Sağlıkta şiddet olayları önlenemezken sıhhat kuruluşlarında çalışanların güvenliği için alınan tedbirlerin denetlenmesinde Sıhhat Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı ortasında bir yetki karmaşası yaşandığı ortaya çıktı. Geçen hafta bir hemşirenin daha aile sıhhat merkezinde silahla öldürülmesinin akabinde gözler tekrar sıhhat kuruluşlarındaki güvenlik problemine çevrilmiş durumda.
DW Türkçe’nin 2018’de işlenen Tabip Fikret Hacıosman cinayetine ait ulaştığı dokümanlara nazaran hastanelerde güvenlik tedbirlerini ne Sıhhat Bakanlığı ne Çalışma Bakanlığı’nın denetlediği anlaşıldı.
Psikiyatri Uzmanı Hacıosman, 2018 yılında çalıştığı özel hastanede hastası tarafından silahla vurularak hayatını kaybetmişti. Yürütülen ceza yargılamasında saldırganın X-ray ve güvenlik vazifelisi olmayan kapıdan hastaneye girdiği, bir müddet tabibin odasının önünde beklediği, akından sonra da hastaneden koşarak kaçtığı ve bir akrabasının meskeninde yakalandığı öğrenilmişti.
Psikiyatri Derneği’nden iki bakanlığa dava
Olayın akabinde Türkiye Psikiyatri Derneği’nin güvenlik önlemlerinin kontrolü için Çalışma ve Sıhhat Bakanlıkları’na açtığı davada sona gelindi.
Yaklaşık dört yıllık yargı sürecinde Dernek, her iki bakanlığa da olayın yaşandığı hastanede iş sıhhati ve güvenliği tedbirlerinin alınıp alınmadığını, hastanenin güvenlik açısından denetlenip denetlenmediğini sordu ve kontrole ait dokümanların paylaşılmasını istedi.
Verilen karşılıklarda Çalışma Bakanlığı, sıhhat kuruluşlarını iş sıhhati ve güvenliği istikametinden denetlemediğini söylerken Sıhhat Bakanlığı ise gerekli kontrolleri yaptığını lakin hususa ait yürüyen bir ceza yargılaması olduğundan dokümanları paylaşamayacağını belirtti.
Çalışma Bakanlığı ayrıyeten denetleyeceği yerleri “geçmiş yıllara ilişkin istatistiki bilgileri, ulusal siyasetleri ve gereksinimleri, çalışma hayatının risklerini” göz önünde bulundurarak belirlediğini, sıhhat kuruluşlarının bu ölçütleri sağlamadığını ve münasebetiyle kontrol de yapmayacağını söyledi.
Çalışma Bakanlığı’nın bu karşılığı için açılan davada Ankara 12’inci Yönetim Mahkemesi, sıhhat kuruluşlarının denetlenmesinin idari bir tasarruf olduğunu ve yargısal kontrol yapamayacağını belirtti.
Sağlık Bakanlığı: İş güvenliğini Çalışma Bakanlığı denetlemeli
Psikiyatri Derneği, Hacıosman’ın öldürüldüğü özel hastanede ve tüm sıhhat kuruluşlarında iş sıhhati ve güvenliği istikametinden yapılan kontrollere ait dokümanları şahsî bilgilerden arındırarak paylaşmayı reddeden Sıhhat Bakanlığı’na karşı da 2019 yılında bir dava açtı.
Davayı gören yönetim mahkemesi, kelam konusu dokümanların paylaşılmasının “sağlık çalışanlarına yönelik işlenecek hataların önlenmesi ve soruşturulması ya da hatalıların yasal yollarla yakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye düşürebileceğini” kıymetlendirerek davayı reddetti. Lakin bu karar istinaf tarafından kaldırıldı ve cinayetin işlendiği hastanenin iş sıhhati ve güvenliği tarafından kontrol raporlarının davacıyla paylaşılması gerektiğine karar verildi.
Sonrasında Türkiye Psikiyatri Derneği, istinaf mahkemesinin kararının gereğinin yerine getirilebilmesi için Sıhhat Bakanlığı’na başvurarak Hacıosman’ın öldürüldüğü hastanenin iş sıhhati ve güvenliği tarafından kontrol raporlarının kendisine verilmesini talep etti. Sıhhat Bakanlığı ise 11 Ocak tarihli cevap yazısında; sıhhat kuruluşlarını “iş sıhhati ve güvenliği” tarafından denetlemediğini, bu kontrolü Çalışma Bakanlığı’nın yapması gerektiğini, kendisinin sırf sıhhat hizmetinin temelleri istikametinden bir inceleme yaptığını kaydetti.
Dolayısıyla Çalışma Bakanlığı sıhhat kuruluşlarında rastgele bir teftiş yapmanın kendi misyonu olmadığını söylerken Sıhhat Bakanlığı bu kuruluşları iş sıhhati ve güvenliği istikametinden denetlemediğini, bu kontrolü Çalışma Bakanlığının yapması gerektiğini savunuyor.
Davaya bakan avukatlardan Hazal Aktepe
Avukat Aktepe: İş güvenliği sağlanmıyor
Davaya bakan avukatlardan Hazal Aktepe, çeşitli yargı kademelerinin akabinde gelinen durumu “Bütün bu süreç bize iki şey göstermiş oldu: Ne Çalışma Bakanlığı ne de Sıhhat Bakanlığı sıhhat kuruluşlarında güvenlik açısından aslında bir kontrol yapmıyor. Çalışma Bakanlığı bu kontrol benim kriterlerime uymuyor formunda cevap veriyor, Sıhhat Bakanlığı da bu hususta Çalışma Bakanlığı’nı yetkili görüyor” biçiminde özetliyor.
Sağlık Bakanlığı’nın sıhhat kuruluşlarında güvenlik önlemlerini içeren yönetmelikleri mevcut. Lakin bunların uygulanması sıhhat kuruluşlarının kendi inisiyatifine bırakılıyor.
Ardı arkasına yaşanan şiddet olayları nedeniyle sıhhat çalışanları, isteyen herkesin öldürücü alet ya da silahla hastanelere girebildiğini belirtiyor. Güvenlik tedbirlerinin ve işçi sayısının artırılması gerektiğini söyleyen meslek kuruluşları da acil girişleri dışında kapılara X-ray aygıtı konulmasının birinci etapta caydırıcı olabileceğini belirtiyor. Sıhhat Bakanlığı bir devir hastanelere X-Ray koyulacağını açıklamış ve bunun için teşebbüste bulunmuştu. Lakin şu anda birden fazla hastanede X-Ray olmadığı söz ediliyor.
Avukat Aktepe, alandaki durumu “Bir AVM’ye, bir havaalanı ya da adliyeye silahla girilmesi mümkün değil. Lakin sıhhat kuruluşları kelam konusu olduğunda silahın yanında baltayla, kaldırım taşıyla, bıçakla, çok farklı akına yarayacak aletle içeriye girmek mümkün oluyor. Pek çok sıhhat kuruluşunda güvenliği sağlayacak sayıda misyonlu ya da kamera nizamı dahi bulunmuyor” kelamlarıyla özetliyor.
Hacıosman’ın eşi: Kocam Polat Alemdar değildi
Öte yandan cinayete kurban giden Fikret Hacıosman’ın eşi emekli Psikolog Keyifli Hacıosman da olayın yaşandığı hastanede güvenlik açığı olduğu gerekçesiyle yargıya başvurmuştu.
DW Türkçe’ye konuşan Memnun Hacıosman, kâfi güvenlik tedbirlerini almadığı için hastanenin tazminat ödemeye mahkum edildiğini ve belgenin şu anda istinafta olduğunu belirterek şunları söylüyor:
“Mahkeme sırasında hastanenin güvenlik şefi şunu lisana getirdi: ‘İnsanlar bize kendileri üzerlerinde silah olduğunu ibraz etmediği sürece, biz onu emanete almıyoruz ya da insanlara yanınızda silah var mı diye sormuyoruz.'”
Eşinin vefatının akabinde toplumda şiddet olaylarının neden arttığına daha çok baş yormaya başladığını belirten Hacıosman, “Benim kocam mafyada çalışmıyordu, Polat Alemdar değildi. Şakağından vurulup öldürülmek ne demek? Bunu anlamam lazım” diyor.
Şiddetin önlenememesi ve artan iş yükü üzere çeşitli nedenlerle son devirde çok sayıda sıhhat çalışanı yurtdışına gitmek istiyor. 2021 yılında toplam 1405 tabip yurtdışına çıkmak için başvurdu.
Gülsen Solaker
© Deutsche Welle Türkçe
