Kuzey Kıbrıs’ın Türk Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, Yunanistan ve Kıbrıslı Rumların silahlanma teşebbüslerini “oturup seyretmeyeceklerini” ve güneyin atacağı adımlara nazaran gerekli önlemlerin alınacağını söyleyerek, deniz üssü kurulmasının da bu önlemlerden birisi olabileceğini kaydetti.
Ertuğruloğlu, son periyotta Doğu Akdeniz’de ısınan sular ve hidrokarbon kaynakları ile ilgili devam eden güç gayreti, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Yunanistan ve Kıbrıslı Rumlara artan takviyesi, Türkiye’nin eski TTB Lideri Metin Feyzioğlu’nu büyükelçi olarak ataması üzere çok sayıda hususa ait DW Türkçe’nin sorularını yanıtladı.
DW Türkçe: Akdeniz’de suların yine ısındığını ve Türkiye ile Yunanistan ortasında tansiyonun tırmandığını görüyoruz. Bunu her iki ülkede seçimlerin yaklaşması ile ilgili açıklayanlar var. Öbür yandan ABD’nin Yunanistan ve Rumlara artan dayanağından Türk tarafının şikayetçi olduğu da biliniyor. Bölgede giderek artan tansiyonu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ertuğruloğlu: Doğu Akdeniz’de tansiyonun biraz yükselmekte olduğu alışılmış ki gözle görülebilir bir gelişme. Fakat şaşırtan değil. Bilhassa ABD’nin fakat yalnızca Amerika’nın değil, Batı dünyasının gerek Yunanistan gerekse Güney Kıbrıs Rum İdaresi olsun, bu tarafı şımartan, cesaretlendiren siyasetleri bu tansiyonun esas nedenleri bana nazaran. Başından beri söylüyoruz; Kıbrıs Türkü’nü ve anavatan Türkiye’yi yok sayan, Türkiye’nin ve Kıbrıs Türkleri’nin çıkarlarını gasp etmeye yönelik hareketlerin hiçbirine müsaade verilmeyecektir. Bu doğrultuda da gerekenler yapılmaktadır.
Son gelişmeler yeni bir şey değil aslında, eski bir realitenin hala geçerli olduğunu gösteren bir durum. O da nedir; Batı dünyasının eğitim sisteminin temelinde eski Yunan mitolojisinin belirleyici biçimde kullanılmış olması, eski Yunan’ın Batı demokrasisinin beşiği olarak kıymetlendirilmesi ve buna karşılık bizlerin Viyana kapılarına kadar fethederek gelip Avrupa’yı tehdit eden adeta “barbarlar” diye nitelendiriliyor olmamız. Problemlerin temelinde bana nazaran bu bakış açısı var.
“Eskiden ABD daha istikrarlı bir siyaset yürütüyordu” deniliyor. Ancak ben o vakit da çok istikrarlı olduğunu düşünmüyorum. Amerika’daki Yunan lobisinin ne kadar tesirli olduğu herkesçe bilinen bir şey. O tesirli Yunan lobisine karşılık Pentagon’un da dengeleyici teşebbüslerde bulunduğu da bir realite. Lakin her vakit için yalnızca ABD’de değil tüm Batı dünyasında Yunanlılar bizden daha avantajlı bir pozisyonda görülmüştür. Bize uygulanan ambargolar, insanlık dışı izolasyon önlemleri kimseyi rahatsız etmiyor. Kıbrıs meselesini yaratan BM Güvenlik Konseyi’dir, yani beş ülkedir. Kıbrıs Türkleri daima dezavantajlı bırakılmıştır ve bize sahip çıkan yalnızca ana vatanımız olmuştur.
Ana vatanımız sayesinde hala daha Kıbrıs Adası’nda varız ve var olmaya devam edeceğiz. Ne Ada üzerindeki ne Doğu Akdeniz’deki hak, çıkar ve güvenliğimizi asla Rumların insafına terk etmeyeceğiz. Rum tarafında silahlanma varmış, Rumlarda ve Yunanistan’da askeri yığınak varmış… Bunları oturup seyredecek değiliz. Gereken önlemler alınmaktadır zati.
KıbrısFotoğraf: picture-alliance/dpa
Amerikan ordusu Rumları kime karşı eğitiyor?
Gerekenler yapılıyor dediniz, biraz açabilir misiniz? Türkiye’nin askeri mevcudiyetinin artırılması, bir güncelleme kelam konusu olabilir mi? Bir deniz üssünden bahsedilmişti bir devir?
Kesinlikle. Oturup da seyredecek değiliz alışılmış ki. Yani güvenliğimizi tehdit edecek adımlar atılırken bizler de çaresiz oturup seyredecek değiliz. Ana vatanımızla birlikte ne yapılması gerekirse onları yapmaya devam edeceğiz. Fakat bunlar detaylandırılabilecek şeyler değil. Drone’lar zati biliniyor, havaalanına konuşlanmışlardır. Ben daha evvel de söz ettim; bir deniz üssü kurulması gerekir diye düşünüyorum. Lakin bu çeşit önlemler reklamı yapılarak duyurulacak şeyler değil. Karşı tarafın atakları izlenir, onlara karşılık, onlara haddini bildirecek halde ne yapılması gerekirse hiç çekinmeden yapılır. Bu kadar kolay.
Amerikan ordusu Rumların Ulusal Muhafız Ordusu’nu eğitecekmiş. Kime karşı? Soruyoruz Amerikalılara. Kime karşı? Ruslara mı? Rum ulusal muhafız ordusunun Ruslarla ne alakası var? Rum ulusal ordusunun silahlanması ve eğitilmesi Kıbrıs Türkü’ne karşı ve Türkiye’ye karşı tehdit edici bir siyasettir. Bunu oturup seyredecek miyiz yani? Önlemlerimizi alacağız. Gerekirse de muhataplarımıza hadlerini bildireceğiz.
Bu durumda Türkiye’nin askeri mevcudiyetini artırması mı kelam konusu?
Bu tıp mevzular güneyin atacağı adımlarla şekillenir. Durup durduğumuz yerde gereksiz yere asker sayısını artırma yahut gereksiz yere asker sayısını azaltma diye bir gündemimiz olmayacaktır. Adada caydırıcı güç olan tek bir ordu vardır; Türkiye ordusu. Türk ordusu taarruz ordusu değildir. Güneydeki saldırganlık bu caydırıcılığı tehdit ettiği oranda caydırıcılığın ölçüleri artırılır. Biz caydırıcı rolündeyiz, saldırgan rolünde olan güneydekilerdir. Onlara haddini bildirmek de şayet diğer kimse bunu yapamayacaksa bize kalmış bir vazifedir.
“Rusya burada bir ofis açabilir”
Biraz evvel Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) üyesi beş ülkenin siyasetlerini eleştirdiniz. Rusya da bunlardan biri. Son devirde Ukrayna savaşının da tesiriyle Rusya’nın KKTC’yi tanıması, tahminen açılacak olan yeni Ercan havalimanına uçuş gerçekleştirmesi ya da ofis açması üzere ihtimallerden kelam ediliyor. Son durum nedir sanki?
Öncelikle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın BM Genel Heyeti’nde dünyaya KKTC’yi resmen tanıyın davetini herkes ciddiye almak zorunda. Ancak bunun Rusya’nın KKTC’yi tanıyacak noktasına gelmesi manasında da yorumlanmaması lazım. Şu anda gündeme gelen yorumlar erken ve biraz de bence sansasyonel habercilik sonucu. Rusların KKTC’de bir ofis, temsilcilik açma kanısı gündemde. Geçen yıl güneydeki Rus Elçiliği’nin elemanları bakanlığımıza gelerek kuzeyde ofis açmakla ilgili mevzuatımızın ne olduğunu sormuştu. Biz de karşılığını vermiştik. Artık burada bir ofis açabilirler. Bizim hiçbir itirazımız yok. Açacaklar da, fakat bu Rusya’nın KKTC’yi tanıdığı yorumuna yol açmaz. Bizde niçin ofis açacaklar? Zira Kuzey Kıbrıs’ta yaşayan binlerce Rus vatandaşı var. Buraya yerleşmişler. Bu Ruslar Güney Kıbrıs’a geçemiyor. Rumlar adaya KKTC limanlarından giriş yapan yabancıların güneye geçişine müsaade vermiyor. Münasebetiyle burada yaşayan binlerce Rus’la ilgili konsolosluk hizmetidir münasebet.
Rus turistler buraya gelir mi? Gelir. Rus uçakları buraya iner mi? Bilmiyorum. Şu anda o denli bir somut bilgi elimizde yok. Buraya gelen Rus vatandaşlarını bugüne kadar THY ya da Pegasus üzere Türk şirketleri getirdi. Avrupa Birliği (AB) ambargosu kapsamı dışında kalan Rus uçakları Türkiye’ye inip, ondan sonra kalkıp KKTC’ye teknik olarak gelebilir mi? Gelebilir. Lakin bu istikamette de somut bilgi yok. Yeni havaalanının açılması da teknik nedenlerle 2023’e kaldı. Yani bunlar şu an için somut desteği olmayan argümanlar ancak inşallah mümkün olur. Rus uçakları Ercan’a iner, Rus turistler buraya gelir. Bizim kimseyi dışlayan bir siyasetimiz yok. Tam bilakis bizi dışlayan bir dünya var.
Tahsin ErtuğruloğluFotoğraf: Dogukan Keskinkilic/AA/picture alliance
“Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridi olan ülke Türkiye”
Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon kaynakları nedeniyle de bölgede tansiyon vakit zaman tırmanıyor. Bu ortada Rumların Kıbrıs ismine yaptığı kimi mutabakatlar kelam konusu. Siz önümüzdeki periyotta bu bahisle ilgili yeni bir gelişme bekliyor musunuz?
Bu bahsin temelinde Yunanistan ve Rumların Türkiye’yi ve Kıbrıs Türkleri’ni kendi hudutları içine kapatmaya çalışması yatıyor. Güya Türkiye Doğu Akdeniz’de hiç hakkı olmayan bir ülkeymiş üzere. Halbuki Doğu Akdeniz’e en uzun kıyı şeridi sahibi olan ülke Türkiye, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de sonu yok.
Kıbrıs Türklerini ise büsbütün hiçe sayıyorlar. Zira onlara nazaran kendileri devlet ve “merak etmeyin, bu zenginliklerinden elde edeceğimiz gelirden size de bir ölçü hisse vereceğiz” diyorlar. Güya bizim kederimiz bu işten ne kadar para alabilirmişiz üzere. Halbuki bizim de kelam sahibi olan taraflardan biri olmamız lazım. Kim ne kadar ne bulursa bulsun, işin gerçeği şudur ki Türkiye üzerinden Avrupa’ya pazarlanabilir. Bunun dışında bir rant alıp Avrupa’ya pazarlama usulü yoktur. Doğu Akdeniz’deki hiçbir gelişme Türkiye’yi ve Kıbrıs Türkü’nü hiçe sayamaz. Bizim teklifimiz var; gelin bütün paydaşlar masa etrafında toplanalım diye. Buna karşılık vermeyen de memleketler arası topluluktur.
Türkiye KKTC’ye yeni büyükelçi olarak eski TBB (Türkiye Barolar Birliği) Lideri Metin Feyzioğlu’nu atadı. Bu atama kimi açılardan çok tartışıldı. Siz nasıl görüyorsunuz bu atamayı?
Sayın Feyzioğlu anavatanın buraya atadığı hariciyeden olmayan birinci büyükelçi değil. Daha evvel de hariciyeden olmayan büyükelçiler buraya atandı. Münasebetiyle bu atamayı da doğal karşılıyoruz. Memleketler arası hukuk bilgisi üstün olan bir kişi olduğunu biliyoruz. Deneyimli bir hukukçudur. Siyasete yatkın bir bilgisi de vardır, diplomasi geleneği olan birisi. Hasebiyle buraya atanmasını doğal karşıladık. Agremanımızı da birinci günden verdik. Sayın Feyzioğlu’nun deneyimli ve donanımlı bir kişi olarak vazifesini muvaffakiyetle yürüteceğine eminiz.
