1990’lı yıllarda işlenen birçok faili meçhul cinayet ortasında yer alan gazeteci-Yazar Musa Anter cinayetine ait davada vakit aşımı tehlikesi ortaya çıktı. İsveç’te yaşayan eski JİTEM tetikçisi sanık Abdülkadir Aygan’ın savunmasının alınamaması ve Adalet Bakanlığı’na yazılan isimli yardımlaşma taleplerinden sonuç çıkmaması davada karar verilmesini engelledi. Şayet Aygan’ın savunması alınamazsa 20 Eylül 2022’de 30 yıllık zamanaşımı dolduğu gerekçesiyle dava düşecek.
Abdülkadir Aygan’dan tekrar haber yok
JİTEM ana davası ve zorla kaybedilen Ayten Öztürk’ün davası ile birleştirilen Musa Anter davasının görülmesine Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde bugün devam edildi. Mahkeme, davaya katılma talebinde bulunan İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Van Barosu’nun taleplerini reddetti.
Duruşmada kelam alan Musa Anter’in oğlu Dicle Anter, davanın vakit aşımına uğramasına az bir müddet kaldığına dikkat çekti. Anter, Abdülkadir Aygan’ın savunmasının bir an önce alınmasını ve Cemil Işık’ın Almanya’da vefatına ait olayın aydınlatılmasına dair evrakların ikmalinin yapılmasını istedi.
‘Bakanlık evrakın ilerlemesini engelliyor’
Avukat Nuray Özdoğan ise Adalet Bakanlığı’nın tavrını eleştirerek, “Adalet Bakanlığı, belgenin ilerlemesini engelledi. Abdülkadir Aygan’ın savunmasının alınması için hala yazı bekleniyor. Bakanlık bu belgenin vakit aşımına uğraması için uğraş harcıyor. Ağır insan hakkı ihlallerinin mevzu olduğu davalarda vakit aşımı kuralları esnek uygulanır. Davaya husus fiiller aydınlatılana kadar yargılamanın devam etmesini istiyoruz” dedi.
Dava 20 Haziran’a ertelendi
Mahkeme ise Abdülkadir Aygan’ın istinabe yoluyla savunmasının alınması için Adalet Bakanlığı’na yazılan yazının akıbetinin sorulmasına karar verdi. Duruşma, 20 Haziran 2022 tarihine ertelendi.
Duruşma sonrasında Musa Anter’in oğlu Dicle Anter ve avukatlarının Ankara Adliyesi önünde yapmak istediği açıklamaya polis müsaade vermedi.
Savunma gelmezse dava zamanaşımından düşecek
Duruşmanın ertelendiği tarih itibariyle zamanaşımına 3 ay kalacak. Anter ailesinin avukatları, 2021 yılından itibaren davanın JİTEM Ana davası ile Ayten Öztürk davasından ayrılması istikametinde taleplerde bulunuyordu. Lakin mahkeme, her keresinde ayırma taleplerini sanıklar Abdülkadir Aygan ve Cemil Işık’ın savunmalarının alınmamış olmasını münasebet göstererek reddediyordu. Mahkemenin, Aygan’ın savunmasının alınması için Adalet Bakanlığı aracılığıyla yazı yazmasına rağmen, bir türlü sonuç alınamadı.
‘İnsanlığa karşı cürümde zamanaşımı olmamalı’
Musa Anter’in oğlu Dicle Anter, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, davanın zamanaşımı nedeniyle düşmemesi gerektiğini belirterek, “Bu insanlığa karşı cürümdür. İnsanlığa karşı hatalarda zamanaşımı olmaması gerekiyor. Zamanaşımı olduğu vakit, hukuksuzluklar, adaletsizlikler cezasız kalıyor. Bizim tek temennimiz, Musa Anter ve bunun üzere cinayetlerin daima birlikte çözülmesi” dedi.
Davayı izleyen Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, Adalet Bakanlığı’nın, bu belgeye “ayak bağı olduğu” gerekçesiyle çokça eleştirildiğini belirterek, “Bilindiği üzere Adalet Bakanlığı, prosedür üzerinden İsveç makamlarıyla Aygan’ın sözünün alınması için yazışma yapmakla yükümlü bir kurum. Ve 8 yıldır bu sürecin tamamlanması bekleniyor” diye konuştu.
Cinayetin üzerinden 30 yıl geçti
Doğu ve Güneydoğu’da JİTEM’in, Batı’da ise Susurluk çetesinin faili meçhul cinayetlere imza attığı 1990’lı yıllarda işlenen Musa Anter cinayetinin üzerinden 30 yıl geçti. Musa Anter, 20 Eylül 1992 tarihinde, Orhan Miroğlu ile birlikte Diyarbakır’da silahlı atağa uğradı. Atak sonucunda Anter hayatını yitirirken Miroğlu yaralandı. Dava uzun yıllar faili meçhul kaldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2006 yılında Musa Anter’in hayat hakkının ihlal edildiğini belirterek, Türkiye’yi 28 bin 500 euro tazminat ödemeye mahkum etti.
Ancak periyodun özel yetkili Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, 2009’da yine soruşturma açtı. 2012’de Sabah gazetesinin cinayetin tetikçisinin Hamit Yıldırım olduğuna ait haberi üzerine, Yıldırım savcılık talimatıyla gözaltına alındı ve tutuklandı.
Dava 10 yıldır sürüyor
Savcılık, 2012’de şüpheliler “Yeşil” kod isimli Mahmut Yıldırım, Aziz Turan ismi ile de bilinen Abdülkadir Aygan, Savaş Gevrekçi ve Hamit Yıldırım hakkında “tasarlayarak insan öldürmek ve bu suça iştirak etmek, halkı silahlı isyana teşvik etmek” teziyle dava açtı.
Cinayetin JİTEM tarafından işlendiği anlatılan iddianamede, Mahmut Yıldırım’ın cinayeti planladığı, devrin Diyarbakır Jandarma İstihbarat Küme Kumandanı Savaş Gevrekçi’nin ise buyruğundaki PKK itirafçısı Abdülkadir Aygan’ı görevlendirildiği argüman edildi.
Üç davayla birleştirildi
Ancak Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi, güvenlik gerekçesiyle davayı Ankara’ya nakletti. Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi ise yargılama sırasında 16 sanıklı JİTEM ana davası ile zorla kaybedilen Ayten Öztürk’ün belgesinin Musa Anter davasıyla birleştirilmesine karar vermişti. Birleştirilen her üç davanın ortak sanığı “Yeşil” kod isimli Yıldırım’dı.
10 yıldır süren davada, İsveç’te yaşayan Abdülkadir Aygan’ın savunmasının alınması gayesiyle Adalet Bakanlığı aracılığıyla istinabe yoluna başvuruldu. Lakin ortadan geçen vakte rağmen savunma alınamadı. Cinayetle ilgili 30 yıllık zamanaşımı mühleti 20 Eylül 2022’de dolacak.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
