Herkes birinci iş tecrübesinde bağımsız olabilmek için para kazanmak ve tıpkı vakitte temel iş marifetleri edinmeyi ister. Fransa’nın La Havre kentinde yaşayan Mathilde S., McDonald’s’daki birinci işinin nasıl bir kabusa dönüştüğünü DW’ye anlattı.
Farklı ülkeler, emsal hikayeler
McDonald’s’da çalıştığı devirde cinsel tacize uğradığını anlatan 23 yaşındaki Mathilde, bu mevzunun aktivistlerinden. Son yıllarda Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) cinsel taciz, ırkçılık ve zorbalığa maruz kalan üç öteki çalışanla birlikte Avrupa Parlamantosu’nda konuşmaya davet edildi. Fast-food zincirinin dünya çapında binlerce çalışanı emsal kıssalar anlatıyor. Bu usul taciz olayları, Avrupa Birliği (AB) maddelerinin toplumsal olarak daha adil olması için çalışan geniş bir teşebbüsünün odağında.
Mathilde S. Avrupa Parlamentosu’ndaFotoğraf: Christina Strunck/DW
Yönetimin cinsel tacizi
İlk işine 2018 yılında başlayan Mathilde, başlangıçta her şeyin hoş gittiğini lakin bir mühlet sonra ortamın değiştiğini anlatıyor. “Bir bilgi sorduğumda personel temsilcisi ‘Ancak cinsel organıma dokunursan alabilirsin’ diyordu. Ya da mutfakta çalıştığımda, ‘çok hoş ve küçük kalçaların var’ biçiminde yorumlar alıyordum” diyor.
2016 yılında, ABD’de farklı McDonald’s şubelerinde cinsel taciz şikayetleri kaydedildi. 2019 yılında, 20 şubenin çalışanları şirketi, müstehcen yorumlara, uygunsuz teşhire ve elle tacizin devam etmesine müsaade vermekle suçladı.
Brezilya’nın Parana eyaletindeki bir McDonald’s’ın çalışanları da berbat muameleye maruz kaldıklarını bildirdi. Gabriel Milbrat, yaşadığı ırkçılık tecrübesini paylaşmak için Brüksel’e gidenlerden. Çalıştığı periyotta, mola verdiği esnada dinlenme odasında uzanmış vaziyette uyurken işvereninin onu cinsel olarak taciz ettiğini anlattı.
“Eşit haklar yok”
Avrupa Parlamentosu’nun Alman ve Fransız üyeleri Maria Noichl ve Manon Aubry, Parlamento’nun bu kıssaları duymasını istiyor. Halihazırda AB maddelerinin öznesi olmayan çokuluslu şirketleri sorumlu tutmayı ve şimdi hazırlık etabında olan detaylı inceleme yönergesine çalışanların korunmasının eklenmesini talep ediyorlar.
Fast- food zinciri bugüne kadar hakkında tez edilen taciz ve ayrımcılık olaylarından ceza almadan kurtulmayı başardı. Çalışanlara nazaran bunun nedeni şikayet sistemlerinin güzel işlememesi ve şikayetçilerin ayrılmak ya da izole edilmek zorunda kalması. Bilhassa birinci defa çalışanlar bu hususta sendikalardan yardım alabileceklerini bilmiyorlar, Brezilya ve ABD üzere ülkelerde ise sendikalar bulunmuyor.
Maria NoichlFotoğraf: Christina Strunck/DW
Noichl, bir çeşit “yüzünü çevirme kültürü” geliştiğini ve McDonald’s’ın yalnızca kâfi patates ve burger olup olmadığını garanti altına alırken, “eşit haklar” konusu ile ilgilenmediğini belirtiyor.
Avrupa Besin, Tarım ve Turizm Sendikaları Federasyonu Genel Sekreteri Kristjan Bragason ise, sorunun bayilik (Franchise) sisteminden kaynaklandığını tabir ederek, bu durumda kanunların şirketleri sorumlu tutmasının çok da kolay olmadığını vurguluyor.
Avrupa Parlamentosu’nun gündeminde
Bragson ve Avrupa Parlamentosu üyeleri, kurumsal sorumluluğu ve detaylı inceleme etaplarını kolaylaştıran AB yönergesiyle bunu değiştirmeyi istiyor. Birinci yasal düzenlemede şirketlerin partnerlerini, her bileşenlerini aşikâr davranış protokolüne uyumlu hale getirmeye zorlayacak yeni kontratlar yaratmak öngörüldü. Avrupa Parlamentosu bunu önümüzdeki aylarda tartışacak.
Fotoğraf: Christina Strunck/DW
Durum düzeltilene kadar, Mathilde Fransa’da kampanyalara devam edeceğini söylüyor. McDroits, ırkçılığa, cinsiyetçiliğe ve homofobiye karşı çaba eden bir kolektif. Mathilde, bu kolektiften grev dayanağı aldıktan sonra işine son verildiğini tabir ediyor. Benzeri öyküler ABD’den, İngiltere’den ve Brazilya’dan gelmeye devam ediyor.
Taleplerinden vazgeçmiyorlar
McDonald’s ise sene başında yeni global marka standartları duyurdu. Bu standartların ayrıntıları ise açıklanmadı. DW’nin mevzuyla ilgili temas eforlarına ise karşılık vermedi. Çalışanlar yasal değişikliklerin McDonald’s’ı sorumlu tutmasını ve bu tıp olayların gelecekte olmasını engellemek istiyor. McDonald’s taleplerini dinleyene kadar da uğraştan vazgeçmeye niyetleri yok.
