Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ağustos ayında faiz indirimi sinyali vermesinin akabinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Alanya travesti TCMB Para Siyaseti Heyeti PPK eylül ayı toplantısında yüzde 19 olan siyaset faizini yüzde 18’e indirdi
Merkez Bankası’nın 100 baz puanlık faiz indirimi kararının akabinde Türk Lirası’nda süratli bedel kaybı Alsancak travesti yaşandı Dolar TL 8 65 seviyesinden birinci reaksiyon olarak 8 80’in üzerine çıktı ve 8 8021 ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyini gördü
Ekonomistlere nazaran piyasalar açısından sürpriz olan faiz Anadolu yakası travesti indirimi kararı global belirsizliklerin arttığı bir periyotta Türkiye iktisadını değerli risklerle karşı karşıya bırakabilir
16 ay sonra faiz indirimi
Merkez Bankası nın bundan evvelki son faiz indirimi 22 Mayıs 2020’de Ankara travesti gerçekleştirilmiş ve devrin Merkez Bankası Lideri Murat Uysal’ın başkanlık ettiği PPK siyaset faizini yüzde 8 75’ten 8 25’e indirmişti
Ardından 25 Eylül 2020 de siyaset faizi yüzde 10 25’e yükseltilirken Antalya travesti Naci Ağbal ın TCMB Başkanlığı na atanmasının akabinde siyaset faizi Kasım 2020’de yüzde 15’e Aralık 2020’de yüzde 17’ye ve Mart 2021’de yüzde 19’a çıkarılmıştı
Faizleri süratle üst çeken Ağbal Cumhurbaşkanı Erdoğan ın kararı ile misyondan alınırken yerine atanan Şahap Kavcıoğlu misyona gelişinden altı ay sonra birinci faiz indirimini gerçekleştirmiş oldu
TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu
Erdoğan Sinyalimi veriyorum demişti
Piyasa beklentileri eylül ayında faizin sabit tutulması istikametindeydi lakin gerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ın faizlerin düşürüleceğine dair açıklamaları gerekse TCMB Lideri Kavcıoğlu’nun siyaset faizinden yaklaşık 200 baz puan daha aşağıda olan çekirdek enflasyona odaklanılacağına dair kelamları faiz indirim sürecini hızlandırmış oldu
Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak ağustos ayı başında katıldığı bir televizyon programında enflasyon ve faizlerde düşüş trendinin başlayacağını belirtmiş ve Buradan ben sinyalimi muhakkak yerlere vermiş oluyorum Bundan sonra enflasyonun daha üst çıkması mümkün değil Çünkü faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz demişti
Sıkı duruş vurgusu çıkarıldı
Faiz kararı ile birlikte yapılan yazılı açıklamada Merkez Bankası enflasyonda son periyottaki yükselişleri arızi olarak yorumlarken daha evvel faizin enflasyon üzerinde belirleneceğine ait sıkı duruş taahhüdü metinden çıkarıldı
Açıklamada nakdî duruşun sıkılığının ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltıcı tesir yapmaya başladığına işaret edilirken Kurul para siyasetinin etkileyebildiği talep ögeleri çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasına yönelik tahlilleri değerlendirmiştir Bu çerçevede para siyaseti duruşunda güncellemeye muhtaçlık bulunduğu değerlendirmesi yapılmış ve siyaset faizinde indirim yapılmasına karar verilmiştir denildi
Para siyasetinde perspektif değişti
Faiz indirimi kararını DW Türkçe ye pahalandıran Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof Dr Erhan Aslanoğlu faiz indiriminin sürpriz bir karar olduğunu belirterek Piyasa beklentilerinin ötesinde bir indirimle karşılaştık dedi
Merkez Bankası nın bu atağının artık faiz sürecinde manşet enflasyona değil çekirdek enflasyona bakılması tarafında kıymetli bir siyaset değişikliği olduğunu vurgulayan Prof Aslanoğlu Çekirdek enflasyonun C endeksi yani besin güç alkol tütün altın hariç bir endekse odaklanacağını bize gösteriyor Münasebetiyle para siyasetinde farklı bir perspektife dönülmüş oldu diye konuştu
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof Dr Erhan Aslanoğlu
Ciddi bir risk alındı
Öte yandan hem Türkiye’de hem de dünyada besin ve güç fiyatlarının arttığına işaret eden Aslanoğlu Merkez Bankası nın bu artışları arızi olarak değerlendirmesi para siyasetinde önemli bir risk almak manasına geliyor diye düşünüyorum dedi
Açıklanan manşet enflasyon ile çekirdek enflasyon ortasındaki makasın açılacağı bir periyottan geçildiğini lisana getiren Prof Aslanoğlu şu görüşleri lisana getirdi
Bu faiz indirimi adımı manşet enflasyondaki düşüşü baskı altına alabilir kurlardaki yükseliş nedeniyle Merkez Bankası açıklamasında önümüzdeki aylarda da faiz indirimlerinin devam edebileceği belirtiliyor Ama global gelişmeler bu adımları durdurabilir Zira kurlardaki hareketlenme manşet enflasyon kadar çekirdek enflasyonu da olumsuz etkileyebilir
Döviz kurlarında rekor artış
Merkez Bankası’nın 100 baz puanlık faiz indirimi kararının akabinde Türk Lirası’nda bedel kayıpları hızlandı Dolar TL 8 65 seviyesinden birinci reaksiyon olarak 8 80’in üzerine çıktı ve 8 8021 ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyini gördü
Euro TL’de 10 33 görülürken sterlin TL ise 12 05’e kadar tırmandı 10 yıllık gösterge faiz yüzde 18’e kadar çıkarken Borsa İstanbul BİST 100 Endeksi ise birinci reaksiyon olarak yüzde 0 5 civarı düştü ve 1394 puana kadar indi
Oldukça yürekli bir adım oldu
Faiz kararı öncesinde piyasalardaki beklentinin tersine 50 baz puanlık faiz indirimi beklediğini açıklayan Doç Dr Cihan Bolgün e nazaran kelam konusu indirimle Merkez Bankası daha gevşek bir para siyasetine yanlışsız istikamet değiştirmiş oldu DW Türkçe ye konuşan Bolgün Yılın sonuna kadar 100 baz puanlık bir indirim daha gündeme gelebilir dedi
Doç Dr Cihan Bolgün
Kurlardaki yükseliş trendinin de devam edeceğini ve Türk Lirası nın bedel kaybetmeyi sürdüreceğini lisana getiren Doç Dr Bolgün Yeni devirde kredi ve mevduat faizlerinde aşağı taraflı bir hareket olacaktır ancak bu geri çekilme 100 baz puanı aşmaz Genel olarak baktığımızda TCMB Amerikan Merkez Bankası Fed in de dünkü toplantısı sonrasında hayli cesaretli bir adım atmış oldu formunda konuştu
Enflasyon faizin üzerine çıkmıştı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun TÜİK açıkladığı son bilgilere nazaran ağustos ayında tüketici enflasyonu bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 19 25 artarak siyaset faizi olan yüzde 19 un üzerine çıkmıştı
Çekirdek enflasyonda ise bir evvelki aya nazaran gerileme gözlenmiş temmuzda yüzde 17 22 olan yıllık çekirdek enflasyon yüzde 16 76’ya düşmüştü
Aram Ekin Duran
Deutsche Welle Türkçe
