Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını denetleyen Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, iş insanı ve insan hakları aktivisti Osman Kavala’nın tutukluluğu ile ilgili Türkiye’yi bir defa daha uyardı. Komite, Kavala’nın 30 Kasım’a kadar hür bırakılmaması halinde Kurul üyesi Türkiye hakkında taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) uymadığı gerekçesiyle ihlal prosedürü başlatacağına dikkat çekti. Bu, Kavala belgesi için Türkiye açısından son ikaz manasına geliyor.
Her üç ayda bir toplanan Komite, Kavala’nın özgür bırakılmaması halinde Kasım ayındaki toplantısında oylama yaparak Türkiye hakkında yasal süreç başlatıldığını resmen bildirecek. Başlatılacak yasal süreçte Komite, AİHM’den Türkiye’nin kararlara uymayarak AİHS’yi ihlal edip etmediğini incelemesini isteyecek. AİHM’nin ihlal yapıldığı tarafında görüş bildirmesi durumunda da Komite, Türkiye’ye karşı alınacak tedbirleri kıymetlendirerek. Bu tedbirler ortasında Türkiye’nin Kurul üyeliğinden çıkarılması yahut oy hakkının askıya alınması da bulunuyor.
AİHM kararlarını uygulamadığı için bir Kurul üyesine karşı birinci dava 2017 yılında Azeri muhalif Ilgar Mammadov’un tutukluluğu nedeniyle Azerbaycan’a karşı açılmıştı. Mammadov, Ağustos 2018’de ise hür bırakıldı.
Anadolu Kültür Anonim Şirketi İdare Konseyi Lideri Osman Kavala 18 Kasım 2017 tarihinden bu yana tutuklu bulunuyor. İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi 18 Şubat 2020 tarihinde Kavala da dahil olmak üzere Seyahat davasında yargılanan tüm sanıkların beraatine hükmetmiş fakat karar 22 Ocak 2021 tarihinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi’nce bozulmuştu. Seyahat davasından yargılanırken hakkında tahliye kararı verildiği gün tekrar tutuklanan Kavala hakkında, 15 Temmuz darbe teşebbüsü evrakından “anayasal sistemi ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla yeni bir dava daha açıldı. AİHM Kavala hakkında hak ihlali kararı vermiş, lakin Türkiye AİHM kararına uymamıştı. Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi de Kavala’yı geçen Mart ayında daimi gündemine almıştı.
HDP’nin tutuklu eski genel lideri Selahattin Demirtaş
Komite’den Demirtaş için de çağrı
HDP’nin tutuklu eski genel lideri Selahattin Demirtaş’ın belgesi da Bakanlar Komitesi’nin önünde. Komite, Demirtaş’ın tutukluluğunun somut bir kanıta dayanmadığı istikametindeki AİHM kararına dikkat çekerek, Demirtaş hakkındaki mahkumiyet kararının düşürülmesi ve Demirtaş’ın özgür bırakılması davetinde bulundu. Komite, Demirtaş evrakı konusunda Türkiye’den 30 Eylül’e kadar görüş istedi.
Bakanlar Komitesi’nin açıklamasının akabinde Demirtaş’ın avukatları Mahsuni Karaman, Benan Molu ve Ramazan Demir ortak bir açıklama yaparak AİHM’nin Demirtaş için yaptıkları iki kişisel müracaatın Anayasa Mahkemesi tarafından karara bağlanmamasını dikkate alarak Anayasa Mahkemesi’nin müracaatçı için tesirli bir yol olmadığına karar vermesini talep ettiklerini kaydetti. Açıklamada ayrıyeten “Sayın Demirtaş’ın muhalif bir milletvekili olarak yaptığı, siyasi tabir özgürlüğü kapsamında kalan açıklamaları nedeniyle somut bir kanıt olmadan ve siyaset sahnesinden silinmek hedefiyle tutuklandığını ve tutukluluk halinin devam ettirildiğini tespit etmesini bekliyoruz” tabirlerine de yer verildi.
Bakanlar Komitesi, AİHM’nin hak ihlali kararı verdiği Demirtaş kararının da uygulanmaması üzerine Demirtaş kararıyla ilgili olarak da kontrol sürecini başlatmıştı. Demirtaş hakkında açılan çeşitli davalardan yaklaşık 5 yıldır tutuklu.
Reuters,AFP/HS,SSB
© Deutsche Welle Türkçe
