“Siyasi ve askeri casusluk” teziyle tutuklanan DEVA Partisi Kurucular Konseyi Üyesi, emekli Asker Metin Gürcan’a yönelik suçlamaların detayları netleşti. Gürcan, İspanya ve İtalya’nın Ankara büyükelçiliklerinde vazifeli iki diplomatla yaptığı görüşmelerde bu bireylere “devlete ilişkin kapalı bilgileri” vermekle suçlandı. Bu diplomatlara; Libya, Suriye, Doğu Akdeniz, Karabağ üzere Türkiye’nin dış siyaset bahislerinde raporlar hazırladığını belirten Gürcan, “danışmanlık hizmeti” ismi altında bu raporlar karşılığında elden para aldığını kaydetti. Gürcan, bu raporlardaki bilgileri açık kaynaklardan edindiğini söyledi.
DEVA Partisi Kurucular Şurası Üyesi, emekli asker Metin Gürcan, 26 Kasım’da siyasi ve askeri casusluk argümanıyla İstanbul’da gözaltına alınmıştı. Dört gün Ankara Terörle Gayret Şube Müdürlüğü’nde gözaltında tutulan Gürcan, 29 Kasım’da Ankara Adliyesi’ne çıkarıldı. Gürcan, Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği tarafından “gizli kalması gereken bilgileri, siyasal yahut askeri casusluk niyetiyle temin etmek” hatasından tutuklanarak cezaevine konuldu.
Dosyadaki savlar neler?
Peki, güvenlik uzmanı Metin Gürcan hangi hareketlerden ötürü “casusluk” teziyle suçlandı. Bu sorunun karşılığı, emniyette verdiği 29 sayfalık sorgu zaptında yer aldı. Buna nazaran Gürcan, İspanya’nın Ankara Büyükelçiliği’nde misyonlu birinci konsolos Rafeal isimli bir diplomat ve İtalya Büyükelçiliği’nde vazifeli Antaonio isimli bir çalışanla görüşerek, “devlete ilişkin saklı bilgileri vermekle” suçlandı. Sorguyu yapan polisler, kelam konusu diplomatların “istihbaratçı” olduğunu argüman etti.
Gürcan’ın görüşmeleri izlendi
Soruşturma evrakına nazaran, Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği’nden alınan karar doğrultusunda 27 Kasım 2020 tarihinden itibaren Metin Gürcan’ın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyerleri teknik aygıtlarla izlenmeye ve kayda alınmaya başladı. Metin Gürcan’ın bu kapsamda Ankara’da İspanya ve İtalya’nın Ankara Büyükelçiliğinde misyonlu iki diplomatla bir alışveriş merkezi ile otelde yaptığı görüşmeler takip edildi.
Rapor verdiğini kabul etti
Sorgu sırasında, Metin Gürcan’ın 30 Kasım 2020 tarihinde Hotel Cinnah’ın lobisinde kayıtlara “X1” geçen şahısla ne görüştüğü, bu kişinin kendisine zarf içinde ne verdiği soruldu. Bu kişinin İspanya Büyükelçiliğinde misyonlu diplomat “Rafael” olduğunu belirten Gürcan, görüşmeye ait şunları anlattı:
“Kendisi ile vakit zaman halka açık, genel kafelerde görüşüp fikir alışverişinde bulunuruz. Kendisine faydalanması niyetiyle açık kaynaklardan hazırladığım yalnızca Türkiye’yi değil Irak, İran, Suriye, Afganistan, Libya vakit zaman Yunanistan ve Ukrayna üzere ülkelerdeki haftalık gelişmeleri içeren çizelge ve tahlilleri sunarım. Rafael Beyefendi, Türkiye’de akademik topluluğun, uzmanların, gazetecilerin tanıdığı, bildiği sık sık kendisiyle görüştüğü, bir saygın bir diplomattır. Bana verdiği zarf içerisinde çizelgelerle ilgili bilgi notu ve elden aylık sistemli olarak yaptığı 400 dolar bulunmaktadır.”
Metin Gürcan, 6 Ocak 2021 tarihinde de tıpkı otelin lobisinde İspanyol diplomatla görüştü. Gürcan, tabirinde görüşmeye ait “Kendisiyle ülkelerin kendi içişleri ile alakalı ve İspanya’yı ilgilendiren boyutta Libya, Doğu Akdeniz, Suriye’deki gelişmeler, Suriye’deki Rusya ve Amerika varlığı, mülteci krizi ve Avrupa Birliğindeki gelişmelere dair fikir alışverişinde bulunduk” dedi.
Görüşme kayıtları soruldu
Gürcan’ın bu görüşme sırasında yaptığı konuşmanın kayıtları da sorgu sırasında gündeme geldi. Kayıtlara nazaran, İspanyol diplomat “Ekonomik durum da çok kritik” derken, Gürcan, “Evet çok kritik. O yüzden bu raporu yazıyorum. Bu raporu 20 Ocak üzere teslim etmek üzere hazırlıyorum. Yani bu senin için öbür bir özel kargo olacak. Sana gönderdiğim raporlardan mutlu kaldın mı?” cevabını verdi.
Sorguyu yapan polisler, Gürcan’a bu raporları hangi hedefle hazırladığını sordu. Gürcan, “Bölgesel jeopolitik çizelgelerde yer alan Suriye’nin ekonomik durumu, Şam Merkezi idaresiyle Fırat Doğusu ve Fırat Batısında bulunan özerk bölgeler ortasındaki ekonomik münasebetleri inceleyen bir rapor olduğunu hatırlıyorum” dedi. Bu raporu hazırlarken asla kamu vazifelileri ve muvazzaf subay üzere bireylerle görüşmediğini belirten Gürcan, kaynağının aşikâr başlı akademisyen ve gazeteciler ile toplumsal medya olduğunu kaydetti.
Kavala ve Demirtaş konuşması
Gürcan’a yöneltilen öteki bir soru ise görüşme sırasında Doğu Akdeniz krizi konuşulurken, “Gördüğüm kadarıyla Almanlar, Kavala ve Demirtaş’ın özgür bırakılması konusunda çok daha agresif bir tavır içerisine girecekler. Şayet Biden idaresi ve AB yetkilileri ortasında bir uyum olursa, bu yaptırımlar konusunda da olur. Erdoğan’ın yüzünü AB’ye çevirmesi samimi bir teşebbüs olmaz” biçiminde kullandığı sözler oldu.
Gürcan, buna ait soruya “Bir sene evvelki görüşmede sübjektif yorumlarımı cümle cümle ve bahis konuşma metni içerisinde cımbızlayıp alıntı yaparak soruyorsunuz. Metnin tamamını görmem lazım yorum yapabilmem için” cevabını verdi.
Sorguda, Gürcan’ın görüşme sırasında Karabağ’da kullanılan “Türk drone’ları”, Rusya’dan alınan S400’ler, Suriye’ye yapılacak mümkün operasyon, Libya’daki durum üzere hususlarda yaptığı konuşmaları da gündeme geldi. Bunlara ait konuşmaların kendi şahsî fikirleri olduğunu belirten Gürcan, bilgileri ise açık kaynaklardan aldığını kaydetti. Gürcan, İspanyol diplomatla olan bağlantısını şöyle özetledi:
“Burada açık kaynaklardan derlediğim ve fikri eserim olan yalnızca Türkiye değil, Suriye, Irak, İran, Afganistan, Libya vakit zaman Yunanistan ve Ukrayna’yı içeren haftalık çizelgeleri kastediyorum. Daha evvel söz ettiğim üzere çizelgeler açık kaynak bilgileri ve sübjektif yorumlarımdan oluşur. Aylık 500 dolar fiyat alırım. Altı aylık 3000 dolar yapar. Çizelgeleri kendisine yaklaşık bir buçuk yıldır tertipli olarak göndermekteyim. Ödemeyi nakden alırım.”
İstihbaratçı suçlaması
Metin Gürcan, İspanyol diplomat ile görüşmesinde, kendisinden istedikleri İran ve IŞİD konusundaki raporları hazırlayacağını belirtirken, “Acele mi? Yani merkezin iş birliğimizden rahatsızlık duyuyor mu?” tabirini kullandı. İngilizce gerçekleşen görüşmede, Gürcan “merkez” sözünü “Headquarter, HQ” olarak kullandı. Sorguyu yapan polisler ise bu tabirin istihbarat ve askeri kuruluşlar için kullanıldığını belirterek, “Yabancı ve istihbaratçı olduğunu bildiğiniz bir şahısla görüşmelerinizi neden sürdürdünüz?” diye sordu.
Gürcan ise şu karşılığı verdi:
“Ben burada vaktimin kalmadığını kendi Parti Genel Merkezine gitme vakti geldiğini vurgulamak istedim. Burada bir karışıklık var. Bu ortada HQ sözü iş dünyasında bile sivil hayatta bile sıklıkla kullanılan İngilizce başlangıç düzeyinde bile bilinen bir tabirdir. Bu soruyu bu nedenle yanlış, yönlendirici ve HQ sözüne zoraki bir mana yükleme gayreti olarak değerlendiriyorum. Ben Rafael’i Dış İşleri Bakanlığına bağlı İspanya Büyükelçiliğinde diplomatik misyon temsilcisi olarak bilirim. Hal ve hareketlerinden asla bir istihbaratçı tutumu çıkarmadım.”
İtalyan diplomatla da görüşme
Gürcan’a 2021 yılı içinde Ankara’daki bir AVM’nın kapalı otoparkında İtalyan Büyükelçiliği’nden misyonlu bir şahısla araç içerisinde yaptığı görüşmeler de soruldu. Gürcan, İtalyan elçilik çalışanıyla vakit zaman Ankara’da görüş alışverişinde bulunduğunu belirterek, şu ifadeyi verdi:
“Görüşmede Suriye çizelgesini beğendiğini tabir etti. Tıpkı vakitte Doğu Akdeniz, Libya, İtalya, Yunanistan ilgileri, mülteci hareketliliği, yine Misyonlarını yani elçiliğini kapattığı Afganistan’daki gelişmeler hakkında bilgi alışverişinde bulunduk.”
Bu bilgileri açık kaynaklardan topladığını, hazırladığı raporları danışmanlık hizmeti olarak sunduğunu belirten Gürcan, bunun karşılığında İtalyan diplomattan elden 500 euro aldığını kaydetti.
‘Gizli bilgi paylaşmadım’
Gürcan, sözünde bu görüşmelerde sunduğu bilgilerin hiçbirini askeri yetkililerden almadığını vurgulayarak, şu açıklamayı yaptı:
“Burada en kıymetli vurgulamak istediğim şey söz de bahsi geçen İtalya ve İspanya diplomatla hiçbir ‘hizmete özel, zımnî, çok saklı, kozmik çok gizli’ kapalılık derecelerinde hiçbir resmi bilgi ve belgeyi paylaşmadım. Tekrar faal misyonda yani muvazzaf askeri çalışanla, resmi istihbarat işçisiyle, kritik kurumlarda çalışan kamu görevlileriyle yüz yüze bir görüşmem, bilgi, doküman alışverişim asla olmadı. Bu söze bahis ve şifrelerini isteğimle verdiğim bilgisayarım ve telefonumdaki Türkiye ile alakalı tüm yazı ve notlar açık kaynaklardan derlenmiştir. Talep edilirse her bir yazı kaynağını sunabilirim.
Normalde geçen seneye kadar Antaonio Beyefendi ve Rafael Beyefendiyle prensip gereği iç siyaset konuşmazdım. Lakin Mart 2020 başlayan siyasi kimliğim nedeniyle aslında kamuoyuna medya ve yazılarım üzerinden paylaştığım siyasi görüşlerimi de paylaşmak zorunda kalıyordum. Lakin söz de görüleceği üzere bu cevaplarım süratli ve kaçamak cevaplardı.”
Belgeler avukatlarla paylaşılmadı
Öte yandan Gürcan’ın avukatı Deniz Doğan, soruşturma kapsamında kısıtlama kararı bulunmayan evrakların kendilerine gösterilmediğini tutanağa geçirdi. Doğan, “müvekkilime türel yardımda bulunduğum sırada amir pozisyonunda kolluk çalışanı tarafından bana yönelik meslek onur ve saygınlığına yakışmayan tavır sergilenmiştir” dedi.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
