sürüyor.
Hafta başında ABD Batı Balkanlar Özel Temsilcisi Gabriel Escobar, Bosna Hersek’te devam eden siyasi krizi görüşmek üzere başşehir Saraybosna’ya gelmişti. Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Lideri Zeljko Komsic, Kurulun Boşnak üyesi Şefik Caferovic ve Sırp üyesi Milorad Dodik ile görüşen Escobar görüşme sonrası açıklamada “Tüm muhataplarla üzerinde anlaştığımız en kıymetli şey bir savaş olmayacağı ve en kıymetli ileti da bu” demişti.
DW, Reuters / EC, TY
©Deutsche Welle Türkçe
