Özellikle pandemi periyodunda tabiplerin yaşadığı meşakkatler son vakitlerde kamuoyunda sık sık gündeme geliyor. En çok lisana getirilen sorunlarsa fiyat yetersizliği ve sıhhatte şiddet. Bu sıkıntılara karşı geçtiğimiz aylarda sıhhat meslek örgütlerince çeşitli hareketler düzenlendi. Fakat hareketler sırasında tabipler ortasında görüş ayrılıkları yaşandı. Sıhhat alanındaki problemlerin artması ve sıhhat çalışanları ortasında mesleksel dayanışma konusunda görüş ayrılıkları yaşanması ise yeni sendikaların kurulması sonucunu doğurdu.
Sağlık meslek örgütleri denince akla Türk Tabipleri Birliği ve Sağlık-Sen, Türk Sağlık-Sen, SES üzere sendikalar geliyor. Türkiye’de sendikalar 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun üçüncü hususu uyarınca bir mesleğe has olamıyor. Örneğin “Doktorlar Sendikası” ya da “Hemşireler Sendikası” kurulamıyor. Bunun yerine o iş kolunun tamamını kapsayan, “Sağlık ve Toplumsal Hizmet Çalışanları Sendikası” üzere sendikalar kurulabiliyor.
“Hekim” sendikaları ortaya çıktı
Son devirde resmiyette olmasa da fiilen hekim sendikalarının kurulduğu gözleniyor. Örneğin Hekim-Sen bunlardan biri. 2019 yılında kurulan ve tam ismi “Hekim ve Öbür Sıhhat Çalışanları, Sıhhat ve Toplumsal Hizmetler Sendikası” olan sendika, doktorların haklarını öncelediğini belirtiyor. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın Temmuz 2021 bilgilerine nazaran bu sendikanın 134 üyesi bulunuyor. Sendikanın yetkilileri ise DW Türkçe’ye, Aralık 2021’deki artırım tartışmaları sırasında 5 bin 600 üyelik başvurusu aldıklarını, lakin kimi gecikmeler nedeniyle bu bireyleri şimdi kaydedemediklerini söylüyor. “Hekim Birliği” ya da tam ismiyle “Hekim ve Sıhhat Çalışanları Birliği Sıhhat ve Toplumsal Hizmet Çalışanları Sendikası” da Aralık 2021’de kurulan bir diğer sendika.
Tabip-Sen Genel Lideri Ahmet Erçek
17 Ocak 2022’de kurulan ve doktorların meselelerini gündeme getirmeyi amaçlayan bir başka yeni sendika da Tabip-Sen. Tam ismi “Tabip ve Öbür Sıhhat Çalışanları, Sıhhat ve Toplumsal Hizmetler Kamu Vazifelileri Sendikası” olan Tabip-Sen Genel Lideri Ahmet Erçek, faaliyetlerini neden Türk Tabipleri Birliği’nde (TTB) sürdürmeme kararını aldıklarını DW Türkçe’ye şöyle anlattı:
“Sağlık ve toplumsal hizmet kolunda 50’den fazla sendika var. Bundan 5-6 ay öncesine kadar biz tabipler bu sendikalarda konuk üye üzereydik. Ben de Sağlık-Sen’e, ondan evvel Türk Sağlık-Sen’e üyeydim. Lakin faal bir durumum yoktu, eş-dost tavsiyeleriyle buralara üye oluyorduk. Ama son devirde iki kırılma yaşandı.”
Erçek, kırılmaların birincisinin 2021 yılının Eylül ayında gerçekleştiğine, bu tarihte tabip dışında bütün sıhhat çalışanına artırım yapıldığına dikkat çekti. “Üstelik bu artırım bize verilen döner sermayeden yüzde 30-40 oranında kesilerek yapıldı. İp aslında burada koptu” diyen Erçek, burada öteki sıhhat memurlarını değil, sıhhat sendikası yöneticilerini sorumlu tuttu.
Tabip-Sen’in kurulmasına sebep olan olay ise Aralık ayında gerçekleşti. Bu tarihte “Hekimlere 5 bin ve 2 bin 500 TL zam” ismi altında bir düzenleme TBMM’nin gündemine gelmişti. Sıhhat alanında en çok üyeye sahip sendika Sağlık-Sen ise “zammın öteki sıhhat çalışanlarına yapılmadığı” gerekçesiyle grev kararı almıştı. Bunun üzerine artırım düzenlemesi iptal edildi. Erçek, süreçle ilgili “Mücadele edilecekse bu biçimde edilmemesi gerekir. Tabibe bir gün artırım yapılır, o artırım alınır cebe konur. Sonra öteki eksiklikler için daima birlikte uğraş edilir” değerlendirmesinde bulundu.
Tabip-Sen Genel Lideri Ahmet Erçek, şu ana kadar 200’ün üzerinde üyelik başvurusu aldıklarını, 1000’in üzerinde kişinin de sendikaya üye olacağına yönelik beyanda bulunduğunu aktardı.
TTB’ye tenkit: İdeolojik körlük içerisindeler
TTB’nin datalarına nazaran Türkiye’de yaklaşık 185 bin tabip var ve bunların 101 bini TTB’ye üye. Ahmet Erçek, “Doktorlarla ilgili bu çabayı neden TTB’de vermediniz?” sorusunu ise şöyle yanıtladı:
“Aslında TTB bu mesleksel uğraşın en önde yapılması gereken gelen adreslerden birisi. Ancak TTB maalesef ideolojik, siyasal yaklaşımını bir kenara bırakamadı ve kendisini mesleksel çaba noktasında acziyete düşürdü. Bizler yıllardır TTB’nin ideolojik angajmanını bir kenara bırakması konusunda kendileriyle görüştük. Lakin bu sonuç vermedi. Bugün bir doktorun maaşı neredeyse minimum fiyat oldu. Tabipler her gün dayak yiyor. Onlardan ideolojik körlüklerinden ayrılıp mesleksel gayrete odaklanmalarını bekliyoruz. Bu türlü bir rotaya girerlerse Tabip-Sen olarak sonuna kadar yanlarında olacağız, birlikte gayret edeceğiz.”
Erçek, “ideolojik angajmanı” örnek olarak “Afrin Harekâtı sırasında yapılan açıklamayı, Seyahat Parkı aksiyonlarına takviye verilmesini ve üçüncü köprü konusundaki söylemleri” gösterdi. TTB’nin temel işinin bu olmadığını savunan Erçek, Tabip-Sen’e katılacak üyelere “Kapıdan girdiğinizde ideolojileriniz dışarıda kalacak” dediklerini aktardı.
TTB: Siyasetsizlik maskesiyle yandaşlık yapıyorlar
TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut ise bu istikametteki tenkitleri yanlış buluyor. DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Bulut, “TTB’yi tanımlayan 6023 sayılı yasaya nazaran halk sıhhatini önceleyen görüşler sunmak bizim yasal misyonumuz. Bu istikamette yaptığımız açıklamaların ‘politik’ olarak kıymetlendirilmesi çok yanlış. Bu kümelerin insan hakları konusunda, azaba karşı İstanbul Protokolü konusunda bir tane telaffuzları yoktur. Bunları görmezlikten gelmek istiyorlar. Devletin sözcülüğünü yapıyorlar” dedi.
TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut
İktidarın hangi partiden olduğunun kendilerini ilgilendirmediğini söz eden Bulut, “Politikasızlığı bir maske olarak kullanarak hükümet yandaşlığı yapıp ‘politika’ yapıyorlar. Biz ‘Afrin’ demedik. Savaşın bir halk sıhhati sorunu olduğunu söyledik. Bunu bağlı olduğumuz Dünya Tabipler Birliği de söylüyor. Obeziteyle ilgili, bağışıklıkla ilgili siyasetlerde Sıhhat Bakanlığı’ndan farklı bir şey söylemiyoruz. Lakin bahis kent hastanelerine, özel bölümün kayırılmasına gelince TTB gerekeni söyler” biçiminde kelamlarını sürdürdü.
“Hekim haklarının güzel olmaması”nın sorumluluğunun kendilerinde değil, “hükümetin hastayı ‘müşteri’ olarak gören neoliberal sıhhat politikalarında” olduğunu tabir eden Bulut, tabiplerin hakları konusunda Ekim, Kasım ve Aralık aylarında yaptıkları aksiyonları hatırlatarak bu aksiyonlara yüzde 75 civarında iştirak olduğunu söyledi.
Şubat’ta grevler yapılacak
Tartışmalar sürerken doktorlar Şubat ayında bir dizi aksiyon yapacak. TTB’nin 26 Ocak’ta başlattığı “Beyaz Nöbet” aksiyonu 4 Şubat’a kadar sürecek. Bu süreçte tabip odaları yöneticileri, TTB Genel Merkezi’nde tabiplerin yaşadıkları meseleleri paylaşıyor. 8 Şubat’ta ise “G(Ö)REV” ismi verilen iş bırakma hareketi gerçekleşecek.
Aile Tabipleri Dernekleri Federasyonu ise 17-18 Şubat’ta iş bırakma aksiyonu yapacak. Ahmet Erçek, TTB’nin 8 Şubat’taki hareketine kurumsal olarak katılmayacaklarını, lakin 17-18 Şubat’taki aksiyonlara katılacaklarını beyan etti.
Batu Bozkürk
© Deutsche Welle Türkçe
