Hazine ve Maliye Bakanlığı, Katma Kıymet Vergisi (KDV) uygulamasındaki farklılıkları giderecek yeni bir düzenleme hazırlığında. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) getirilecek düzenlemeyle birlikte yüzde 1 KDV ile alınan eserin yüzde 8’le verilmesi, yüzde 18’le alınan eserin yüzde 1 KDV ile satılması üzere uygulamalara son verilmesi bekleniyor.
DW Türkçe’ye konuşan vergi uzmanı Nedim Türkmen, Türkiye’de üç KDV oranının uygulandığına işaret ediyor. Türkmen’in verdiği bilgiye nazaran, 1 sayılı listede yüzde 1, 2 sayılı listede yüzde 8 ve bunun dışındaki kalan her türlü mal ve hizmet hareketliliğinde de yüzde 18 KDV uygulanıyor.
Temel besinde oran yüzde 8
Türkmen, “Yani genel oranımız yüzde 18. Birtakım eserler var. Bunların toptan teslimlerinde yüzde 1 katma kıymet vergisi uygulanıyor lakin tüketiciyi ilgilendiren temel besin ve harcamalarında ortalama yüzde 8 oranını görüyoruz” diyor.
Şu an yürürlükte olan düzenlemeye nazaran, yüzde 8 KDV’si olan besin hususları ortasında et, canlı balık, süt ve süt eserleri, yumurta, bal, patates, çay yahut bisküvi çeşitleri yer alıyor. Açıkta satılan bakliyatın KDV oranı ise yüzde 1.
İç ve dış giysi eşyaları ile ayakkabı, terlik, çanta, bavul üzere eşyalarda da yüzde 8 KDV uygulanıyor. Lokantada yemeklerin KDV oranları 8 iken, alkollü yerlerde ve turizm dokümanı olan restoranlar oran yüzde 18’e yükseliyor.
Altın, pırlanta üzere tüketim kalemlerinde yüzde 18, giysi ve sıhhat hizmetlerinde yüzde 8 KDV oranı uygulanıyor. İkinci el arabada KDV yüzde 1 iken yeni arabanın KDV oranı yüzde 18’e çıkıyor.
2022 bütçesinde dahilde alınan katma paha vergisi gelirine 275 milyar liralık bir maksat konulmuştu. “Bu, her toplanan 100 liranın 40 lirasının katma kıymet vergisinden oluşacağı manasına geliyor” diyen Türkmen, bu nedenle KDV gelirini azaltacak bir düzenleme beklemediğini söz ediyor.
‘Elektrik ve doğalgazda indirilmeli’
İdeal bir düzenlemenin nasıl olması gerektiğini anlatan Türkmen, “Gerçekten bu sıkıntı devirlerde artırımlar altında inim inim inleyen ve hayatını sürdürmekte zorlanan tüketiciler için bilhassa en değerli kalem olmaya başlayan elektrik ve doğalgazdaki katma kıymet vergisi oranının yüzde 18’den yüzde 1’e indirilmesi çok hakikat bir hareket olacaktır” diye konuşuyor.
Türkmen, bunun dışında insanların ölmeden yaşayabilmesi için talepte bulundukları mal ve hizmetlerde de KDV oranının yüzde 1’e indirilmesi gerektiği görüşünde. Türkmen, “Eğer bu türlü bir adım atılırsa bu hususta iktidarın ne kadar samimi olduğunu görmüş oluruz” diyor.
Türkiye Perakendeciler Federasyonu’na (TPF) nazaran ise KDV’deki temel sorun; besin unsurlarının yüzde 60’ını ilgilendiriyor.
TPF: Makas kapanmalı
DW Türkçe’ye konuşan TPF Lideri Ömer Düzgün, perakendecilerin toptan besin alımlarını yüzde 1 KDV ile yaparken, tüketiciye yüzde 8 KDV ile sattığını vurguluyor.
Beklentilerinin fiyat artışına neden olan bu makasın kapanması olduğunu ileten Düzgün, bu istikamette yapılacak bir düzenlemenin enflasyona aşağı istikamette olumlu tesir edeceği görüşünde.
Ziraat Mühendisleri Odası’na nazaran de besin unsurlarında beklenen KDV indirimi tüketiciler için olumlu bir gelişme. Lakin yaşanan ekonomik kriz ortamının tarım bölümüne olumsuz tesirleri ve raflardaki yüksek fiyat artışının tahlili değil.
‘Üretim maliyetleri düşürülmeli’
DW Türkçe’ye konuşan Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Baki Remzi Suiçmez, “Üretim maliyetleri düşürülmezse önümüzdeki aylarda ve yılda bizi yeniden yüksek besin fiyatları ve yüksek besin enflasyonu sorunu bekliyor olacak. Tahlil tüketicilerin gelirinin artırılması doğal ki temel eserlerde KDV’nin yüzde 1’lere indirilmesi. Lakin onun yanında üretimde sürekliliğin sağlanması. Yerli üreticinin ve üretimin korunması. Girdi fiyatlarında, mazotta, gübrede KDV, ÖTV oranlarının indirilmesi” diye konuşuyor.
Üreticinin sorunu çözülmeden tüketicinin besin ucuz, sağlıklı, istikrarlı beslenme probleminin çözülemeyeceğini vurgulayan Suiçmez, çiftçinin üretime devam edebilmesi için ayrıyeten, tarım dayanak bütçesinin en az iki katına çıkarılması, ziraî kredi faizlerinin çiftçi lehine düzeltilmesi ve geçmiş yıllardaki borçlarının silinmesi gerektiğini belirtiyor. Baki Remzi Suiçmez, “Tarım, besin kesimi üreticisiyle, tüketicisiyle bir bütün. Üreticinin de kazanamadığı, tüketicinin de daha az, daha sıhhatsiz ve daha değerli eser tükettiği bir ortamda yapılması gereken şey sorunun kökenine inmek, üretim basamağındaki sıkıntıları çözmek” görüşünü paylaşıyor.
Birkaç haftaya Meclis’e gelecek
2022’de ödenecek tarım takviye bütçesi yüzde 36’lık enflasyonun epeyce altında olan yüzde 12,5 oranında artırılmış ve 25,8 milyar liraya çıkarılmıştı. KDV düzenlemesiyle ilgili çalışmaların ise birkaç hafta içinde tamamlanıp TBMM’ye sunulması bekleniyor.
Pelin Ünker
© Deutsche Welle Türkçe
