Salı günü yayınlanan Birleşmiş Milletler (BM) takviyeli yüz sayfalık “İklim İçin Eylem” raporu, global ısınmayı durdurmak ve tesirleriyle baş edebilmek için Çin dışındaki gelişmekte olan ülkelerin 2030 yılına kadar yıllık 2 trilyon dolarlık yatırıma gereksinim duyduğunu ortaya koydu.
2021 yılında İklim Zirvesi’ne konut sahipliği yapan Birleşik Krallık ve bu yıl konut sahipliği yapan Mısır tarafından hazırlatılan tahlilde, kelam konusu meblağın bir kısmının güçlü ülkelerden, yatırımcılardan ve çok taraflı kalkınma bankalarından gelmesi gerektiği açıklandı. Geri kalan yaklaşık 1,4 trilyon dolar olarak öngörülen ölçünün ise ülkelerin özel ve kamu yatırımlarından karşılanması gerektiği belirtildi. Çin dışındaki gelişmekte olan ekonomilerde yatırımlar halihazırda yaklaşık 500 milyar dolar.
Raporun müelliflerinden Ekonomist Nicholas Stern, “Zengin ülkeler bunun (gelişmekte olan ülkelere yatırımın) hem kendi çıkarlarıyla örtüştüğünü hem de emisyonların yarattığı şidddetli tesirler düşünüldüğünde bir adalet sıkıntısı olduğunu anlamalılar” tabirlerini kullandı.
Söz konusu rapor, global ekonomiyi daha yeşil yapma ve Paris Anlaşması’nda öngörülen global ısınmayı 1,5 derece tutma gayeleri doğrultusunda hazırlanan detaylı bir yatırım planı. Uzmanlar, hedeflenenin üstünde gerçekleşecek ısınmanın dünyayı yaşanamaz bir sıcak sera alanına dönüştüreceği uyarısı yapıyor.
Düşük faizli kredi çağrısı
Raporda ayrıyeten gelişmiş ülkelerin hükümetlerine, mevcut durumda 30 milyar dolar olan aylık yatırımları 2025 yılına kadar 60 milyar dolara yükseltebilmek için bağış ve düşük faizli kredi verme daveti yapıyor. Raporun müellifleri bahse ait, “Bu, finans kaynakları gelişmekte olan ülkelerin tabiatlarını canlandırabilmek, iklim değişikliğinden koruyabilmek ve oluşan ziyanları giderebilmek için çok önemli” sözlerine yer verdi.
Gelişmekte olan ekonomiler, son yıllarda global güneyde bulunan ve süratli büyümenin yanı sıra karbon salınımlarında artış yaşanan Hindistan, Brezilya, Güney Afrika, Endonezya ve Vietnam üzere ülkeleri kapsıyor.
Dünyanın ikinci büyük iktisadı olan Çin ise, farklı ve melez yapısı nedeniyle bu tarifin dışında tutuluyor. İklim değişikliği bağlamında çoğunluğu Afrika’da bulunan gelişmekte olan ülkeler, dünyanın en fakir ekonomileri olarak görülüyor, ve bu ülkelerin iklim değişikliği nedeniyle karşılaşılan tehlikelere daha açık oldukları belirtiliyor.
Özellikle küçük ada devletleri, deniz düzeyinin yükselmesinden ve şiddetli tayfunlardan ötürü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Raporun müelliflerinden Stern, “Enerji altyapısındaki ve tüketimdeki büyümenin birçoklarının önümüzdeki yıllarda gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşmesi öngörülüyor. Fosil yakıtlara bağımlılıkları devam ederse, dünya hem güçlü hem fakir ülkelerde milyarlarca hayata ziyan verecek iklim değişikliğinden kaçınamayacak” sözlerini kullandı.
AFP / AI, EC
