Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) başbakan adayı Olaf Scholz, Angela Merkel liderliğindeki Hristiyan Birlik (CDU/CSU)-SPD koalisyonunda 2018 yılından beri maliye bakanlığı ve başbakan yardımcılığı vazifelerini yürütüyor.
Scholz, seçim kampanyası sırasında da hükümetteki misyonlarına devam etti. Kuzey Ren-Vestfalya ve Rheinland-Pfalz eyaletinde temmuz ayında yaşanan sel felaketi sonrasında bölgeye giden Olaf Scholz, milyarlarca euroluk yardım kelamı verdi. Maliye Bakanı Scholz, dördüncü koronavirüs dalgasının başladığı Almanya’da kahır yaşayan şirketlere, pandemi temaslı kredi ve mali takviyesi yıl sonuna kadar uzatmayı vadetti. Maliye Bakanı olarak Washington’da global minimum vergi için müzakereler yürüttü, global vergi konusunda mutabakata varılan G20 doruğunun düzenlendiği Venedik’in lagünlerinde hız motoru ile dolaştı.
Olaf Scholz, CDU/CSU’nun başbakan adayı Armin Laschet ile birlikte sel bölgesinde
SPD, seçim kampanyasında Olaf Scholz’un hükümetteki sorumluluğuna odaklanıyor. Toplumsal demokratlar, başbakan adayları için seçmene “İşini yapıyor ve işinin üstesinden gelebiliyor” iletisi veriyor.
Aday gösterilmesi sürpriz oldu
SPD eş genel liderleri Saskia Esken ile Norbert Walter Borjans’ın, Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Olaf Scholz’u Ağustos 2020’de, 26 Eylül 2021’de yapılacak genel seçimlerde başbakan adayı olarak göstermeleri sürpriz olmuştu.
Öncelikle Scholz’un aday olarak gösterilmesinin zamanlaması epey şaşırtan oldu. Scholz’un adaylığı açıklandığında seçimlere daha 13 ay vardı. Bu hayli uzun sayılabilecek müddet içerisinde Scholz’un siyasi açıdan yıpranma riski epeyce büyüktü. Bu süreçte tüm gözler başbakan adayının üzerinde olacak, her adımı izlenecek, sarf ettiği her cümle ölçülüp tartılacaktı. Bu süreçte Scholz’un yapacağı bir kusur seçimin SPD için hüsranla sonuçlanmasına yol açabilirdi.
SPD Eş Lideri Norbert Walter-Borjans, başbakan adayı Olaf Scholz ve Eş Lider Saskia Esken
Diğer bir sürpriz ise iki eş liderin, parti genel başkanlığı seçiminde rakipleri olan Scholz’u başbakan adayı olarak göstermeleri oldu. 2019 yılında yapılan genel başkanlık seçimlerinde, SPD üyeleri daha muhafazakâr sayılabilecek Scholz’u önderleri olarak seçmemiş, genel başkanlık için sol eğilimleri ağır basan Esken ve Borjans’ı tercih etmişlerdi. Lakin SPD parti önderi olarak görmek istemediği Olaf Scholz’u başbakan adayı olarak gösterdi.
Sarsılsa da yıkılmıyor
Olaf Scholz başbakanlığa aday olarak gösterilmesi kararını “Çok yakın, çok uyumlu ve duygusal olarak birlikte çalışmanın bir yolunu bulduk” kelamlarıyla değerlendirmişti. SPD eş genel liderleriyle, seçilmelerinden çabucak sonra sıkı iş birliği yapmaya başladıklarını ve karşılıklı inanç ortamı oluştuğunu söz eden Scholz, “Bu yüzden katiyetle beni önereceklerinden emin oldum, onlar da vaktinde beni önereceklerini hissettiler” diye konuşmuştu.
Bu kelamlar, Olaf Scholz’un krizlerle nasıl başa çıktığını göstermek için de hoş bir örnek oluşturuyor. Ayağa kalk, kararlı bir halde devam et ve kendinden asla kuşku etme. 63 yaşındaki Scholz, sarsılmaz bir özgüvenle hareket ediyor. On yıllar süren siyasi mesleği boyunca kimi sarsıntılar geçirmesine karşın, başarılı bir biçimde bu süreçleri atlattı.
Pragmatik bir siyasetçi
Scholz, Hamburg eyaleti Başbakanı olduğu periyotta ortaya çıkan Almanya’da “Cum-Ex” olarak bilinen vergi ve finansal hizmeti şirketi Wirecard’daki yolsuzluk skandallarını da atlatmayı başardı. Skandallara ait kurulan meclis araştırma kurullarında pek olumlu izlenimler bırakmasa da skandallar siyasi mesleğine ziyan vermedi. Bunun nedeni de bir yıldan uzun müddettir global koronavirüs salgınının gündemin öbür hususlarını gölgede bırakması oldu. Scholz da koronavirüs salgınını düzgün kullanmayı bildi.
Olaf Scholz, 9 Eylül 2020’de Federal Meclis’te Cum-Ex skandalı ile ilgili soruları yanıtladı
Maliye Bakanı olarak, krizden kurtulmalarına yardımcı olmak için şirketlere ve vatandaşlara milyarlarca euroluk yardım ve takviye sağlanmasının önünü açtı. Borçlar artsa da Almanya’nın mali olarak pandeminin üstesinden geleceği bildirisini veren toplumsal demokrat siyasetçi 2020 ilkbaharında “Elimizde mevcut olan bütün araçları kullanacağız ve bütün ekonomik imkânlarımızla bu güç periyodu atlatıp, bu durumdan kurtulmayı sağlayacağız” biçiminde konuşmuştu. Scholz’un bu kelamları vatandaşta karşılık buldu. Kriz periyotlarında pragmatizm karizmadan daha fazla ilgi görüyor. Scholz’un karizmatik bir siyasetçi olduğu söylenemez. Hislerini dışa vurmak Scholz için yabancı bir durum. En büyük sevinç anlarında bile soğukkanlılığını muhafazayı başarıyor.
Genel Sekreterlik dönemi
Scholz, haftalık Die Zeit gazetesi tarafından 2003 yılında kendisine yakıştırılan “Scholzomat” lakabı ile de hatırlanıyor. SPD Genel Sekreteri olduğu devirde soyadı “Scholz” ile “Otomat” sözünün birleştirilmesiyle oluşturulan bu lakabın Scholz’a yakıştırılmasının nedeni, konuşurken kullandığı teknokratik sözleri daima tekrarlaması ve adeta bir makine üzere davranmasıydı. Bu özelliği Scholz’a sorulduğunda, “Ben verilecek bildirilerin satıcısıydım. Muhakkak bir sertlik göstermek zorunda kaldım” diyerek kendini savunmuştu.
Scholz’un SPD Genel Sekreteri olduğu 2002-2004 yılları ortasında, tartışmalı iş gücü piyasası ıslahatı “Gündem 2010” tartışma yaratıyordu. Toplumun kıymetli bir kısmı için toplumsal sistemde kesinti manasına gelen bu ıslahatın hayata geçirilmemesi için SPD içinde de değerli bir direniş oluştu. Scholz, bu bahiste kendi hisleriyle değil devrin başbakanı ve SPD Genel Lideri Gerhard Schröder ile partinin çizgisi dahilinde hareket ettiğini belirterek, kendisini “bir subay gibi” hissettiğini lisana getirmişti.
20 Ekim 2002’de SPD kongresinde Olaf Scholz ve eski Başbakan Gerhard Schröder
Sonunda ıslahat başarısız oldu, SPD başbakanlığı Hristiyan Demokrat Birlik’e (CDU) kaptırdı. Scholz’un üzerine ise uzun müddet silinmeyecek bir imaj yapışıp kaldı. Hukukçu olan Scholz, artık sıkıcı bir bürokrat olarak anılıyordu.
Kariyer basamaklarını sessizce tırmandı
Olaf Scholz’un SPD’de meslek yapmış olması da kendine mahsus çelişkiler içeriyor. Hamburglu içe dönük, pragmatik, her vakit yalnızca gerekli olduğu kadar konuşan siyasetçi ile SPD’nin işi de hiç kolay olmadı. Parti kongrelerinde çeşitli misyonlar için aday olduğunda, çoklukla en makus sonuçları aldı. Bununla birlikte Scholz siyasi meslek basamaklarını tırmanmayı başardı. Üstelik bunu sessizce ve verimli bir formda gerçekleştirdi. 2018 yılında Merkel kabinesinde yer almadan evvel, SPD Genel Sekreteri, Çalışma Bakanı, İçişleri Senatörü, Hamburg eyaleti Başbakanı olarak vazife yaptı.
Olaf Scholz partisinin muhafazakâr kanadında sayılmasına karşın, sağ ya da sol üzere siyasi kategoriler aslında Scholz’a pek uymuyor. SPD gençlik kolları Jusos’un lider yardımcısı olarak radikal sosyalizmi destekleyen ve kapitalizmi eleştiren tezleri savunuyordu.
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Olaf Scholz
Bununla birlikte, SPD’ye 1975’te öğrenci olarak üye olması ile 1998’de Federal Meclis’e seçilmesi ortasında geçen müddette Hamburg’daki kendi hukuk ofisinde iş hukuku konusunda uzman bir avukat olarak çalışması iş ve bağımsız girişimciliğin nasıl işlediği hakk ında hayli fazla bilgi edinmesine yol açtı. Buradaki donanımı onun siyasi çizgisini de şekillendirdi.
Yıllar içinde değişti
Olaf Scholz, siyasetin biraz da kendini güzel satma sanatı olduğunu çok geç öğrendi. 2019 sonbaharında parti başkanlığı için Almanya’yı tıplarken beşerler onu tanımakta zorlandı. Scholz, daha duygusal, daha hassas ve her şeyden evvel daha arkadaş canlısı bir görünüm sergiliyordu, bu ortada asla özgüveninden taviz vermiyordu.
Scholz, artık de başbakan adayı olarak halkın karşısına çıkıyor. Daha esnek ve daha rahat tavrıyla dikkat çeken Scholz, öbür partilerin başbakan adaylarına kıyasla başbakanlık için en uygun kişi olduğunu vurgulamaktan da hiç geri durmuyor.
Anketlere nazaran en beğenilen başbakan adayı
Scholz’un bu tutumu seçmeni etkilemiş olmalı ki, genel seçimler öncesinde yapılan kamuoyu yoklamaları, üç başbakan adayı ortasında Scholz’un en beğenilen siyasetçi olduğunu gösteriyor. Anketlerde Scholz, CDU/CSU’nun başbakan adayı Armin Laschet ve Yeşiller partisinin başbakan adayı Annalena Baerbock’un önünde yer alıyor.
Olaf Scholz ve rakipleri Yeşiller partisinin başbakan adayı Annalena Baerbock ile CDU/CSU’nun adayı Armin Laschet
26 Eylül 2021’de yapılacak genel seçimlerde başbakan adayları ortasında değil, partiler ortasında seçim yapılacak. SPD, anketlerde uzun müddet CDU/CSU ve Yeşillerin gerisinde kalmıştı. Olaf Scholz ise “Kim beni başbakan olarak görmek istiyorsa, SPD’ye oy vermeli” diyordu. Scholz’un bu kelamlarının de seçmende karşılık bulduğu görülüyor. Son haftalarda anketlerde oy oranını artıran SPD, evvel Yeşilleri akabinde CDU/CSU’yu geride bıraktı. Kamuoyu yoklamaları, SPD’nin oylarını artırmasında partinin başbakan adayı Scholz’un değerli bir tesirinin olduğunu gösteriyor. Scholz, SPD’nin birinci pozisyonunu müdafaasını, hatta oylarını daha artırmasını umuyor. SPD’nin oylarını artırması halinde, Scholz’un önünde farklı koalisyon seçenekleri bulunacak. SPD’nin Yeşiller ve Sol Parti’yle yahut Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’yle (FDP) koalisyon kurması mümkün olabilecek. SPD’nin başbakan adayı DW‘ye verdiği röportajda “CDU ve CSU muhalefette toparlanmalılar” demişti.
10 Mayıs 2021 tarihinde yayınladığımız bu haber son gelişmelere nazaran güncellenmiştir.
Sabine Kinkartz
© Deutsche Welle Türkçe
