ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin bu ay başında gerçekleştirdiği Tayvan ziyareti sonrası tansiyonun yükseldiği Washington-Pekin-Taipei üçgeninde sular durulmuyor.
Çin, ABD Kongresi’nden bir heyetin daha Tayvan’a gitmesi üzerine bölgede yeni askeri tatbikatlar düzenlediğini duyurdu.
ABD’li heyeti taşıyan uçak Pazar gecesi Tayvan’a indi.Fotoğraf: Taiwan Ministry of Foreign Affairs/AP Photo/picture alliance
Senatör Ed Markey liderliğindeki beş kişilik heyet, Pazar gecesi Tayvan’a ulaşmıştı. Çin ordusu, bu ziyaretin akabinde Tayvan’ın Penghu Adaları yakınlarında hem hava hem de deniz tatbikatları gerçekleştirdiğini açıkladı. Çin ordusu, kelam konusu tatbikatları, “siyasi oyunlar oynamaya devam eden ve Tayvan Boğazı’nda barış ve güvenliğe ziyan veren ABD ile Tayvan’a yönelik önemli boyutta caydırıcı” aksiyonlar olarak tanımladı.
Çin Savunma Bakanlığı da ABD’li Kongre üyelerinin Tayvan ziyaretinin Çin’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiğinibelirtti. Bu ziyaretin, “Tayvan Boğazı’ndaki barış ve istikrarı bozan ABD’nin gerçek yüzünü büsbütün ortaya çıkardığını” sav eden Savunma Bakanlığı, Çin ordusunun “savaş için hazırlık ve eğitimlerini sürdürdüğünü, ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla savunacağını ve her türlü ‘Tayvan bağımsızlığı’ bölücülüğünü ve yabancı müdahaleyi kararlılıkla bastıracağını” bildirdi.
Tayvan başkanı: Statükodan yanayız
Çin’in reaksiyonuna neden olan ABD’li heyet bugün Taipei’de Tayvan başkanı Tsai Ing-wen’le bir ortaya geldi. Heyet, bugünkü temaslarının akabinde Tayvan’dan ayrıldı.
Tsai’nin ABD’li heyete, Tayvan’ın Tayvan Boğazı’nda statükoyu sürdürmek istediğini ve memleketler arası topluma da bunu tabir etmeye devam ettiğini söylediği bildirildi. Reuters‘ın haberine nazaran, Tsai ayrıyeten, Çin’in Tayvan yakınlarında düzenlediği askeri tatbikatların bölgede barış ve istikrarı önemli biçimde engellediğini belirtti.
Bölgede tansiyon ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin yaklaşık iki hafta evvel Tayvan’a gerçekleştirdiği ziyaret sonrasıyükselmişti. Pelosi’nin ziyaretine reaksiyon olarak düzenlediği tatbikat kapsamında Tayvan üzerinden balistik füze fırlatan Çin, savaş uçağı ve savaş gemilerini de Tayvan karasularının yakınlarına göndermişti.
Tayvan’ı “Tek Çin” prensibi kapsamında kendi topraklarının modülü olarak gören Pekin, ABD’li yetkililerin ziyaretlerini adadaki bağımsızlık yanlısı kampı teşvik edici bir bildiri olarak pahalandırıyor. ABD, Tayvan’daki hükümete takviye vermesine rağmen diplomatik olarak Taipei’yi değil, Pekin’i tanıyor. Bölgede statükonun sürmesinden yana olan Washington, Tayvan’ın resmi olarak bağımsızlık ilan etmesine ya da Çin tarafından zorla ele geçirilmesine de karşı.
Yıllardır Çin tarafından işgal edilme tehdidi altında olan Tayvan üzerindeki bu baskı Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in iktidarda olduğu devirde daha da arttı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali de Batı’da Tayvan’ın da misal bir durumla karşı karşıya kalabileceğine dair telaşlara yol açtı.
DW,rtr,AP/CÖ,JD
