Girdi maliyetlerindeki artış, finansman bulmakta yaşanan zorluk ve tüketicinin alım gücündeki azalma gerçek dalı hayli zorluyor. Cumartesi günü iş insanları ile bir ortaya gelecek olan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de ekonomiyi hareketlendirmek için bir dizi tedbir planı ve yeni paketler açıklayacak.
Bunlardan birincisi yastık altındaki altınları iktisada kazandırmayı hedefleyen altın paketi olacak. Birebir gün yüksek enflasyonla çaba çerçevesinde yeni önlemler duyurulacak.
Ancak iş dünyasının gözü daha evvel de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından duyurulan Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaleti ile üreticilere, ihracatçılara ve işletmecilere sunulacak olan kredi paketinin ayrıntılarında olacak.
Nureddin Nebati
Paketin en az 60 milyar TL limitle açıklanması ve piyasaya enflasyonun epey altında bir faizle kredi verilmesi planlanıyor.
Ancak iş dünyası temsilcilerine nazaran bu paket için konuşulan 60 milyarlık liralık limit çok yetersiz. Ayrıyeten küçük işletmelere de daha fazla hisse ayrılması gerekiyor.
“KGF kredilerinden faydalanılmalı”
DW Türkçe’ye konuşan Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) İdare Şurası Lideri Orhan Turhan, “Burada KOBİ’lerin nakit akışı ve işletme sermayesi muhtaçlıkları büyük şirketlerden çok daha fazla. Bu yüzden limit olmadan KOBİ’lerden büyük şirketlere kadar tüm şirketlerin bu devirde KGF kredilerinden faydalanması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Hazır Giysi ve Konfeksiyon Dal Meclisi Lideri Onur Fayat da iş dünyasının bu husustaki en büyük beklentisinin paketin büyüklüğünün arttırılması olduğunu söyledi. TOBB, Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Lideri Yavuz Eroğlu ise üretimin nerede yapıldığına bakılmaksızın getirilecek düzenlemenin üretimi ve istihdamı daha olumlu etkileyeceğini düşündüklerini tabir etti.
Şeref Fayat
Açıklanması öngörülen KGF paketinde bir yıl geri ödemesiz ve yüzde 16 düzeylerinde faizle kredi verilmesi planlanıyor. Ayrıyeten ödemelerin bir yıl geç başlaması da gündemde. Uzmanlara nazaran piyasada finansman bulmanın zorlaştığı bu devirde KGF paketi değerli bir fırsat.
“Düşük faizi bulan alsın”
TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Atılım Murat’ın bu mevzudaki değerlendirmesi şöyle: “Piyasada kredi bulmak sıkıntı. Özel bankalarda faiz yüksek lakin kamu bankalarının da kredi verme konusunda istekli davranmadığını biliyoruz.
Kamu tarafı da bu bahiste zorluk çıkarıyor. Burada da en kıymetli kriter düşük faiz olacak. Tavsiyem finansman bulmanın bu kadar sıkıntı olduğu bir periyotta özel kesim, esnaf ve ihracatçı enflasyonun yüzde 50’ye gittiği bir ortamda düşük faizi buluyorsa mutlaka krediyi alsın.”
Sunulacak paket esnaf, işletmeci ve üreticiler için kıymetli bir nefes manasına gelse de Atılım Murat’a nazaran paketin büyüklüğü enflasyon için büyük riskler de barındırıyor. Murat, “Eğer 60 milyar TL’nin üzerinde bir büyüklüğe çıkılırsa ki özel dalın talebi bu halde. Bu durum büyümeyi arttıracağı için enflasyon hesabını da bozabilir” diyor.
“Amacına uygun kullanılmadı”
Murat’ın altını çizdiği bir öteki nokta ise daha evvel uygulanan KGF paketleri çerçevesinde verilen kredilerin hedefi dışında kullanılması. 2017’de uygulanan paketin büyüklüğünün 250-300 milyar lira olduğunu söz eden Murat, “O devir bir denetim olmadığı için verilen krediler döviz alımında, gayrimenkul yatırımında ve araba alımında kullanıldı. Böylelikle gayesine uygun bir gerçekleşme olmadı. Artık bunlara da dikkat edileceğini ve buna nazaran kurallar getirileceğini düşünüyorum. Lakin bu türlü üretime ve istihdama döner” dedi.
İş dünyası ise verilen kredilerin rahat bir ortam sağlaması için katı kuralların uygulanmamasını istiyor. TÜRKONFED İdare Konseyi Lideri Orhan Turhan, “Daha evvel uygulanan kurallar işleri zorlaştırıyordu. Bence bu kadar katı kuralların uygulanmasına gerek yok. Zati bankalar evrak ve öbür masraf kalemleri ile maliyetleri üst çekiyor. Bunların esnetilmesi gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Emre Eser
© Deutsche Welle Türkçe
