Afganistan’da idaresi ele geçiren Taliban örgütü, bayanlara kamusal alanda burka giyme zaruriliği getirdi.
“Fazilet Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme” isimli bakanlığın sözcüsü tarafından Kabil’de yapılan açıklamada, Taliban önderi Hibetullah Ahundzade’nin imzaladığı kararname okundu. Buna nazaran Afganistan’da bayanlar yüzlerini örtmeden sokağa çıkamayacak. Kararnamede ülkü yüz örtme biçimi için, bedenin tamamını kapatan mavi renkli burka tanım edildi. Kelam konusu kıyafet birinci sefer 1996’da Afganistan’ı ele geçiren Taliban’ın ülkede kurduğu baskıcı rejimin sembolü haline gelmişti.
Kararnamede, burka giymeyen bayanın babasının ya da birinci dereceden erkek yakınının mahpus cezasına çarptırılacağı yahut kamudaki işinden atılacağı belirtildi.
Afganistan’da birden fazla bayan başını örtse de bilhassa Kabil üzere büyük kentlerde yüzlerini örten bayanların sayısı fazla değil.
ABD ve NATO güçlerinin çekilmesinin akabinde geçen yıl Afganistan’da denetimi ele geçiren Taliban, bayanlara yönelik baskıcı tavrından ötürü memleketler arası reaksiyonların odağındaydı.
Örgüt, kız öğrencilerin eğitim gördüğü ortaokul ve lise düzeyindeki eğitim kurumlarının tekrar açılması kararını verse de Mart ayında bu kararından dönerek okulların kapalı kalacağını duyurmuştu. ABD, Taliban’ın bu adımına reaksiyon olarak Afganistan’daki ekonomik krize tahlil getirmek hedefiyle katılmayı planladığı toplantıları iptal etmişti. Başta Washington idaresi olmak üzere çok sayıda hükümet, Taliban’ın ülkeyi ele geçirmesiyle Afganistan’a mali yardımı kesmiş ve bankacılık sistemine yönelik yaptırım kararları almıştı.
Taliban, ülkeyi ele geçirdikten sonra bayan haklarına yönelik kaygıları gidermek ismine “ılımlı” açıklamalar yapmış; ülkeyi yönettikleri birinci devirdeki üzere olmadıklarını, “değiştiklerini” öne sürmüştü.
1996-2001 yılları ortasındaki Taliban rejiminde kız çocuklarının okula gitmeleri ve bayanların yanlarından erkek yakını olmadan sokağa çıkmalarının yasaklanmıştı.
Reuters / GY, BÖ
