İlk olarak 5 Nisan’da İskoçya’dan bildirilen 10 olayla başlayan gizemli hepatit hadiselerinin sayısı süratle artıyor. Son olarak Endonezya’da üç çocuğun, nedeni bilinmeyen karaciğer hastalığı nedeniyle ömrünü yitirdiği bildirildi.
Endonezya Sıhhat Bakanlığı, 2, 8 ve 11 yaşlarında üç çocuğun geçen ay Cakarta’da tedavi gördükleri hastanelerde hayatını kaybettiğini, karaciğerde iltihaplanma belirtilerinin baş göstermesi öncesinde mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı üzere semptomlar gösterdiklerini bildirdi. Hastaneye kaldırılan çocuklarda ek olarak ateş, sarılık, spazm ve şuur kaybı üzere semptomlar da görüldü. Bakanlık, mevt hadiseleriyle ilgili incelemelerin sürdüğünü belirterek ebeveynlerden semptom gösteren çocukları vakit kaybetmeden hastaneye götürmelerini istedi.
DSÖ: 20 ülkede en az 228 vaka
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), 1 Mayıs tarihi prestijiyle 20 ülkeden en az 228 hepatit olayı kaydedildiğini, 50 olayın da incelendiğini bildirdi. Kaynağı bilinmeyen ve büyük ihtimalle hepatit olduğu bedellendirilen hadiselerin değerli bir kısmının Avrupa’da görüldüğü belirtildi.
Vakalara bir aylık bebekten 16 yaşa kadar çocuklarda rastlandığı, en çok on yaş altındakilerin etkilendiği, hastalığın en sık 5 yaş altı kümede görüldüğü belirtiliyor. Şimdiye kadar hastalık nedeniyle en az dört çocuk ömrünü yitirirken karaciğer iflası yaşanan kimi hadiselerde organ nakli gerçekleştirildi.
DSÖ’ye birinci olarak 5 Nisan’da İskoçya’dan 10 hadise bildirilmiş, hadiselerin hepsinin 10 yaş altı çocuklarda görüldüğü kaydedilmişti. İngiltere’de olayların sayısı 150’nin üstüne çıkarken İrlanda, Hollanda, Almanya üzere Avrupa ülkelerinin yanı sıra İsrail ve Japonya’da da hadiselere rastlandı.
Bilim insanları gizemi çözmeye çalışıyor
DSÖ, birinci 169 olayın incelenmesi sonrasında yaptığı açıklamada, olayların hiçbirinde bilinen hepatit virüs kümeleri olan A,B,C, D ve E’ye rastlanmadığını bildirmişti. Hastalığa yakalananların büyük kısmının risk kümesinde bulunmayan sağlıklı çocuklar olması da dikkat çekiyor.
Karaciğer iltihaplanmasına yol açan hepatit, olağanda sağlıklı çocuklarda nadir rastlanan bir hastalık.
Buna karşılık, olaylarda adenovirüs denen üst teneffüs yolunu etkileyen virüsler üzerinde duruluyor.
ABD’de Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi (CDC), Alabama’da ortaya çıkan olaylarla ilgili Cuma günü bir rapor yayımlamış, 9 çocuğun Adenovirüs 41 testinin müspet çıktığını bildirmişti. Merkez, bu hastalığın çocuklarda mide-bağırsak rahatsızlıklarına yol açtığının bilindiğini lakin “sağlıklı çocuklarda hepatite yol açmasının seçkin olduğunu” kaydetmişti. Raporda hadiselere adenovirüsün neden olduğunun düşünüldüğü, lakin çevresel nedenler üzere başka mümkün faktörlerin de incelenmeye devam edildiği bildirilmişti.
Adenovirüsler olağanda hafif soğuk algınlığına yol açıyor.Fotoğraf: ESTIOT/BSIP/picture alliance
Alabama’daki hadiselerde da bilinen hepatit cinsleri A,B,C ya da Morbus Wilson’a rastlanmadığı açıklandı. Alabama’da 1-6 yaş kümesindeki dokuz çocuk karın ağrısı, ishal, kusma ve sarılık belirtileri göstermiş, üçünde karaciğer iflası yaşanmış, ikisine karaciğer nakli yapılmıştı. Wisconsin eyaletinde daha evvel kaydedilen dört olaydan biri vefatla sonuçlanmıştı.
DSÖ de adenovirüsün muhtemel bir tez olduğunu, fakat hastalıklara yol açan nedenin bulunması için incelemelerin sürdüğünü kaydetti.
AB Hastalıkları Tedbire ve Denetim Merkezi (ECDC) de olayların adenovirüslerle mümkün ilişkisini araştırıyor.
50’den fazla çeşidi bulunan adenovirüsler, yakın şahsî temas, teneffüs yolu damlacıkları ve yüzeylerden bulaşabiliyor. Yaygın bir biçimde görülen adenovirüsler genelde yalnızca hafif soğuk algınlığına neden oluyor.
Korona tedbirleri ile kontaklı olabilir mi?
Bilim insanları, hepatit olaylarında çocukların büyük kısmının koronavirüs aşısı olmadığına işaret ederek aşı tesirinin kelam konusu olamayacağını belirtiyor.
İngiltere’de Sıhhat Güvenliği Ajansı’ndan bulaşıcı hastalıklar uzmanı Meera Chand, ülkedeki hadiselerin yüzde 75’inde adenovirüslere rastlandığını belirterek adenovirüs kaynaklı olağan bir enfeksiyon ile daha ağır bir faktörün bileşiminin kelam konusu olabileceğini belirtti.
Chand, hastalanan çocukların, doğal bağışıklık sistemlerinin oluşumu için büyük kıymet taşıyan bir devirde kapanma, maske zaruriliği üzere koronavirüs tedbirleri nedeniyle adenovirüslere karşı bağışıklık geliştirmemiş olabileceklerini de kaydetti.
AFP,rtr / BK,ET
