Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlamasının birinci ayında Brüksel’de toplanacak olan NATO başkanları Rusya’ya karşı birlik bildirisi Escort Bayan verirken caydırıcılığı artırmaya yönelik ne üzere ek önlemler alınabileceğini de masaya yatıracak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılacağı fevkalâde tepede 30 müttefik ülkenin devlet ve hükümet liderleri işgalin başlamasının akabinde Bayan escort birinci kere yüz yüze bir ortaya gelecek Doruğun ana gündem unsuru ise Ukrayna’da devam eden savaş
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tepeyi duyurduğu açıklamasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin sonuçlarını Ukrayna’ya güçlü escort takviyemizi ve güvenliğimizdeki yeni gerçeklik karşısında NATO’nun caydırıcılık ve savunmasının daha da güçlendirilmesini ele alacağız demişti Stoltenberg bugünkü basın toplantısında da yarınki tepeden Ukrayna’ya verilen takviyenin daha da kuvvetlendirilmesine yönelik eskort kimi kararların çıkmasını umduğunu belirtti
NATO’nun son bir aydır yürüttüğü siyaset bir yandan Ukrayna’ya güçlü bir takviye sağlamaya çalışırken öteki yandan savaşın NATO ülkelerine yayılmasına fırsat tanımamak ve Rusya ila eskort bayan çatışmaya dönüşecek adımlardan kaçınmak olarak özetleniyor
Ancak coğrafik olarak Rusya’ya yakın yahut kendisini tehdit altında hisseden birtakım NATO ülkeleri daha güçlü önlemler alınmasından yana Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki NATO Barış Gücü oluşturulması teklifini dorukta resmen gündeme getirmeye hazırlanıyor Rusya’ya yakın üç Baltık ülkesi Letonya Litvanya ve Estonya ise NATO’nun daha güçlü önlemler almasını ve hatta kalıcı bir güç bulundurmasını talep ediyor
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg
ABD ve başka NATO üyeleri ise Rusya ile İttifakı direkt karşı karşıya getirecek bir adımı atmaktan yana kaçınıyor
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da Ukrayna’ya memleketler arası barış gücü gönderilmesinin Rus birlikleri ile NATO güçleri ortasında direkt çatışmaya yol açacağı ikazında bulundu
Kritik önemde zirve
Türkiye’nin NATO Eski Daimi Temsilcisi Emekli Büyükelçi Fatih Ceylan DW’ye yaptığı değerlendirmede tepenin kritik kıymette olduğunu vurguluyor Rusya’nın işgal öncesinde Ukrayna sonu boyunca askeri yığınak yapması ve saldıracağına dair işaretlerin ortaya çıkmasıyla NATO’nun bilhassa Rusya’ya yakın müttefik ülkelerin savunmasını destek etmeye başladığını hatırlatan Ceylan kelamlarını şöyle sürdürüyor
Muhtemeldir ki bu desteğin kapsamı yarınki toplantıda artırılacaktır Fakat barış gücü üzere bir oluşum beklemiyorum Ukrayna toprakları içinde NATO bir mevcudiyet sergilemez Zira bu NATO’yu direkt çatışmaya sürükler
Ukrayna savaşı öncesinde dağınıklık manzarası çizen hatta varlığı sorgulanan NATO’nun bu tepe ile artık toparlanma içinde olduğu bildirisini vermesi de bekleniyor
2010 2013 yıllarında NATO’nun Savunma Siyaseti ve Planlamasından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcılığı misyonunu yürüten Emekli Büyükelçi Hüseyin Diriöz tepede temel olarak üye ülkeler ortasındaki dayanışmanın ve birlik içinde olunduğunun gösterilmesini sembolik olarak da Rusya’ya karşı sağlam duruşun sergilenmesini bekliyor
Türkiye’nin doruğa katılımı
NATO doruğu şimdiye kadar Rusya ile Ukrayna ortasında kimi uzmanlarca istikrar siyaseti olarak isimlendirilen çizgiyi takip eden Türkiye açısından da büyük ehemmiyet taşıyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile düzenlenen ortak basın toplantısında krizin başından beri diyalog daveti yaptıklarını söyleyerek tahlil için Rusya ve Ukrayna önderleri ile görüşmelerinin sürdüğünü belirtti
Bir devir Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi de olan Diriöz Ankara’nın iki tarafla da konuşabilen bir NATO ülkesi olmasının değerli olduğunu belirterek Zirvede Türkiye NATO içindeki dayanışmasını da gösterecektir diye düşünüyorum öngörüsünde bulunuyor
Diriöz Türkiye’nin Rusya ile münasebetlerinin ilerde köprüler kurulması gerektiği vakit değerli olacağına işaret ederek şöyle konuşuyor
Bu kriz şayet vakit içinde aşılacaksa Batı’da Rusya ile bağları görece daha yeterli olan Türkiye Almanya Fransa ve İtalya üzere ülkeler rol oynayacaktır Fakat bu demek değildir ki Türkiye Rusya ile NATO ortasında orta bir noktadadır Türkiye NATO’dadır
Türkiye’den beklentiler neler olabilir
Türkiye şimdiye kadar izlediği siyaset çerçevesinde Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlara uymayacağını açıklamıştı Diplomatik kaynaklar zati şu anda Türkiye’nin uymasını gerektiren rastgele bir Birlemiş Milletler BM kararı bulunmadığını da belirtiyor
Ancak tepe kapsamında İttifak’ın açıklaması mümkün kimi ek önlemlere Türkiye’nin de uyması gerekebilir
Büyükelçi Ceylan Ukrayna’ya hala yapılmakta olan askeri yardımın tepe sonrasında artırılabileceğini söyleyerek Türkiye’yi de etkilemesi olası bir öngörüsünü şöyle aktarıyor
ABD üzere birtakım ülkeler tahminen kendi isimlerine ek yaptırımlar da açıklayacak olabilir Ancak bunlar NATO kararı olmaz Lakin şöyle bir karar gelebilir tehlike altında olan üye ülkelerin savunmalarının destek edilmesi ve buralardaki mevcudiyetin daha da artırılması üzere Şayet ‘bütün müttefikler tehlikeye en yakın öteki müttefik ülkelerin savunmalarını destek etmek yükümlülüğünü üstlenmişlerdir’ üzere bir karar çıkarsa o vakit Türkiye bakımından da sonuçları olabilir
Ceylan öbür üyeler üzere Türkiye’den de bu ülkelere katkı yapmasının gündeme gelebileceğini belirtirken alınan bu karara bütün üye ülkelerin uymak durumunda olduğunu fakat her ülkenin kendi katkısını kendisinin belirleyebildiğini söylüyor
Büyükelçi Ceylan Yani bir ülke diyelim ki bir tabur gönderir başkası daha az verebilir Türkiye ‘oradaki karargah subaylarının sayısını artırıyorum ve bununla yetiniyorum’ da diyebilir saptamasında bulunuyor
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de bugün düzenlediği basın toplantısında İttifak’ın Karadeniz’e kıyısı olan Bulgaristan Romanya Macaristan ve Slovakya’da dört ek muharip güç konuşlandırma kararı aldığını duyurdu
Erdoğan Biden ikili görüşmesi
Zirvenin Türkiye açısından bir başka ehemmiyeti ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Lideri Joe Biden ortasında yapılması beklenen ikili görüşme olacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Lideri Biden geçen yıl G20 tepesi çerçevesinde görüşmüştü
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın görüşme için Bir gün içerisinde yapılabilecek toplantı sayısı hudutlu fakat elimizden geldiğince programlar el verdiği ölçüde bu görüşmeler gerçekleşecek tabirlerini kullandı
Erdoğan ile Biden ortasındaki birinci yüz yüze görüşme 14 Haziran 2021’de yeniden bir NATO tepesinde yapılmıştı İkinci görüşme ise Roma’da 2021 ekim ayında düzenlenen G20 Önderler Tepesi’nde gerçekleşmişti Bu görüşme Erdoğan ile Biden’ın üçüncü görüşmesi olacak
Görüşmenin uzunluğuna nazaran iki ülke ortasındaki çeşitli alanlardaki gündem unsurlarının hepsinin ele alınıp alınamayacağı bilinmiyor Fakat iki önderin kimi bahislerde unsur kararı alarak gerisini teknokratların çalışmasına bırakabileceği de belirtiliyor
Biden ile Erdoğan’ın Roma görüşmesinde iki ülke ortasındaki bağlarda yaşanan problemlerin ve potansiyel işbirliği alanlarının bütünlük içinde ele alınması için Stratejik Diyalog Sistemi kurulmuştu Ankara bu sistemin tertipli aralıklarla toplanmasını istiyor
Türkiye’nin ABD’den beklentileri ortasında Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyacı olan 40 adet yeni kuşak F 16 alımı konusu da yer alıyor Bu talebe ait teknik görüşmeler hala sürüyor
Edinilen bilgiye nazaran ABD de bir öbür tartışmalı mevzu olan Rusya’dan satın alınan S 400 hava savunma sistemi hakkındaki durumunu koruyor Bu çerçevede Türkiye’den beklenti bu sistemin elden çıkartılması istikametinde
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman bu ay başında Ankara’ya yaptığı ziyaret sırasında S 400’ler için Belki artık bu sorunu çözmenin farklı bir yolunu aramanın vakti gelmiş olabilir Bu noktada neler yapılabileceğine bakacağız Her şey şartlara bağlı demişti
Gülsen Solaker
Deutsche Welle Türkçe
