Gezi Davası kapsamında Türkiye’de geçen hafta verilen mahkumiyet kararları Almanya’da hala tartışılmaya devam ediyor. Dün Alman hükümeti, üst seviye diplomatik protesto sayılan adımı attı ve Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Ahmet Başar Şen’i Almanya Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı ve Seyahat Davası kapsamında verilen kararlarla ilgili yansısını resmen iletti. Seyahat Davası’nda verilen kararlardan sonra Almanya’da gazeteciler hükümeti bu adımın ne vakit atılacağı konusunda basın toplantılarında köşeye sıkıştırıyordu.
Almanya’nın reaksiyonuna Ankara da karşılık verdi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı da Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Jürgen Schulz’u çağırarak Almanya’yı Türkiye’de bağımsız yargının verdiği bir kararı siyasallaştırmakla suçladı ve tavrın kınandığını bildirdi.
Osman KavalaFotoğraf: Kerem Uzel/dpa/picture alliance
Roth’tan sert tepki
Almanya Kültür Bakanı Claudia Roth ise Ankara’ya yönelik yansıların sertleştirilmesi ve kararlılıkla sürmesi davetinde bulundu. Kamu radyo kurumu Deutschlandfunk’a verdiği söyleşide Roth, Osman Kavala’nın bir demokrasi insanı olduğunu ve hayatını kültür ile sanatın desteklenmesine adadığını, ona yöneltilen suçlamaların ve davanın “tam bir saçmalık” olduğunu söyledi. “Osman’a yönelik suçlamalar absürt” diye devam eden Roth, “Darbe maksadıyla Seyahat protestolarını finanse etmiş. Osman, Seyahat şovları sırasında bir sandalye, bir masa ve pasta-börek ile oradaydı” dedi. Osman Kavala’ya 2016’taki darbe teşebbüsüne müdahil olmak suçlamasının da yöneltildiğini belirten Roth, “Oysa darbe teşebbüsüyle hiç alakası yoktu” diye devam etti. “Bunlar yetmedi, Osman’ı casuslukla da suçladılar, Soros teması kuruldu, hem de antisemitik gerekçelerle” diye reaksiyon gösterdi. Roth, daha sonra, “Osman Kavala’ya karşı yürütülen dava ve verilen müthiş karar, mevt cezasına alternatif sayılacak cinstendir. Ve bu karar Türkiye’nin içinde bulunduğu makus durumu da gösteren bir dönüm noktasıdır da” diye konuştu.
Roth, neden Osman Kavala ve önde gelen hak arayıcıları ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi yedi bireye bu türlü ağır mahkumiyetler verildiği sorusu üzerine de, “Bu karar Erdoğan’ın Kavala’ya yönelik ferdî intikamıdır” yanıtını verdi ve Türkiye’de yargının bağımsız olmadığını bir defa daha gösteren değerli bir karar olduğunu da savundu. Roth ayrıyeten yargıdaki yargıçlar ortasında ülkücü çevrelerden çok sayıda hakimin bulunduğunu da söyledi ve “Onlar Erdoğan’ın işlerini yapıyorlar” suçlamasını da getirdi. Ve “Olanların adil yargılamayla alakası yok” diye tekrarladı.
“Gezi mahkumiyetleri Türkiye’deki demokratlara vurulmuş ağır bir darbe”
Gezi protestoları sırasında kendisi de Taksim’de şovlarda olan Claudia Roth, Seyahat Davası’nda yargılanan ve 18’er yıl ağır mahpus cezalarına çarptırılan bireylerin Türkiye’nin önde gelen mimarları, belgeselcileri, hak savunucuları olduğunu da vurgulayarak onlara verilen ağır mahkumiyetin Türkiye’deki demokratlara ve onların temsil ettiği “demokratik Türkiye’ye indirilmiş ağır bir darbe” olduğunu da söyledi.
Roth: Seyahat mahkumiyetleri Türkiye’deki demokratlara vurulmuş ağır bir darbeFotoğraf: Ozan Köse/AFP/Getty Images
Roth, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki sene için planlanan seçimler öncesinde, son devir yapılan kamuoyu yoklamalarında dayanağının azaldığını, ülkede iktisadın berbat durumda olduğunu ve enflasyonun da çok yüksek olduğuna işaret ederek ülkede baskıların daha da artmasını beklediğini de söz etti.
Avrupa net ve sert tavır takınmalı
Federal Kültür Bakanı, Yeşiller partisi üyesi Claudia Roth, Avrupa’nın Seyahat Davası’nda verilen kararlar sonrasında daha sert, açık ve net bir tavır takınması ve yansısını göstermesi gerektiğini de savundu. Roth’a nazaran Türkiye Büyükelçisi’nin Almanya Dışişleri Bakanlığı’na çağrılıp, reaksiyonun aktarılması değerli bir sinyaldi.
Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin, Türkiye’nin Osman Kavala’nın derhal özgür bırakılmasına hükmeden 2019 yılındaki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararını uygulamaması nedeniyle başlatılan Türkiye hakkındaki ihlal sürecine de dikkat çeken Roth, Ankara’ya bunların dışında ekonomik önlemlerle de reaksiyon verilebileceğini söyledi. Roth, ticarette sunulan Hermes garantileri imkanını hatırlattı. Hermes garantileri, Alman hükümeti tarafından Türkiye’de yatırım yahut Türkiye ile ihracat yapan şirketlere yönelik riski garanti altına alıyor.
İnsan hakları savunucusu Peter Steudtner Türkiye’de terör suçlamasıyla gözaltına alınmış, aylarca Silivri cezaevinde tutuklu kalmıştı.Fotoğraf: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
Daha evvel, Ankara’nın, ortalarında büyük Alman şirketleri Daimler, BASF üzere 680 civarında şirket ve şahsın isimlerinin yer aldığı bir terörle irtibatlılar listesi vermesi, tıpkı devirde Türkiye’de Peter Steudtner üzere insan hakları savunucuları, Deniz Yücel üzere gazeteciler ve daha çok sayıda kişinin terör suçlamasıyla tutuklanması üzerine Alman hükümeti Hermes yatırım ve ihracat garantilerinin gözden geçireceğini açıklamış, bu da Türkiye’de yatırım ve ikili ticaret ile ihracatı olumsuz etkileyebilir kaygısı yaratarak Ankara’ya geri adım attırmıştı.
Roth’tan lokal idarelere dayanışma çağrısı
Bakan Roth, Türkiye’ye yönelik reaksiyonun lokal idareler bazında da yapılabileceğini belirterek, Almanya’da Türkiye ile kardeş belediyeleri olan yöneticilerin, Türkiye’deki demokratik belediyeler ve belediye liderleriyle dayanışma gösterip, onları destekleyerek de sivil toplum ile dayanışma gösterebileceklerini de söyledi.
Roth Türkiye’de faaliyet gösteren, yatırımı yahut iştiraki bulunan binlerce Alman şirketin varlığına da işaret ederek, Türkiye’de baskıların daha da artmasının, “Erdoğan’nın diktatörce tedbirler” almasının onların da çıkarına olmayacağını belirtti ve onların da adım atabileceğine gönderme yaptı. Roth, “Bir arkadaşımın dediği üzere; Erdoğan küçük Putin, dikkatli olmak, onu küçümsememek lazım” diye konuştu.
Almanya’nın reaksiyonunun Türkiye’nin içişlerine karışmak biçiminde reddedilmesini de kabul etmeyen Roth, “Öncelikle Türkiye ile çok yakın bağlarımız var. İkinci olarak da husus insan haklarıysa, demokrasiyse, vatandaşların temel hak ve özgürlükleriyse, basın özgürlüğü ve sanat özgürlüğüyse, reaksiyon vermek içişlerine karışmak olamaz. Bu bahiste açık ve net reaksiyon vermek ve Türkiye’deki demokratları desteklemek gerek” diye konuştu.
DW/ETO,SSB
