Kiev ve Moskova ortasında İstanbul’da imzalanan mutabakatta, Ukrayna tahılı ihracatı için belirlenen üç limandan biri olan Odessa Limanı’na yönelik füze saldırısının yankıları sürüyor.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda imzalanan mutabakattan bir gün sonra vurulan Odessa’yı amaç alan atakların Moskova’ya güvenilmeyeceğini gösterdiğini söyledi.
Söz konusu akının Rusya ile diyalog kurulması gerektiği tezini giderek savunulamaz hâle getirdiğini vurgulayan Zelenskiy, “Bu aleni Rus barbarlığı, bizi zafer için muhtaçlığımız olan tüm silahları elde etmeye daha da yaklaştırıyor” dedi.
Rusya’dan yanıt
Zelenskiy’nin açıklamasına karşılık veren Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise, Rus füzelerinin Ukrayna’nın “askeri altyapısını” vurduğunu öne sürdü. Akında Ukrayna’ya ilişkin bir “devriye botunun” vurulduğunu söz eden Zaharova, Telegram’da yayımladığı açıklamada, “Kalibr füzeleri, yüksek hassasiyetli bir akınla Odessa Limanı’ndaki askeri altyapıyı imha etmiştir” dedi.
Ukrayna Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaşenkov da akında “tersane kısmındaki bir Ukrayna savaş gemisinin ve ABD tarafından Kiev rejiminine temin edilen Harpoon füzelerinin bulunduğu bir deponun” imha edildiğini söyledi.
Ukraynalı yetkililer, füze saldırısı sırasında Odessa Limanı’ndaki silolarda tahıl bulunduğunu lakin besin stoklarının ziyan görmediğini bildirmişti. İki füze isabet eden limanın yalnızca altyapısının ziyan gördüğünü belirten Ukraynalı yetkililer, hücumda yaralananlar da olduğunu duyurmuştu. Ukrayna ordusu, iki başka füzenin ise hava savunma sistemlerince imha edildiğini belirtmişti.
Varılan tahıl mutabakatının akabinde İstanbul’da düzenlenen imza töreniFotoğraf: OZAN KOSE/AFP
İstanbul’daki imza merasimine başkanlık eden BM Genel Sekreteri Antonio Gutterres, Odessa Limanı’na yönelik saldırıyı kınadı. Kelam konusu eserlerin global besin krizi ve milyonlarca muhtaçlık sahibi insan açısından ehemmiyetine vurgu yapan Guterres, tüm tarafları mutabakata bağlı kalmaya davet etti.
AB ve ABD’den Rusya’ya kınama
Avrupa Birliği (AB) Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise atakla ilgili olarak direkt Rusya’yı suçladı.
Twitter hesabından yaptığı açıklamada “AB, Rusya’nın Odesa Limanı’na yönelik füze saldırısını şiddetle kınıyor” sözünü kullanan Borrell, “İstanbul mutabakatlarının imzalanmasından bir gün sonra hububat ihracatı için çok değerli bir gayenin vurulması, Rusya’nın milletlerarası hukuk ve taahhütleri büsbütün göz arkası ettiğini bir defa daha gösteriyor” dedi:
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de saldırıyı “şiddetle kınadığını” belirterek, “Bu taarruz Rusya’nın dünkü muahedeye bağlı kalacağına yönelik inancı önemli biçimde sarsmıştır” dedi.
Akar: Ruslar alakalarının olmadığını belirtti
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Odessa Limanı’na yönelik füze taarruzuyla ilgili olarak AA’ya yaptığı açıklamada, “Rusya ile yaptığımız temasta Ruslar muhakkak bu atakla alakalarının olmadığını, mevzuyu çok yakından ve detaylı bir halde incelediklerini bize belirttiler” demişti.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ile de telefon görüşmesi gerçekleştirerek bilgi aldıklarını söz eden Akar, “Füze hücumlarından bir adedinin oradaki silolardan bir adedine isabet ettiğini, oburunun de siloya yakın bir bölgeye düştüğünü ve lakin orada kıymetli olan rıhtımların yükleme kapasitesinde ve kabiliyetinde rastgele bir olumsuzluk olmadığını, oradaki faaliyetlerin devam edebileceğini söz ettiler” diye eklemişti.
Akar, “Tahıl sevkiyatı ile ilgili dün yaptığımız muahededen çabucak sonra bu türlü bir hadisenin meydana gelmesi sahiden bizi de endişelendirdi. Bundan biz de rahatsız olduk. Ama biz orada dün yaptığımız mutabakattaki, vardığımız mutabakattaki sorumluluklarımızı yerine getirmeye devam ediyoruz ve biz tarafların sükunetle, sabırla burada sakin bir biçimde iş birliğine devam etmelerinden yana olduğumuzu da tekrar görüşmelerimizde lisana getirdik” açıklamasında bulunmuştu.
Haftalarca süren müzakerelerin akabinde Cuma günü İstanbul’da imzalanan muahede, Odessa bölgesindeki üç Ukrayna limanından tahıl ihracatı için Karadeniz’de koridor açılmasını öngörüyor. Mutabakat, savaş nedeniyle Ukrayna silolarında sıkışıp kalan 20 ila 25 milyon ton buğdayın ihracatının mümkün kılınmasını öngörüyor. Rusya ve Ukrayna dünyanın en büyük tahıl üreticileri ortasında yer alıyor. Rus işgali başlamadan evvel dünyada ticareti yapılan buğdayın yaklaşık yüzde 30’u bu iki ülkeden sağlanıyordu.
DW,AFP,rtr / CÖ,ET
