Faili meçhul cinayetleri araştırmak üzere gittiği Batman’da 4 Eylül 1993 günü faili meçhul bir cinayet sonucu öldürülen Demokrasi Partisi Milletvekili Mehmet Sincar’ın davası Pazartesi günü görülecek. Diyarbakır 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’nde 8’inci celsesi görülecek olan ve 2023 yılında 30 yıllık vakit aşımı mühleti dolacak olan davanın tek sanığı tutuksuz yargılanan Hizbullah mahkumu Cihan Yıldız.
Uzun yıllar adliyenin tozlu raflarında kalan Mehmet Sincar evrakı, 90’lı yılların şaibeli olaylarından biri.
Tansu Çiller’in Başbakan, Mehmet Ağar’ın Emniyet Genel Müdürü ve Ünal Erkan’ın Fevkalâde Hal Bölge Valisi olduğu 90’lı yıllar Doğu ve Güneydoğu’da kaos ve düzensizliğin karar sürdüğü, her gün çatışmaların yaşandığı, faili meçhul cinayetlerin işlendiği devirlerdi. JİTEM üzere paramiliter güçler karar sürüyor, yasa dışı yapılanmalar terörle gayret ismi altında çok sayıda hukuksuz harekete imza atıyor, köyler yakılıp boşaltılıyor ve PKK – Hizbullah çatışması nedeniyle kent merkezleri sık sık faili meçhul cinayetlere tanıklık ediyordu. Tüm bu olayların yaşandığı 90’lı yıllarda bölgede hukuk askıya alınmıştı.
Milletvekillerine sokakta silahlı taarruz düzenlendi
Demokrasi Partisi (DEP) Mardin Milletvekili Mehmet Sincar 4 Eylül 1993’te 6 milletvekili ile bir arada faili meçhul cinayetleri araştırmak üzere Batman’a gitmiş, sık sık faili meçhul cinayetlerin işlendiği ve kaos ortamının hakim olduğu kentte inceleme yapan milletvekillerine sokak ortasında silahlı akın düzenlenmişti. Bedenine sekiz kurşun isabet eden Mehmet Sincar ile DEP yöneticisi Metin Özdemir bu atakta hayatını hayatını kaybetti. Cinayeti evvel çok milliyetçi Türk İntikam Tugayı isimli bir örgüt üstlendi. Olaydan sonra devrin devlet bakanları Necmettin Cevheri ve Mehmet Gökhan katilin yakalandığını açıkladı, lakin periyodun İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu ise bu bilgiyi yalanladı.
Mehmet SincarFotoğraf: privat
1996 yılına kadar tüm teşebbüslere karşın aydınlatılamayan Sincar cinayeti, siyaset-mafya-devlet alakalarının ortaya çıktığı Susurluk kazasından sonra hazırlanan araştırma raporunda, üstelik sürpriz bir isimle gündeme geldi. Rapora nazaran, Sincar’ın katilleri 90’lı yıllarda isimleri bile dehşetle anılan “Yeşil” kod isimli Mahmut Yıldırım ve üç PKK itirafçısıydı. Lakin raporda isimleri geçen şahıslarla ilgili rastgele bir adım atılmadı. Belge tekrar adliyenin tozlu raflarına kaldırıldı.
Sincar cinayeti Hizbullah belgelerinde
Susurluk kazasından bir yıl sonra, yani 18 Kasım 1997’de Diyarbakır’a atanan Emniyet Müdürü Gaffar Okkan kentteki kaotik ortamı bitirmek için çalışmalara başladı. Okkan’ın gayesinde ise satırlı taarruzlar, tek kurşun ve domuz bağı cinayetleri ile endişe salan Hizbullah örgütü vardı. Seri operasyonlar sonucu örgüt arşivi ele geçirildi ve Hizbullah önderi Hüseyin Velioğlu’nun İstanbul’da saklandığı yer tespit edildi. 17 Ocak 2000’de düzenlenen operasyonda Velioğlu öldürüldü ve binlerce sayfa evrak ele geçirildi. O evraklar Sincar cinayetini Hizbullah’ın işlediğine işaret ediyordu.
Belgelerde ismi tespit edilen Hüseyin kod isimli Cihan Yıldız 2008’de Avusturya’da yakalanıp Türkiye’ye iade edildi. Yıldız iade edilince 15 yıldan sonra Sincar evrakı davaya dönüşebildi. Diyarbakır 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi 2013’te Yıldız’ı ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çarptırdı, Yargıtay da bu kararı 2014 yılında onadı. Bu süreçte AİHM’in bir Hizbullah mahkumu hakkında ihlal kararı vermesi üzerine Türkiye dostça tahlil yoluna gitti ve tekrar yargılama yolu açıldı. Bu teknikle onlarca Hizbullah mahkumu yine yargılama hakkı kazanarak uzun müddet cezaevinde kaldıkları için hür bırakıldı. Özgür bırakılanlar ortasında ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası alan ve 11 yıldır cezaevinde bulunan Cihan Yıldız da vardı.
Altı cinayet ve iki yaralama hatasından 11 yıl cezaevinde kalan ve 2018’de hür bırakılan Yıldız’ın davası ise ise 2019’da yine görülmeye başlandı. Yıldız, Diyarbakır 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen celselere yalnızca SEGBİS ile bağlanarak katılıyor. Evvelki savunmalarında suçlamaları kabul etmeyen Yıldız, sık sık polislerin kendisine kumpas kurduğunu lisana getiriyor. Üç yıldır devam eden yargılama sırasında Sincar Ailesi ve avukatlarının sanığın tutuklanması, “Yeşil” ve takımı ile Mehmet Ağar hakkındaki kabahat duyurusu üzere birçok talebi ise reddedildi.
Zaman aşımı riski
27 Haziran Pazartesi günü görülecek davanın sekizinci duruşmasından da bir karar çıkması beklenmiyor. Fakat dava artık vakit aşımı riskiyle karşı karşıya. Bu ihtimal de hem Sincar Ailesi hem de hukukçuları huzursuz ediyor. Mahkeme 4 Eylül 2023’e kadar karar vermezse vakit aşımı müddeti dolacak ve dava düşecek. Sincar’ın eşi Cihan Sincar, HDP Küme Lider vekili Meral Danış Beştaş, Diyarbakır Baro Lideri Nahit Eren ve İHD Diyarbakır Şube Lideri Abdullah Zeytun duruma dikkat çekmek için bir basın toplantısı düzenledi ve takviye daveti yaptı.
Zaman aşımı riski nedeniyle Mehmet Sincar’ın eşi Cihan Sincar, HDP Milletvekili Meral Danış Bektaş, Diyarbakır Barosu Lideri Nahit Eren ve İHD Lideri Abdullah Zeytun Diyarbakır Barosu’nda bir basın toplantısı düzenlediFotoğraf: Felat Bozarslan/DW
Türkiye’nin hiçbir vakit 90’lı yıllarla yüzleşmediğini tabir eden Diyarbakır Baro Lideri Nahit Eren, başından beri Sincar belgesini takip ediyor. Eren, davanın yalnızca yargılanan bir şahısla sonlu olmadığı görüşünde. Kendilerine nazaran faili aşikâr, lakin fali meçhul olarak görülen 10 binlerce evrak olduğuna dikkat çeken Eren’e nazaran, bu evraklar bir halde cezasızlıkla kapatılıyor.
“Mehmet Ağar neden kuşkulu değil?”
Sincar davasını geçmişten beri takip eden isimlerden biri de HDP Küme Lider vekili Meral Danış Beştaş’a nazaran de Sincar’ın öldürülmesinin JİTEM’in, karanlık güçlerin, derin devletin içinde olduğu bir cinayet. Beştaş, “Mehmet Ağar neden hâlâ bu davada kuşkulu değil? JİTEM’le ilgili savcılıklar kıllarını kıpırdatmıyor. Bir periyodun faili meçhullerini, insanlığa karşı kabahatlerini, hunharca işlenen cinayetleri aklama misyonunu AKP iktidarı istekli bir biçimde üstlenmiş durumda. TBMM kendi milletvekiline sahip çıkmamıştır. Zira öldürülen DEP’li, Kürt ve muhalif biri. AKP’ye Diyarbakır’dan söylüyorum; siz aklamaya çalışıyorsunuz lakin asla aklayamayacaksınız” diyor.
Beştaş, Cihan Yıldız’ın da ortalarında olduğu Hizbullah mahkumlarının peş peşe özgür bırakılmasını ise “Hizbullah ile Türkiye iktidarı, devleti, artık hangi ünitelerdir bilmiyoruz ortasında çok önemli bir mutabakat var” biçiminde pahalandırıyor. Tezini “Tahliye edilenler yalnızca onlar” diyerek destekleyen Beştaş, yüzlerce hasta tutuklunun tüm raporlara karşın özgür bırakılmadığı ve AİHM tarafından ihlal kararı verilen birtakım şahısların tekrar yargılama talebinin kabul edilmediğini belirtiyor.
“Ben o 5 yaşındaki çocuğa ne diyeceğim?”
Eşinin vefat haberini telefonla alan ve o günden beri adalet aradığını söyleyen eşi Cihan Sincar ise geçen 29 yılda çocuklarının büyüdüğünü, torunları olduğunu, lakin aradığı adaleti bulamadığını söylüyor;
“Çocuklarımız küçücüktü. Artık baba oldular, yarın dede olacaklar fakat yeniden dedelerinin katilleri yok. Biz gayretimizi sürdürüyoruz lakin sesimizi duyan yok. Torunlarımız her gün, ‘Dedemiz nerede?’ diye soruyor. Ben o 5 yaşındaki çocuğa ne diyeceğim? Sonra öğrenecek. Babasından öğrenecek, benden öğrenecek, amcasından öğrenecek ve bunu unutmayacaklar. Umut olsaydı 30 yıl sürmezdi, bu kadar sürmezdi. Tahminen ömrümüz bile yetmez.”
