Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın TCMB siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz Bayburt escort oranını yüzde 16’dan yüzde 15’e indirmesi sonrası Dolar TL kuru yeni rekorlar kırıyor TCMB nin kararı iktisat etraflarında tenkitlere neden olurken düşük faiz yüksek kur siyasetini savunmaya devam eden Cumhurbaşkanı Bilecik escort Recep Tayyip Erdoğan ise ne yaptığımızın bilincindeyiz bildirisini verdi Erdoğan Yüksek faiz düşük kur kısır döngüsü yerine yatırım üretim istihdam ihracat odaklı iktisat siyasetimizle ülkemiz için en yanlışsız olanı yapmakta bingol escort kararlıyız tabirlerini kullandı
Peki arka arda gelen faiz indirimleriyle dolar karşısında serbest düşüşe geçen Türk Lirası ndaki bedel kaybı yabancı yatırımcıyı ne istikamette etkiliyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan ne yaptığımızın bilincindeyiz diyor
Türkiye nin en büyük ticari ortağı Almanya’dan yatırımcılar iktisatta yaşanan dalgalanmalara karşınticari bağlar konusunda optimist bir bakış açısına sahip Alman Dış Ticaret Odası na AHK bağlı Alman Türk Ticaret ve Sanayi Odası nın AHK Türkiye World Business Outlook Sonbahar 2021 başlıklı raporunda Türkiye deki şirketlerin ticari durumu ve gelişimi konusundaki genel kanaatinin çok olumlu olduğu belirtiliyor AHK nın anketine katılan şirketlerin yüzde 70 i mevcut ticari ortamı iyi olarak değerlendirirken halihazırda Türkiye de varlık gösteren şirketlerin yatırım yapma isteğinin de değerli ölçüde arttığına dikkat çekiliyor
7 bin 667 Alman sermeye iştirakinde şirketle Almanya Türkiye de varlık gösteren yabancı menşeeli firmalar ortasında birinci sıralardaki yerini korurken AHK nın raporuna nazaran ülkedeki yatırımlarını artırmayı pahalandıran şirketlerin sayısında bir yükseliş göze çarpıyor 2021 ilkbaharında şirketlerin yüzde 25 i ülkedeki yatırımlarını artırmayı düşündüğünü lisana getirirken son ankete nazaran bu sayının yüzde 43 e çıktığı görülüyor
Raporda kur dalgalanmaları ve iktisat siyasetiyle ilgili genel şartların Türkiye’de faaliyet gösteren Alman şirketleri açısından hâlâ en büyük risk faktörlerini oluşturduğu belirtilse de Türkiye’ye ait uzun vadeli stratejik bakış açısının olumlu genel görünümde belirleyici bir rol oynadığı kaydediliyor
Şirketler kura değil uzun vadeli potansiyele bakıyor
Alman Türk Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Markus Slevogt da bu uzun soluklu potansiyelden beklentinin kur durumu üzere kısa vadeli etkenlerden daha belirleyici bir faktör olduğuna dikkat çekiyor DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Slevogt Yatırımlar her vakit uzun soluklu bir tabiata sahiptir hasebiyle döviz kuru üzere kısa vadeli perspektiflerden fazla bir ülkenin uzun vadeli muvaffakiyet etkenlerine bağlıdır Döviz kuru tahminen kısa vadede ticari çıktıları çok olumlu etkileyebilir fakat sonuçta kararlar ülkenin uzun vadeli potansiyeli göz önünde bulundurularak alınır diyor
Türkiye de varlık gösteren Alman şirketlerinin yüzde 57 sinin önümüzdeki 12 aylık devirde daha da güzel bir ticari gelişim öngördüğüne dikkat çeken Slevogt birçok Alman firmasının Türkiye yi coğrafik pozisyonu uygun lokal şartları Gümrük Birliğinin imkan sağladığı Avrupa pazarıyla direkt kontağının yanı sıra birçok alanda şimdi kullanılmamış potansiyele sahip bir ülke olarak gördüğünü belirtti Almanya ve Türkiye ortasındaki mahallileşme işbirliklerinin değerli bir aktüel örneği olarak global ilaç firması Boehringer Ingelheim ile Abdi İbrahim ortasındaki işbirliğini gösteren Alman Türk Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Türkiye de yatırım potansiyeli oluşturan etkenlerin daha da güçlendirilmesinin yanı sıra yatırım dostu ve istikrarlı bir ekonomik çerçevenin garanti altına alınmasının ehemmiyetine dikkat çekti
Markus Slevogt yatırımların uzun soluklu olmasının değerine dikkat çekiyor
Türkiye Alman yatırımcı için cazipliğini koruyacak
Almanya da uzun yıllardır sürdürdüğü göç ve iktisat alanındaki çalışmalarıyla tanınan Dr Yaşar Aydın a nazaran de mevcut ticari ortamı Alman yatırımcı açısından şirket alımları ve paydaşlıklar için uygun bir devir olarak pahalandırmak mümkün Makûs iktisat idaresine karşın Türkiye nin genç âlâ eğitimli ve ucuz işgücü başka pazarlara açılma açısından coğrafik pozisyonunun taşıdığı ehemmiyet üzere faktörlerle yatırımcı için cazipliğini koruduğunu belirten Aydın a nazaran Türkiye yi Almanya için değerli bir yatırım ülkesi kılan öteki faktörler de bulunuyor Hamburg Protestan Yüksekokulu nda misyon yapan Aydın son devirde bilhassa Çin kaynaklı yaşanan tedarik ezalarına dikkat çekerek Türkiye iktisadının tedarik konusunda çok düzgün işlediğini kaydetti Türk otomotiv bölümü Alman otomotiv dalı için çok değerli ve muteber bir tedarikçi diyen Aydın a nazaran iki iktisadın vakit zaman yaşanan krizlere karşın devam eden ekonomik işbirliğinin temellerinden birini de bu uzun vadeli çıkarlar oluşturuyor
Yaşar Aydın a nazaran mevcut ticari ortam Alman yatırımcı açısından uygun bir dönem
Daimler Türkiye deki gelişmeleri dikkatle izliyoruz
Türkiye’de uzun yıllardır varlık gösteren Alman otomotiv devi Daimler in Türkiye ye ait planları Aydın ın bu görüşünü dayanaklar nitelikte Şirketin Almanya merkezinden DW Türkçe ye yapılan açıklamada Daimler in Türkiye deki üretim ve servis faaliyetlerinin olağan seyrinde devam ettiği tabir edildi Global çapta bir firma olduklarını ve farklı bölgelerdeki kur dalgalanmalarının izledikleri stratejide değişiklik muhtaçlığı yaratmadığını belirten Daimler in açıklamasında şu tabirler yer aldı Şu an için Türkiye deki şirketimizin gelişim planlarında bir değişiklik öngörmüyoruz Lakin Türkiye deki gelişmeleri dikkatle izliyoruz
Dr Yaşar Aydın a nazaran yenilenebilir güç de Türkiye yi Almanya için cazip kılan bir öteki alan Nükleer enerjiyi tasfiye eden Almanya için yenilenebilir güç çok kıymetli bir kesim Türkiye de bu alanda bir yatırım cenneti diyen Aydın 2017 de Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı’nın Rüzgar Gücü Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları YEKA ihalesini kazanarak bu alanda dev bir yatırımı hayata geçiren Siemens örneğini veriyor
Başarı hikayesi değil soyulma öyküsü
Peki süratle düşen Türk Lirası nın durumunun yeni yatırımları ülkeye çekmesi Türkiye iktisadı için ne manaya geliyor
Kadir Has Üniversitesi İktisadi İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof Dr Erinç Yeldan a göreyse mevcut ortamda yatırımcının Türkiye ye ilgisinden bir muvaffakiyet kıssası çıkartmak mümkün değil Türkiye iktisadında varlıklarımız işgücü emek dahil olmak üzere değersizleşmiş ucuzlaşmış vaziyette diyen Yeldan a nazaran gerek ellerindeki gelir döviz cinsinden olan mahallî gerek yabancı spekülatörlerin bu durumdan faydalanmak istemeleri öngörülebilir bir durum Prof Dr Yeldan bu durum her ne kadar hükümet çevrelerince rekabetçi kur olarak değerlendirilse de kelam konusu olanın kurun rekabetçiliği değil Türkiye deki varlıkların milletlerarası izafi varlıkların fiyatlarına nazaran bedel yitirmesi ve değersizleştirilmesi olduğunun altını çiziyor
Prof Dr Yeldan a nazaran ulusal talebin düşmesi gelir dağılımında giderek artan bir çarpıklaşma ve eşitsizliğin daha da derinleşmesi manasına gelecek
Bunun Türkiye ye uzun vadeli bir yatırımın cazip hale geldiği manasına gelmediğini belirten Yeldan Türkiye de endüstriye tarıma hizmete dalına yeni yatırımlar üretim kapasitesi açan yatırımcı bu şartlar altında bu türlü bir inançsız meçhul istikrarsız ortama gelmez Gelse gelse buradaki riski avantaja çekmeye çalışan spekülatif finansal sermayeye fayda O sermaye de ismi üzerinde spekülatiftir kalıcı değildir Bugün burada yarın dünyanın vergi cennetlerinde öteki alanlarında akıp giden süreksiz bir sermayedir Buradan Türkiye ye bir muvaffakiyet hikayesi değil olsa olsa bir soyulma hikayesi ortaya çıkar tabirlerini kullanıyor
Prof Dr Erinç Yeldan a nazaran bu süreçte yararlı olan kesim döviz üzerinden kar sağlayan yerli şirket ve yatırımcılar ile milletlerarası yatırımcılarken ulusal talebin düşmesi gelir dağılımında giderek artan bir çarpıklaşma ve eşitsizliğin daha da derinleşmesi manasına gelecek
Karar vericiler yangına körükle gidiyor
Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi ekonomist Prof Dr Veysel Ulusoy da yabancı yatırımcının zamana nazaran düşük faizin yanında dövize endeksli tahvillerden inanılmaz kârlar sağladığına dikkat çekiyor
Döviz piyasasında oluşan yüksek kur düzeyi ve çok oynaklık için yabancı kuruluşların yorumlarına gerek duyulmadan acı bir biçimde deneyim etmeyi beklediğimiz bir sonuçtu tabirlerini kullanan Ulusoy kelamlarını şöyle sürdürüyor Yabancı yatırımcılar için ucuz bir cennet haline getirilen ekonomik varlıklarımızın nerdeyse bedavaya el değiştirmesi mümkünlüğü ile karşı karşıya olduğumuz bu günlerde en acı olanı da karar vericilerin yangına körükle gidercesine yaptıkları aksiyonlara devam etmeleri Ekonomimizde akıl dışı uygulamalar iktisatta yeri olmayan deneyler yapılmaya devam ediliyor
Prof Dr Ulusoy dövize endeksli tahvillerden sağlanan yüksek kârlara dikkat çekiyor
Ekonomist Prof Dr Yeldan da yatırım programları açısından en büyük sorunun iktisattaki makus gidişattan çok belirsizlik olduğunun altını çiziyor Bırakın seçim sonrasına ait plan yapmayı bir gün sonraya ait plan program yapmak çok zorlaştı yorumunu yapıyor
Mevcut ortamda iktisat yönetiminin karar alamadığını belirten Yeldan Bilsek ki bundan sonraki üç sene boyunca yüksek döviz kuru yüksek enflasyonla geçecek lakin bu olacak desek inanın bence tahribatı bu derece yüksek olmazdı Burada güvensizlik belirsizlik yarın kaygısı çok daha hakim Burada sorunun temelinde bürokrasinin var olan durum karşısında tahlil üretememesi göze batmamak için hiçbir şey yapmaması var diyor
Sinem Özdemir
Deutsche Welle Türkçe
