İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin kurallara uygun bir formda örtünmediği gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra ölmesine yönelik protestolar sürerken Tahran idaresi, Avrupa merkezli yayın kuruluşları ve şahıslara yaptırım kararı aldı. AB’nin ahlak polisine yönelik 17 Ekim’de aldığı ek yaptırım kararları ve Almanya’nın AB kararlarına ek yaptırımlar uygulayacağını açıklamasına misilleme olarak Avrupa merkezli sekiz kuruluş ve 12 kişi yaptırım listesine alındı.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, yaptırım listesine alınan kişi ve kuruluşlar “terör örgütlerini desteklemek”, “şiddete tahrik”, “ayaklanma, şiddet ve terör aksiyonlarına kışkırtmak”la suçlandı. Listede Deutsche Welle (DW) ve Radio France Internationale’in Farsça yayınlarının yanı sıra Memleketler arası Adalet İçin Arayış Komitesi (ISJ), Irkçılık ve Antisemitizme Karşı Memleketler arası Lig (LICRA), ayrıyeten Alman Bild gazetesinden iki kişi, Avrupa Parlamentosu üyeleri ve Fransız siyasetçiler da yer alıyor. Yaptırım listesindekilere ülkeye giriş yasağı getirilirken İran’daki mal ve varlıklarına el konacağı açıklandı.
DW’den kınama
DW Genel Yöneticisi Peter Limbourg, İran’ın DW Farsça yayınlarına yönelik yaptırım kararını “kabul edilemez” diye nitelendirerek kınadı. Limbourg Almanya ve Avrupa’daki siyasetçilerden “rejim üzerindeki baskıyı artırmalarını beklediğini” söyledi.
Alman Dışişleri Bakanlığından bugün yapılan açıklamada İran’dan Almanya’ya giriş kısıtlamalarının AB yaptırımlarının da ötesine geçecek halde artırıldığı bildirildi. Buna nazaran İran hizmet ve diplomatik pasaportu sahiplerine yalnızca “kesinlikle gerekli” durumlarda vize verilecek, AB yaptırım listesindeki İran kurumlarının mensuplarına ek seyahat kısıtlamaları getirilirken İranlı bankalarla iş alakalarına de ek kısıtlamalar yürürlüğe sokulacak.
Baerbock: Hiçbir şey yokmuş üzere devam edemeyiz
Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, bu adımın ülkedeki insan hakları durumuna cevap olarak atıldığını belirterek, “İnsan haklarını böylesine hor görerek kendi vatandaşlarını tehdit eden bir devletle ikili münasebetleri hiçbir şey yokmuş üzere devam ettiremeyiz” dedi.
AB, Amini’nin mevti ve akabinde protestoculara uygulanan şiddeti münasebet göstererek 17 Ekim’de Tahran idaresine ek yaptırım kararları almış, ahlak polisi ve ortalarında ülkenin Telekomünikasyon Bakanının da bulunduğu 11 yetkiliyi yaptırım listesine eklemişti.
Fotoğraf: ESN/AFP
22 yaşındaki Mahsa Amini, kurallara uygun örtünmediği gerekçesiyle ahlak polisince gözaltına alınmış, gözaltında hala bilinmeyen bir nedenle kötüleşerek hastaneye kaldırılmış ve üç gün sonra, 16 Eylül’de hastanede hayatını yitirmişti. İran İsimli Tıp Kurumu, yapılan incelemeler sonucunda Amini’nin vefatının “baş, hayati organlar ve uzuvlara alınan darbelerden kaynaklanmadığını” açıklamıştı. Lakin Amini’nin ailesini temsil eden avukatlar raporu reddederek mevtin farklı bir komite tarafından yine incelenmesini talep etmişti.
Amini’nin vefatının 40’ıncı günü protestoları
Mahsa Amini’nin yaşadığı Kürdistan eyaletindeki Sakkız kenti başta olmak üzere İran’ın çeşitli kentleri bugün de protesto şovlarına sahne oldu.
Amini’nin vefatının 40’ıncı gününde, gömüldüğü Ayçi mezarlığında toplanan göstericiler, “Diktatöre ölüm”, “Özgürlük” sloganları attı. Fars haber ajansı, yaklaşık 2 bin kişinin Sakkız’da toplandığını bildirdi. Binlerce kişinin kente giden otoyolu araçlarıyla ve yaya olarak doldurduğu tarafında haberler geliyor.
Kürdistan Valisi İsmail Zaril Kuşa ise Sakkız’da durumun sakin olduğunu, kente giden yolların kapatıldığı tarafındaki haberlerin “tamamen yalan” olduğunu söyledi. Vali, “Düşman ve medya, Amini’nin vefatının 40’ıncı gününü yeni tansiyonlar yaratmak için kullanmaya çalışıyor” açıklaması yaptı.
Oslo merkezli İran İnsan Hakları Derneği, bugün güncellediği bilgilere nazaran protestolara yönelik güvenlik güçlerinin müdahalelerinde en az 141 göstericinin hayatını yitirdiğini ileri sürdü.
AFP,rtr,dpa,AP/BK,HT
