Anayasa Mahkemesi, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde ortaya atılan azap tezleriyle ilgili birinci kere çarpıcı bir ihlâl kararı verdi. Yüksek Mahkeme, öğretmen Ahmet Aşık’ın Afyonkarahisar Emniyet Müdürlüğü’nde gözaltında tutulduğu 25 gün boyunca azap gördüğü, bir polis tarafından cinsel atağa uğradığına ait başvurusunu kabul etti. Mahkeme, Aşık’ın yaşadıklarının insan haysiyetiyle bağdaşmadığını belirterek ihlâl kararı verdi. Kapatılan soruşturmanın açılmasını ve polislerin yargılanmasını isteyen Yüksek Mahkeme, Aşık’a 50 bin TL de manevi tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
AYM kararına nazaran, süreç şöyle gelişti:
Aile ve Toplumsal Siyasetler Afyonkarahisar Vilayet Müdürlüğü’ne bağlı erkek yetiştirme yurdundan öğretmen olarak vazife yapan 1981 doğumlu Ahmet Aşık, 26 Ağustos 2016 tarihinde Gülen yapılanmasına üye olduğu argümanıyla gözaltına alındı. 25 gün gözaltında tutulan Aşık’ın iki kere yapılan tabip muayenesinde “darp ve cebir izi olmadığı” belirtildi.
Cezaevi girişinde darp izleri tespit edildi
19 Eylül 2016 tarihine tutuklanan Aşık, Afyonkarahisar E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na konuldu. Aşık hakkında cezaevine giriş süreçleri sırasında devlet hastanesinde üçüncü kere sıhhat raporu düzenlendi. Raporda, Aşık’ın kalçasında iki taraflı, geçmiş ekimoz (çürüme, morluk) ve sol üst azı dişinde hassasiyet tespit edildiği tabir edildi.
Ahmet Aşık, 22 Eylül 2016 tarihinde savcılığa verdiği dilekçede, gözaltında kaldığı mühlet içinde kolluk vazifelileri tarafından farklı vakitlerde 4-5 kere darp edildiğini, kendisine şiddet uygulandığını, bu durumun sıhhat raporuyla tespit edildiğini tabir etti. Lakin Aşık şikâyetçi olmadı.
7 ay sonra tabiri alındı
Soruşturma başlatan Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılığı, Aşık’ın 17 Mart 2017 tarihinde müşteki sıfatıyla tabirini aldı. Aşık, gözaltına alındıktan sonra emniyete götürüldüğünü belirterek, yaşadığını sav ettiği olayları şöyle anlattı:
“…koridorlar boştu. Benim geldiğimi söylemeleri üzerine A. Başkomiser olarak bildiğim kişi ile kendilerini tanımadığım 7-8 sivil kişi beni ortalarına aldılar, yumruk ve tekme ile beni dövmeye başladılar. Ben 2014 yılında kulağımdan ameliyat olmuştum. Kulağıma vurmamalarını söyledim fakat beni dinlemediler. Daha sonra odada bulunan ve asker olduğunu sonradan öğrendiğim genç bir çocuğu bana gösterdiler ve tanıyıp tanımadığımı sordular. Tanımadığımı söylemem üzerine ‘bunu tanıyacaksın’ diyerek tekrar dövmeye başladılar: Daha sonra başıma keten bir çuval geçirdiler, sıcakta çuval içerisinde 10-15 dakika beklettiler. Sonra öbür bir odaya aldılar.”
Aşık götürüldüğü odada, “sonradan isminin B. olduğunu öğrendiği, uzun uzunluklu, kır saçlı, iri yarı olan bir polis tarafından tecavüze uğradığını, odadaki başka polis memurlarının bunu seyrettiğini ve bir vazifelinin de olayı cep telefonu ile çektiğini” argüman etti. Aşık, “Bana gösterdikleri çocuğu kast ederek ‘bu çocuğu tanıyacaksın’ dediler, ben tanımadığımı söyledim, ‘tanımazsan 30 gün bizimlesin’ diyerek copla tecavüz tehdidinde bulundular” tabirini kullandı.
“Yüzüme 50-60 tokat attılar”
Buradan Kapalı Spor Salonu’na götürüldüğünü kaydeden Aşık, koridorda giderken itildiğini, bir Başkomiserin kendisine çelme takıp yere düşürdüğünü öne sürdü. Aşık, şöyle devam etti:
“Sırt üstü yatırdı, karnımın üzerine oturdu, ‘senin hangi kulağın ağrıyor’ diyerek yüzümün her iki tarafına 50-60 kere tokat attı. Ayrıyeten sinkaflı küfürlerine de devam etti. Son olarak da yüzük bulunan sağ eli ile bir defa alnıma bir sefer de dişlerime vurdu, dudaklarım patladı, yüzümde darp izleri meydana geldi. Daha sonra oradaki görevlilere ‘bunu kapıya yakın oturtun biz her gün gelip bunu döveceğiz’ dedi. İki – üç gün burada kaldım, gelen giden olmadı.”
“Copla darp edildim”
Ahmet Aşık daha sonra kendisinin Kapalı Spor Salonu’ndan tekrar alınıp TEM Şube Müdürlüğü’ne götürüldüğünü ve burada copla dövüldüğünü anlattı. “T. Müdür, daha evvel gösterdikleri çocuğu kast ederek ‘bunu tanıyacaksın 30 gün buradasın, ben karışmam her gün döverler seni’ dedi. Daha sonra beni alt katta bulunan nezarethaneye götürdüler” dedi.
Ertesi gün saat 13.30’da tekrar üst kata çıkarıldığını öne süren Aşık, şu ifadeyi verdi:
“Burada kimi fotoğraflar gösterdiler ‘bunları tanıyacaksın eşini de alırız, eşin diğerlerinin altında yatar, 25 yıl mahpus yatarsın’ dediler. Ben de korktum, bana gösterdikleri fotoğraflardan bir kaç kişiyi tanıdığımı söyledim. Bir kaç gün sonra saat 01.30 sıralarında beni uyandırdılar üste çıkardılar, M.A.’nın elinde uzun, B.’nin elinde kısa cop vardı bu coplarla beni dövdüler, kaba etlerime vurdular; ‘Bizim dediğimiz her şeyi kabul edeceksin lakin konutuna bu türlü gidersin’ dediler. Bu nedenle ben bana fotoğraflarını gösterdikleri şahısları tanıdığımı söyledim. Birkaç gün sonra eşim S.A.’yı, TEM Şubeye getirdiler, onu da gözaltına alacaklarını söylediler bu nedenle ben korktum ve söyledikleri her şeyi kabul ettim.”
Aşık, adliyeye çıkarılmadan evvel sıhhat raporu için hastaneye götürülmediğini, hekimlerin TEM’de kendisini soymadan muayene ettiğini tez ederek, “Polislerin bulunduğu ortamda, hekim darp cebir olup olmadığını sordu, yanımda polis memurları olduğu için korktum ve darp cebir olduğunu söyleyemedim” dedi.
Emniyet: İmgeler silindi
Savcılık, soruşturma kapsamında Ahmet Aşık’ın tutulduğu kamera imajlarını Afyonkarahisar Emniyet Müdürlüğü’nden istedi. Emniyet, nezarethane kamera kayıtlarının 10 gün kayıt yaptıktan sonra üstüne yeni imgelerin kaydedilmesi nedeniyle Aşık’ın burada kaldığı periyoda ilişkin imgelerin bulunmadığını bildirdi.
Savcılık, soruşturma sonucunda 25 Aralık 2017 tarihinde kolluk vazifelileri hakkında kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verdi. “Örgütte palavra söylemek, önlem olarak uygulanan kıymetli bir stratejidir” denilen takipsizlik kararında, şu tabirlere yer verildi:
“Bu haliyle Ahmet AŞIK’ın FETÖ/PDY Silahlı Terör Örgüt üyelerince insan haklarının ihlâl edildiği propagandası yapılarak Devletimizi Memleketler arası kamuoyu nezdinde itibarsızlaştırmak, Terör Örgütü soruşturmalarını sulandırmak ve Terörle Çaba edilmesinin önüne geçmek için örgütsel faaliyetler çerçevesinde şikayetçi olduğu kanaatine varılmıştır.”
Savcılık iftira davası açtı
Ahmet Aşık, kararın katılaşması üzerine Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundu. Savcılık ise ferdi müracaat tarihinden sonra “suç işlemediğini bildiği halde şikayetçi olarak kolluk vazifelileri haklarında soruşturma yapılmasına neden olması ve sonraki beyanında da tezlerinde ısrarcı olması nedeniyle” Aşık hakkında iftira teziyle dava açtı.
AYM 4 yıl sonra başvuruyu görüştü
Anayasa Mahkemesi, 4 yıl sonra yaptığı değerlendirmede Aşık’ın argümanlarının kabul edilebilir olduğunu ve Anayasa’nın 17. hususunda garanti altına alınan insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ihlâl edildiğine karar verdi.
Kararın bir örneğinin insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ihlâlinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine soruşturma yapılmak üzere Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine hükmeden Yüksek Mahkeme, müracaatçıya 50 bin TL manevi tazminat ödenmesini de kararlaştırdı.
Kararın münasebetinde, müracaatçının gözaltına alınırken sağlıklı olduğunu gösterir rapor dikkate alındığında gözaltı müddeti içinde yaralandığı konusunda güçlü bir karine ortaya çıktığı tabir edildi. Kararda, “Somut olayda müracaatçının yaralanmasına açıklık getiren tutanak, doküman, şahit beyanı yahut ayrıca kanıt soruşturma belgesinde bulunmamaktadır. Soruşturma makamınca da müracaatçının tezlerinin bilakis yaralanma biçimi ve nedenine yönelik makul bir açıklama getirilmediği anlaşılmıştır” denildi.
Söz konusu kararda, kimlikleri müracaatçı tarafından tespit edilen kuşkulu kolluk memurlarının soruşturmaya dâhil edilerek savunmalarının alınmadığı belirtilerek, Ahmet Aşık ile birebir devirde nezarethanede tutulan bireylerin tabirlerinin alınmadığı, soruşturma makamlarınca bir kısım kanıtın toplanmadığı vurgulandı. Kararda, şu kıymetlendirme yapıldı:
“Yapılan tüm tespitler doğrultusunda soruşturmadaki metot eksiklikleri nedeniyle müracaatçının gözaltında yaralanmasına ait olarak kamu makamlarınca makul bir açıklamanın yapılmadığı dikkate alındığında makûs muamele yasağının maddi ve metot ayrımı yapılmaksızın ihlâl edildiği değerlendirilmiştir. Her ne kadar müracaatçının argüman ettiği olaylar vahim nitelikte olsa da bu olayların gerçekliği yahut kolluk vazifelilerinin bilgi almak, cezalandırmak yahut yıldırmak hedefiyle makûs muamelede bulundukları istikametinde kâfi bilgi olmaması nedeniyle müracaatçı hakkında İnfaz Kurumunca düzenlenen sıhhat raporundaki tespit edilen yaralanmanın niteliği de dikkate alınarak şikâyet konusu olayın insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele olarak nitelendirilmesi uygun görülmüştür.”
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
