Tayvan Dışişleri Bakanlığı, Çin’in yayımladığı “Tayvan Sorunu ve Yeni Periyotta Çin’in Yine Birleşmesi” başlığını taşıyan evraka sert reaksiyon gösterdi.
Tayvan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Joanne Ou, Perşembe günü Taipei’de düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Çin’in “tek ülke, iki sistem” unsuru kapsamında yine birleşme planını reddeden Ou, Tayvan’ın geleceğine sadece Tayvanlıların karar verebileceğini vurguladı.
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesine de değinen Dışişleri sözcüsü, Çin’in “ziyareti mazeret ederek Tayvanlıları sindirmek için yeni bir olağanlık yaratmaya çalıştığını” söyledi.
“Yüksek derecede özerklik” vaadi
Çarşamba günü Çin hükümetine bağlı Tayvan İşleri Ofisi tarafından yayımlanan ve Tayvan siyaseti konusundaki çerçeveyi özetleyen “Beyaz Kitap”ta, Tayvan ile “barışçıl bir yine birleşme” arzulandığı belirtilirken, dış müdahale ve ayrılıkçı hareketlere girişilmesi durumunda askeri güç kullanılabileceği de lisana getirildi.
“Tek ülke, iki sistem” unsurunun Çin Komünist Partisi tarafından yaratılan “önemli bir kurumsal araç” olduğu belirtilen evrakta, “Barışçıl birleşme ve ‘tek ülke, iki sistem’, Tayvan meselesini çözme konusundaki ana unsurlarımız olmakla birlikte, ulusal yine birleşmeyi gerçekleştirmek için en âlâ yaklaşımdır” denildi.
Çin hükümeti, Tayvan’ın gerçekliklerini hesaba katacağını da taahhüt etti. Evrakta, “Barışçıl tekrar birleşmenin akabinde, Tayvan, şu andaki toplumsal sistemini sürdürerek, hukuka uygun biçimde yüksek derecede bir özerkliğe sahip olabilir” sözüne yer verildi.
“Ayrılıkçı ögeler ve dış güçlere” karşı ihtarda da bulunulan dokümanda, “ABD’deki birtakım güçler, kahır çıkarmak ve Tayvan’ı Çin’e karşı bir piyon olarak kullanmak emeliyle, Tayvan’ın içerisindeki birtakım kümeleri kışkırtmak için büyük efor sarf etmektedir” kelamlarına de yer verildi.
Söz konusu evrak, Devlet Lideri Şi Cinping vazifeye geldiğinden bu yana Tayvan ile ilgili yayımlanan birinci “Beyaz Kitap” olma niteliğini taşıyor. Çin, Tayvan ile ilgili son “Beyaz Kitap” dokümanını 2000 yılında yayımlamıştı.
Çin, Tayvan etrafında sürdürdüğü tatbikatlara, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Pelosi’nin, Pekin’in tüm ikazlarına karşın Tayvan’a gerçekleştirdiği ziyaretin akabinde başlamıştı. Kendi idaresi ve siyasi sistemine sahip olan Tayvan da, mümkün bir işgale karşı kendini savunabilmek emeliyle tatbikatlarını sürdürüyor.
DW,Reuters / BÜ,BK
