Ukrayna savaşı uzadıkça tarafların nükleer silah ya da radyoaktif unsur içeren kirli bomba kullanacağına dair argüman ve kaygılar artıyor. İşgalin başından beri propaganda savaşının bir modülü olarak sık sık gündeme gelen nükleer silah kullanımı ihtimali, çatışmalar uzadıkça daha gerçek bir tehdit halini aldı.
Nitekim Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da Perşembe akşamı katıldığı CNN Türk yayınında bu olasığına dikkat çekti. “Nükleer savaş riski kelam konusu” diyen Kalın, “Savaş uzadıkça, yayıldıkça bu risk daima önümüze gelecek” tabirini kullandı. Kalın, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Ukrayna ve Rusya başkanları ile görüşmelerinde nükleer silah kullanımına karşı uyardığını da kaydetti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim KalınFotoğraf: Mostafa Alkharouf/AA/picture alliance
Peki Rusya nitekim nükleer silah kullanabilir mi? Uzmanlara nazaran savaşın uzamasıyla riskler artsa da bir nükleer savaş yakın değil. DW Türkçe’ye konuşan eski Genelkurmay İstihbarat Lideri İsmail Hakkı Pekin, “Köşeye sıkışan Rusya’nın, bir çıkış yolu bulmak için taktik nükleer silah kullanabileceğini” söyledi.
Savaş alanında makul kazanımlar elde etmek için kullanılan taktik nükleer silahlar, büyük kentleri yok etmek için tasarlanan güçlü bombalara kıyasla daha hudutlu tesire sahip.
“Çok tehlikeli bir dönemdeyiz”
Ancak Pekin’e nazaran Moskova, direkt Ukrayna topraklarında bir nükleer silah kullanmak yerine çöl yahut deniz üzere hasarın sonlu kalacağı bir alanda Batı’ya neler yapabileceğini göstermeyi tercih edecektir.
Bu bombalar yerleşim bulunmayan alanlarda kullanılsalar bile nükleer serpinti yoluyla ölümcül olabilirler. Türk Tabibleri Birliği internet sitesinde, patlama ile gökyüzüne yükselen ve rüzgârla savrulan radyoaktif parçacıkların çok uzak bölgeleri bile tehdit etme kapasitesine sahip olduğu bilgisi yer alıyor. Radyoaktivite insanlardan diğer, su, yiyecekler, hayvanlar ve bitkilere de ziyan verebiliyor,
“Rusya konvansiyonel silahlarla yapabileceklerinin sonuna ulaştı, savaşı devam ettirme kabiliyeti giderek azalıyor” diyen Pekin’e nazaran Rusya, Kiev’i ateşkes masasına oturmaya ikna etmek için nükleer deneme yapabilir. “Çok tehlikeli bir dönemdeyiz” diye konuşan Pekin, Rusya’nın kış aylarını cephede faal bir çatışma ile geçirmek istemediğini, bunun yerine nükleer silah ile Kiev’i korkutarak ateşkes masasına oturtmak istediğini söyledi.
Kış kaidelerinde savaşın maliyetinin iki taraf için de artacağını lisana getiren Pekin, “Rusya içinde çok sayıda cumhuriyet ve özerk bölge var. Kayıplar arttıkça buralardan (Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin’e itirazların yükseldiğini göreceğiz. Gelinen noktada Putin çaresiz kalıyor” dedi.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Fotoğraf: Ramil Sitdikov/AP/picture alliance
“Nükleer savaş yakın değil”
Berlin merkezli niyet kuruluşu Bilim ve Siyaset Vakfı (SWP) araştırmacısı Dr. Liviu Horovitz’e ise “Rusya’nın yakın gelecekte nükleer silah kullanması muhtemel değil” dedi. DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Horovitz, Rusya’nın Batılı ülkeleri Kiev’e silah vermekten caydırmak için nükleer silahları gündemde tuttuğu görüşünde:
“Nükleer retorik sorumsuzca olsa da bir nükleer savaşa yakın olduğumuz manasına gelmiyor.”
“Elbette Rusya nükleer silahlarını kullanma kapasitesine sahip. Kimse Moskova’yı bu türlü bir şey yapmaktan alıkoyamaz” diyen Horovitz, tekrar de bu türlü bir durumda memleketler arası kamuoyundan gelecek karşılığın, Rusya için bu türlü bir hareketi anlamsız kıldığı kanısında.
Rusya’nın nükleer gücünü gösterirken Batı ile yeni bir tırmanmadan kaçınmak isteyeceğini kaydeden İsmail Hakkı Pekin de bu türlü bir denemenin münasebetlerde geri dönülemez hasarlara yol açacağını kaydetti. Pekin, nükleer kullanımı halinde Türkiye’nin de Rusya ile diyalog kapasitesinin bozulacağı görüşünü lisana getirdi.
