Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Lideri Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, Schengen vizesi ile ilgili bahsin AB için “siyasi bir mesele” olmadığını vurgulayarak, Türkiye’nin AB ile vize serbestisi için taahhüt ettiği kriterleri yerine getirmesi durumunda bu bahiste ilerleme sağlanabileceğini belirtti.
Türkiye’de son periyotta Schengen bölgesi için gerekli vizenin alımında badireler yaşandığına dair tenkitler artmıştı. Bunun üzerine Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, vize süreçlerinde yaşanan zahmetler nedeniyle Batı ülkelerini eleştirerek, 2023 seçimi öncesinde AKP hükümetinin güç duruma düşürülmek istendiğini savunmuştu.DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Büyükelçi Meyer-Landrut, gerek vize almada sorun yaşayanların gerekse Çavuşoğlu’nun tenkitlerinin hatırlatılması üzerine, “Bu değerli bir mevzu. Lakin bunun siyasi bir problem olmadığını ve yalnızca Türkiye ile ilgili bir sorun da olmadığını söyleyerek başlamak istiyorum. Bu iki konu da çok önemli” dedi.
Peki ret karşılıklarının çok arttığına dair Türk yetkililerin verdiği sayılar AB’deki sayılarla örtüşüyor mu?
AKPM üyesi, TBMM Sanayi Komitesi Lideri Ziya Altunyaldız 2014 yılında yüzde 4 olan Schengen vize reddinin, 2020’de yüzde 12,7’ye yükseldiği belirtmişti.
Meyer-Landrut, yapılan her müracaatın dikkatli bir halde ve kişi bazında ilgili yetkililer tarafından incelendiğini söyleyerek, elindeki istatistiksel dataları şöyle açıkladı:
“Eğer istatistiklere bakacak olursak Türkiye’nin Schengen vizesi için en çok müracaat yapan ülkeler ortasında olduğunu görüyoruz. Türkiye Schengen müracaat sayısı açısından dünyada birinci üçe giriyor. Bu büyük bir oran. Geçmiş yıllara baktığımızda 2019’da 900 bin müracaat yapılmış. Pandemi periyodunda bu sayının değerli oranda düştüğünü görüyoruz. 2020 yılında 230 bin, 2021 yılında 270 bine yakın bir müracaat var. 2022 yılına ilişkin sayılar ise şimdi muhakkak değil. Lakin son iki yıldan daha fazla bir oranda müracaat bekliyoruz.”
Büyükelçi Meyer-Landrut DW Türkçe’den Gülsen Solaker’in sorularını yanıtladıFotoğraf: Gülsen Solaker/DW
Büyükelçi Meyer-Landrut, dünya çapındaki sayılara bakılacak olursa; 2019’da Schengen vizesi için toplam 17 milyon, 2021’de ise 3 milyon müracaat olduğunu da kelamlarına ekliyor.
Türkiye’deki müracaatlara verilen ret cevaplarının oranlarını ise Meyer-Landrut şöyle açıklıyor:
“Benden reddedilme oranlarını da sordunuz. Elimizdeki istatistiklere nazaran Türkiye dünya çapındaki genel eğilimi takip ediyor aslında. 2021 yılında Türkiye’den yapılan müracaatların ret oranı yüzde 16. Bu sayı dünya ortalamasının az biraz üstünde lakin dünya için geçerli olan genel ret eğilimine yakın bir sayı.”
Pandeminin şiddetinin azalmasıyla müracaatlarda artışlar olduğunu ve bunun da beraberinde birtakım zorluklar getirdiğini söyleyen Meyer-Landrut, şunları kaydetti:
“Ancak tekrar belirtmek isterim ki, bu zorluklar yalnızca Türkiye ile ilgili değil. Pek çok ülke için durum bu türlü. Tabi ki bahsedilen tüm bu gecikmeler bahtsız. Konsolosluklar bekleme müddetlerini azaltmak ve kapasitelerini artırmak için ellerindeki tüm imkanları kullanmaya çalışıyor. Fakat doğal ki onlar gerek AB gerekse kendi ülkelerinin kurallarını uygulamak zorundalar.”
“Sahtecilikler ve eksik evraklar görüyoruz”
Peki müracaata ret karşılığı almamak için ne yapmak gerekiyor?
Büyükelçi Meyer-Landrut, bu soruya şu karşılığı verdi:
“Vize bekleme müddetlerini ve zorlukları azaltmak için yapılabilecek şey ise uygun kalitede ve vakitli müracaatlar yapmak. Zira sahtecilikler ve eksik müracaatlar görüyoruz. Bunlar da bu müracaatların reddedilmesindeki etmenlerden.”
Öte yandan Türkiye için son yıllara dair Schengen vizesi ile ilgili olumlu bir eğilim gözlemlendiğini de belirten Meyer-Landrut, “Bu eğilim Türkiye vatandaşları için değerli olan çok girişli vize verilme oranının yükselmesi. Bu oran 2014’te yüzde 58 iken 2021 yılında yüzde 82’ye çıktığını görüyoruz. Yani Türkiye’den başvuranlara çok girişli vize verilme oranı, yüzde 70 olan dünya oranından oldukça yüksek” diye konuştu.
Meyer-Landrut, bu tıp güçlü periyotlarda birlikte çalışabilmenin çok değerli olduğunu tabir ederek, “Türk yetkililerle tertipli halde temas halindeyiz. Bu sıkıntıya doğal ki yeniden türel çerçeve içinde kalarak bir tahlil bulmak istiyoruz” diye konuştu.
Vize serbestisi ile ilgili ilerleme olabilir mi?
AB ülkelerine vize muafiyeti elde edebilmek için 2013 yılında Ankara ile Brüksel ortasında başlatılan diyalog sürecinde önümüzdeki periyotta ilerleme olabilir mi?
Türkiye vize serbestisi için atması gereken 72 kriterden şu ana kadar 66’sını tamamlamış durumda. Türkiye’nin tamamlaması gereken geriye kalan 6 kriterin başlıkları; “Terörizmle gayret, şahsî bilgilerin korunması, cezai bahislerde isimli işbirliği, Europol ile muahede, yolsuzlukla çaba ve geri kabul anlaşması” olarak sıralanıyor.
Büyükelçi Meyer-Landrut vize serbestisi konusunda Türk yetkililerle devamlı temas içinde olduklarını söyleyerek, şunları kaydetti:
“Bu bahis geçtiğimiz aylar ve yıllarda yapılan üst seviye siyasi temaslarda da masadaki gündem hususlarından birisiydi. Türk yetkililer sizin de belirttiğiniz üzere topun kendi alanlarında olduğunu biliyor. Bilgi müdafaası ve terörizmin tarifi üzere alanlarda yerine getirilmesi gereken değerli kriterler var.”
Meyer-Landrut, mevzuyla ilgili görüşmeleri sürdürmek istediklerini de ekleyerek, lakin bu kademede kalan kriterlerle ilgili şu an için ilerleme sağlanamadığını hatırlattı.
Bununla birlikte sürecin donmadığını da belirten Meyer-Landrut, “Görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Lakin Türk yetkiler çok uygun biliyor ki bu kriterlerin mesela ferdî dataların korunmasına ait kriterin yasama yoluyla yerine getirilmesi gerekiyor. Bu yapılır yapılmaz bu mevzuda ilerleme sağlanacaktır” diye konuştu.
