Çin, daha evvel duyurduğu üzere Tayvan yakınlarındaki askeri tatbikata başladı. Çin devlet televizyonu CCTV’den yapılan açıklamada, bir ada ükesi olan Tayvan’ın etrafındaki altı seçilmiş bölgede savaş tatbikatı yapıldığı bildirlirken, kelam konusu noktalara yakın seyretmesi olası gemi ve uçaklara da o bölgelerden uzak durmaları uyarısı yapıldı. Resmi açıklamaya nazaran tatbikat Pazar gününe kadar sürecek.
Devlet yayın organlarının açıklamasında, mahallî saat ile 12:00’da başlayan harekatta gerçek mermiler de kullanılıyor. Çin Ordusu’nun gerçek mermi kullandığını bölgedeki AFP muhabirleri de doğruluyor. Bir AFP muhabiri, Çin’e ilişkin gerçek uzun menzilli mermiler gördüğünü aktardı.
Tatbikat Tayvan kıyılarına 20 kilometre uzaklıkta yapılırken, Çin devlet gazetesi Global Times‘ın askeri uzmanlara dayandırdığı haberinde, kelam konusu tatbikatın “eşi benzerinin olmadığı” ve birinci kere Tayvan üzerinde füzelerin de uçacağı tabir edildi.
Siyasi uzmanlar, Pekin’in bu tatbikatla, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi’nin Tayvan’a gitmesine cevap verdiğini bildiriyor. Pelosi, 25 yıldan bu yana Tayvan’a resmi ziyaret düzenleyen en üst seviye ABD’li yetkili olma özelliğine sahip. Nancy Pelosi, Tayvan ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, ziyaretinin “ABD’nin Tayvan üzere demokratik müttefiklerini yalnız bırakmadığın açık bir göstergesi” olduğunu vugulamıştı.
Pekin tehditlerle karşılık verdi
Pekin idaresi ise Nancy Pelosi’nin Çin’in toprağı olarak gördüğü Tayvan’ı ziyaretine çok sert karşılık vermiş ve ağır askeri harekatlar düzenleyeceğini duyurmuştu.
AFP haber ajansına konuşan Çinli askeri yetkililer, kelam konusu harekatın gerçek bir müdahaleye hazırlık manası taşıdığını belirtiyor. “Tayvan güçlerinin Çin ordusu ile şuurlu halde temas etmesi halinde yahut istemi dışında ezkaza bir silahı ateşlemesi halinde Çin Ordusu’nun misilleme olarak sert yollara başvuracağı ve Tayvan’ın attığı adımın sonuçlarına katlanmak zorunda kalacağı” da yetkililer tarafından vurgulanıyor.
Nancy Pelosi ve Tsai Ing-wen Fotoğraf: ASSOCIATED PRESS/picture alliance
Tayvan: Durumu yakından izliyoruz
Tayvan Savunma Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, durumu yakında takip ettiklerini duyurdu. Savunma Bakanlığı, Tayvan Ordusu’nun, “Bir savaş istemediği halde muhtemel bir savaşa hazır olmak prensibiyle” hareket edeceğini duyurdu ve bölgede tansiyonun artmasının hiçbir formda istenmediği de vurgulandı. Tayvan idaresi, Çin’in yürüttüğü ve “uluslararası nizamı tartışmaya açan askeri tatbikatı gerçeklikten kopuk bir adım” olarak niteledi.
Gemiler uyarıldı
Tayvan’ın denizcilik ve limanlardan sorumlu dairesi, Çin’in askeri tatbikat yürüttüğü bölgelere gidilmemesi konusunda gemileri uyardı. Tayvan resmi makamlarının bildirdiğine nazaran Çin’in başlattığı askeri tatbikat, Tayvan hava alanından geçen 18 milletlerarası ticaret rotasındaki irtibatların da kesilmesine neden oldu.
ASEAN ülkelerinde de kaygı arttı
Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) dışişleri bakanları da yaptıkları açıklamada, bölgede askeri tatbikat düzenlenmesinden duydukları kaygıyı lisana getirdi. Bakanlar, “Mevcut durumun olumsuz sonuçları olabileceği, tehlikeli çatışmalara yol açabileceği ve güçlü ülkeler ortasında öngörülmesi imkansız gelişmelere sürükleyebileceği” tarafında ikazlarda bulundu. ASEAN dışişleri bakanları, Kamboçya’nın başşehri Phom Pehn’de yaptıkları dorukta, şu devir mutlaka dikkat edilmesi gerekenin, her türlü kışkırtıcı adımdan vazgeçilmesi olduğunun altını çizdiler.
G7 ülkelerinden Çin’in açıklamalarına tepki
Gelişmiş yedi sanayi ülkesinden oluşan G7 ülkelerinin dışişleri bakanları da Nancy Pelosi’nin Tayvan seyahatine Çin’in gösterdiği sert yansıyı eleştirmiş, ABD’li siyasetçinin gezisini mazeret göstererek, Pekin’in Tayvan’ın etrafında, “saldırgan askeri tatbikatlar” yapmasının haklı tarafı olamayacağını vurgulamıştı. Açıklamada, “Çin’in yaptığı yeni tehditkar açıklamalar karşısında kaygılıyız. Kelam konusu açıklamalar gereksiz derecede gerimili tırmandırma riskini de barındırmakta” denmişti.
Pekin idaresi, kendisinden ayrılan bir ada olan Tayvan’ı kendi toprakları olarak görmeye devam diyor ve Tayvan’ı Çin ana karası ile tekrar yekvücut hale, gerekirse askeri yollarla getirmek yapmak istiyor. İki ülke ortasındaki tansiyon Çin Devlet Lideri Şi Cinping periyodunda daha da tırmandı. Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın akabinde, milletlerarası toplumda, Pekin idaresinin de Tayvan planlarını misal biçimde harekete geçirebileceği kaygısı lisana getiriliyor.
AFP / ETO,ET
