Rusya Adalet Bakanlığı, ortalarında Milletlerarası Af (Amnesty International) ve İnsan Hakları İzleme (HRW) örgütlerinin bulunduğu çok sayıda milletlerarası kuruluş ile birçok Alman vakfının ülkedeki ofislerinin, “Rus maddelerini ihlal ettikleri” gerekçesiyle yabancı sivil toplum kuruluşları kaydından çıkartıldığını bildirdi. Memleketler arası Af Örgütü tarafından yapılan açıklamada, kelam konusu adımın fiilen kuruluşların kapatılması manasına geldiği belirtildi.
Rusya Adalet Bakanlığı’nın açıklamasına nazaran, resmi kayıtlardan çıkartılan 15 kuruluş ortasında Almanya’da Toplumsal Demokrat Parti’ye (SPD) yakınlığı ile bilinen Friedrich Ebert Vakfı, Hür Demokrat Parti’ye (FDP) yakınlığı ile bilinen Friedrich Naumann Vakfı, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli Carnegie Milletlerarası Barış Vakfı (Carnegie Endowment for International Peace) ve Polonya Senatosu’nun himayesindeki sivil toplum kuruluşu Polonya Toplumu (Wspolnota Polska) bulunuyor.
AB: Hiçbir münasebet bu adımı haklı çıkartmaz
Avrupa Birliği (AB) ise Rusya’nın milletlerarası kuruluşları yasaklamasına reaksiyon gösterdi. AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in sözcüsü tarafından Cumartesi günü yapılan açıklamada, Rusya Savunma Bakanlığı’nın kararından derin ıstırap duyulduğu belirtildi.
Açıklamada, hak ve özgürlüklerin korunması için faaliyet gösteren bu kuruluşlara yönelik adımın haklı hiçbir münasebeti olamayacağı tabir edilerek, kelam konusu yasak ile Rus idaresinin halkın söz ve niyet özgürlüğü hakkını da elinden aldığı kaydedildi.
İnsan hakları örgütlerinden tepki
Rusya’nın kararına reaksiyon gösteren Milletlerarası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callarmard da, “Örgütler, insan haklarını savundukları ve Rus yetkililere doğruyu söyledikleri için cezalandırıldılar” değerlendirmesinde bulundu. Callamard, Rus hükümetinin, Af örgütünün Moskova’daki ofisinin kapatılması ile “insan hakları ihlallerinin belgelenmesini ve ortaya çıkartılmasını” engelleyemeyeceğini tabir etti.
İnsan Hakları İzleme örgütü de Rusya’daki insan hakları ihlallerini araştırmayı sürdüreceğini duyurdu.
Britta HasselmannFotoğraf: Britta Pedersen/dpa/picture alliance
Almanya’da koalisyon hükümetinin ortaklarından, Yeşiller’in Federal Parlamento Küme Lideri Britta Hasselmann da, partiye yakınlığı ile bilinen Heinrich Böll Vakfı’nın da bu karardan etkilendiğini belirterek, Rusya’nın kararına reaksiyon gösterdi. Hasselmann, yaptırım uygulanan kuruluşların, “Rus sivil toplumu ve takibata uğrayan çok sayıdaki Rus için bir temas noktası oluşturduğunu” bildirdi. Britta Hasselmann ayrıyeten, “Bu örgütlerin ve siyasi vakıfların Kremlin tarafından zorla kapatılmasını kınıyoruz” sözünü kullandı.
“Otoriterlik ve totaliterlik istikametinde bir adım”
Moskova’nın aldığı kararı kıymetlendiren Friedrich Naumann Vakfı İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Karl-Heinz Paque ise, “Rusya’da kim vatandaş ve insan hakları için uğraş ediyorsa, cezalandırılıyor, tehdit ediliyor ve zorluklarla karşılaşıyor” dedi. Paque, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in “özgürlükçü ve demokratik kıymetlere karşı saldırganlığının Ukrayna hudutlarını aştığını” da lisana getirerek, kelam konusu kararı “otoriterlik ve totaliterlik tarafında atılan bir adım” olarak kıymetlendirdi.
Ukrayna’ya yönelik hücumlarını “askeri operasyon” olarak nitelendiren Rusya, bu ataklara başladığı 24 Şubat’tan beri Rus ve yabancı medyaya ilişkin çok sayıda internet sitesini kapatmıştı.
Mart ayında uygulamaya giren yeni yasal düzenlemelerde de, “operasyon” hakkında “yanlış bilgi” yayanlara mahpus cezasına varan yaptırımlar öngörülmüştü.
AFP,dpa / JD,ET
