IŞİD’in Türkiye yapılanması içerisinde yer alan örgüt yöneticilerinin Suriye’de yıllarca kalan eşleri hakkında Türkiye’ye döndükten sonra yapılan yargılamalarda “ceza verilmesine yer olmadığı” istikametinde kararlar çıktı. Bu kapsamda IŞİD’in “Türkiye emiri” olduğu öne sürülen İlhami Balı’nın eşi H.B.’nin ortalarında bulunduğu 6 bayanla ilgili davada ceza verilmemesine hükmedildi.
Bir periyot örgütün Türkiye sorumluluğunu yapan Mustafa Dokumacı’nın eşi olan ve emniyetin “canlı bomba” listesinde bulunan Azerbaycan vatandaşı Ulkar M., 9 Ekim 2021’de teslim olduktan 1 ay 20 gün sonra yapılan yargılamada ceza almadı ve tahliye edildi. Tekrar Suriye’de bir devir buyrukluk yapan ve ailece örgüte katılan “Gar katliamı” davasının firari sanığı Ahmet Güneş’in eşi “Umeyme” kod isimli E.G. hakkında da “gönüllü teslim olduğu” gerekçesiyle ceza verilmesine yer olmadığı kararı verildi.
Suriye’de dini ve örgütsel eğitimler aldılar
IŞİD’in Türkiye yapılanmasında yer alan ve 2014’ten itibaren Suriye’ye giderek örgüte katılan başta İlhami Balı ve Mustafa Dokumacı olmak üzere örgütün kilit isimleri, bir mühlet sonra yanlarına eşi ve çocuklarını da almıştı. IŞİD saflarına katılan bu bayanlar, Suriye’de dini ve örgütsel eğitim aldı. Örgütün Suriye’deki topraklarını kaybederek dağılmasının akabinde IŞİD’li bayanlar, tek tek Türkiye’ye dönmeye başladı. Suriye hududunda yahut Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) bölgesinde gözaltına alınan IŞİD irtibatlı bu bayanlar, “eşlerinin baskısı ve tehdidiyle, çocuklarını götüreceği endişesiyle Suriye’ye gitmek zorunda kaldıkları” tarafında emsal sözler verdi.
Bu halde Türkiye’ye dönen İlhami Balı’nın eşi H.B., Mustafa Dokumacı’nın eşi Ulkar M., Ahmet Güneş’in eşi E.G., Kasım Dere’nin eşi S.D., Deniz Büyükçelebi’nin eşi Ş.B., Mehmet Taşar’ın eşi D.T., Ersel Ocak’ın imam nikahlı eşi Ayşenur İ., Mahmut Gazi Dündar’ın eşi M.D. güvenlik kuvvetlerine teslim oldu. “Etkin pişmanlık hükümlerinden” yararlanan bu isimler,bir mühlet sonra özgür bırakıldılar.
Muhammet Zana Alkan’ın eşi B.Ş. hakkında da ceza verilmesine yer olmadığına karar verildi. Döndüğü tespit edilen 9 bayandan 6’sı bu biçimde cezadan kurtuldu.
Yargıtay sempatizan deyip beraat ettirdi
H.B.’ye, Kilis Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 2018’de örgüt üyeliğinden evvel 6 yıl 3 ay mahpus cezası verildi. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesi 2019’da bu kararı yapılan itirazı reddetti. İtiraz üzerine Yargıtay 16. Ceza Dairesi, birebir yıl kararı bozarak “örgütle bağlantısı sempati seviyesinde kaldığı” gerekçesiyle H.B.’nin beraatine karar verilmesini istedi. Bunun üzerine lokal mahkeme, daha sonra sanığın beraatine karar verdi.
D.T. ve A.İ. hakkında da yargılandıkları davada itirafçı olduğu gerekçesiyle ceza verilmesine yer olmadığına hükmedildi.
Örgütte 5 yıl kaldı, dönünce ceza verilmedi
Ancak bu bahiste iki yeni somut örnek yaşandığı ortaya çıktı. Örgüt yöneticisi olan “Ebu Zeybeb” kod isimli Ahmet Güneş’in eşi E.G., IŞİD üyesi olmak argümanıyla aranıyordu. 2014 yılında eşi, kardeşi, kayınvalidesi ve kayınbabası ile birlikte Suriye’de örgüt saflarına katılan E.G. 19 Ekim 2019’da Akçakale’de güvenlik kuvvetlerine teslim oldu. İtirafçı olan ve 30 Eylül 2019’da tutuklanan E.G., 22 Ocak 2020’de tahliye edildi.
Suriye’de IŞİD’in denetimindeki bölgelerin ele geçirilmesinin akabinde IŞİD’lilerin eşleri ve çocukları belirli kamplara gönderilmişti
Ailece IŞİD’e katıldılar
E.G. sözünde, Suriye’ye gitmesinin nedenini “Eşim benden boşanacağını ve çocuğu kaçıracağını söyledi” formunda açıkladı. IŞİD’e katılmadan evvel Gaziantep’te Faziletliler Derneği’ne gittiğini belirten E.G., Ahmet Güneş’le evlenmesini ise IŞİD’in bir periyot “Gaziantep emiri” olduğu argüman edilen kardeşi Mehmet Kadir Cebael’in istediğini öne sürdü. Cebael, Gaziantep’de polisin düzenlediği operasyon sırasında hücre konutunda üzerindeki bombaları patlatmış ve hayatını kaybetmişti. E.G., annesi Ülger ve babası Mehmet Cebael’in de Suriye’de ROJ kampında YPG’nin elinde olduğunu söyledi. Öbür kardeşi Abdulsamet Cebael de IŞİD’e katılan aile bireylerinden oldu. Ahmet Güneş’in erkek kardeşi İsmail Güneş ise 1 Mayıs 2016’da Gaziantep Emniyet Müdürlüğü’ne yönelik gerçekleştirilen canlı bomba saldırısının failiydi.
Anlattıkları itiraf kabul edilen E.G., tabirinde örgütün yapılanması ve eşinin faaliyetleriyle ilgili detaylı bilgi vermekten kaçındı; eşini hiç askeri kıyafetle ve uzun namlulu silahla görmediğini, eşine sorduğu sorulara cevap alamadığını sav etti. Öteki IŞİD üyesi bayanlar da emsal halde sözlerinde eşlerinin örgütteki faaliyetlerini bilmedikleri istikametinde karşılıklar vermişti.
Mahkeme ceza vermedi
E.G.’nin yargılandığı davada 2020 yılında karar çıktığı öğrenildi. Bu karar, Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde süren “Gar katliamı” davasının evrakına girdi. Buna nazaran Şanlıurfa 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 18 Kasım 2020’de E.G. hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verdi.
Kararın münasebetinde, sanığın silahlı terör örgütüyle süreklilik, çeşitlilik, yoğunluk gerektiren hareketlerde bulunduğu sonucunda organik bağ kurup örgütün hiyerarşik yapısı içerisinde yer alarak “silahlı terör örgütüne üye olma” cürmüne uyduğu belirtildi. Fakat mahkeme, sanığın kendi isteğiyle ile teslim olmak suretiyle istekli olarak ayrıldığı, örgüt içerisinde bildiği ve gördüğü örgüt mensuplarına ilişkin fotoğrafların kendisine gösterilmesi üzerine teşhis ettiğini argüman ederek ceza verilmesine yer olmadığına hükmetti.
Bir ay 20 günde karar çıktı
“Hacer” kod isimli Ulkar M. ise Adıyaman’daki Dokumacılar Kümesi’nin önderi olan Mustafa Dokumacı’nın eşiydi. İçişleri Bakanlığı’nınterörle temaslı arananlar listesinde mavi kategoride yer alan Ulkar M. hakkında Emniyette “canlı bomba aksiyonunda kullanılabilecek nüfus cüzdanı taşıdığı biçiminde hakkında istihbari bilgi bulunan şahıs” kaydı bulunuyor ve kırmızı bültenle de İnterpol tarafından aranıyordu. Ulkar M., 2014’de eşiyle birlikte Suriye’ye gitmişti.
9 Ekim 2021’de Suriye hududunu geçerek Türk askerlerine teslim olan Ulkar M., aktif pişmanlıktan yararlanarak itirafçı oldu. Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı, tutuklanan Ulkar M. hakkında iddianame hazırladı.
Davanın birinci duruşması, Adıyaman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 29 Kasım 2021’de yapıldı. Şahit olarak dinlenen D.T., sanık Ulkar M.’nin Suriye’de kendilerine dini dersler verdiğini anlattı.
Savcı: Samimi değil
Cumhuriyet Savcısı ise yargılama sırasında sanığın Mustafa Dokumacı’nın eşi olduğunu, lakin bildiklerini eksiksiz ve samimi olarak beyan etmediğini, denetimli aktif pişmanlık beyanında bulunduğunu belirterek faal pişmanlık kararlarından yararlandırılmamasını ve örgüt üyeliği kabahatinden cezalandırılmasını istedi.
Ancak birinci duruşmada kararını açıklayan mahkeme, sanık hakkında “gönüllü olarak teslim olup örgütün yapısı ve faaliyetleri çerçevesinde işlenen kabahatlerle ilgili bilgi vermesi” sebebiyle ceza verilmesine yer olmadığına hükmetti. Ulkar M., bu kararla birlikte tahliye edildi.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
