“Toplum, gerçekleri tüm çıplaklığıyla öğrenmek istiyor”

Türkiye’de devlet ve siyasetin organize hata örgütleri ile bağlantıları hakkında araştırmalar yapan ABD’li Profesör Ryan Esenyurt Escort Gingeras gündemdeki yeni tezleri DW Türkçe’ye kıymetlendirdi

AKP iktidarının suç teşkil eden faaliyetlere açıkça müsaade veren siyasetler izlediğini savunan Gingeras bunun sonucunda da Türkiye’nin organize cürüm faaliyetlerinin adeta bir merkezi Esenyurt Escort Bayan haline geldiğini kaydetti

Kara para aklama ve yasadışı ticaretin Türkiye iktisadının can damarı haline geldiğini anlatan Ryan Gingeras Merkezinde Erdoğan yer alıyor dediği Türk devletinin kurumlarında da çürüme emareleri gözlemlediklerini Escort Esenyurt belirtti

Hem eski hem yeni Türkiye’yi temsil ediyor dediği Sedat Peker’in toplumda geniş yankı bulan açıklamaları ve tezleri hakkındaki müşahedelerini de paylaşan Gingeras bunların Türkiye’ye ve toplumuna daha fazla ışık tuttuğunu söyledi

Ryan Gingeras ABD Donanması’nın Naval Postgraduate School isimli lisansüstü akademisinin Ulusal Güvenlik Kısmı’nın öğretim üyelerinden Türkiye ve ABD’deki devlet arşivlerini inceleyerek araştırmalar yürütmüş olan Gingeras’ın Eroin Organize Hata ve Çağdaş Türkiye’nin Oluşumu isimli kitabı bulunuyor

Tarihçi Ryan Gingeras ABD Donanması nın Naval Postgraduate School isimli lisansüstü akademisinde Ulusal Güvenlik Kısmı öğretim üyesi Fotoğraf Privat

Profesör Gingeras’a Sedat Peker’in geniş yankı bulan savlarını toplumda yükselen tuğla çekilsin duvar yıkılsın davetlerinin Türkiye’de yeni bir devir başlatıp başlatmayacağını sorduk

DW Türkçe Yeralt ı dünyas ı n ı n tan ı nm ış isimlerinden Sedat Peker’in aç ı klamalar ı Türkiye’nin yak ı n tarihindeki yolsuzluklar cinayetler ve uyu ş turucu kaçakç ı l ığı ile ilgili iddialar ı milyonlar taraf ı ndan takip ediliyor aylard ı r kamuoyunda tart ışı l ı yor A ğı r suçlamalar ı n amacındaki AKP iktidar ı sessiz İ ddialar ı soru ş turmakla yükümlü savc ı lar da harekete geçmemekle ele ş tiriliyor Bu ya ş ananlar ı siz nas ı l de ğ erlendiriyorsunuz

Profesör Ryan Gingeras Toplum gerçekleri tüm çıplaklığıyla öğrenmek istiyor Bu mevzuda büyük bir açlık var Birçok kişi siyaset ve iktisat ile iç içe geçmiş ulusal ve milletlerarası alanda faal olan gizemli yeraltı dünyasının varlığına inanıyor Cürüm mesleği ile ünlenmiş bir kişinin bu halde konuşmaya başlaması bir birinci Üstelik bunun için haber bilgi edinmek ve kanılarını paylaşmak için Türk halkı nezdinde prestiji çok güçlenen toplumsal medyayı kullanıyor Peker insanlara istediklerini veriyor Her şeyden çok istedikleri de kuşkularının doğrulanması Benim için Peker’in söylediklerinin ne ölçüde gerçek ya da yanlış olduğunu söyleyebilmek pek alışılmış ki güç Lakin gündeme getirdiği argümanlar yaşanan bu süreç Türkiye’ye ve topluma daha fazla ışık tutuyor diyebilirim Türkiye’de azımsanamayacak sayıda insanın ne düşündüğü hakkında da bize çok şey anlatıyor

Organize kabahat örgütü başkanı olmakla suçlanan Sedat Peker bugün birçoklar ı n ı n gözünde adeta bir kahramana dönü ş mü ş durumda Siz bu durumu nas ı l yorumluyorsunuz Sizin bak ış aç ı n ı zdan Sedat Peker kimdir

Peker bir tarafıyla eski nizamı temsil ediyor eskilerin kabadayısı üzere hareket ediyor fakat hem kıssası hem kişiliğiyle bugünün çağdaş trendlerine de hitap ediyor Bunu da kayda bedel sayıda insan cazibeli buluyor kendisiyle özdeşleştiriyor O bir Ülkücü çok milliyetçi O Türkiye’nin organize kabahatler tarihinin daha çok efsanevi anlarının bir modülü Susurluk’ta direkt bir rolü olmadı lakin bir nevi geri planda Susurluk’u çevreleyen olaylarda yer aldı Kendini çok güçlü bir halde kabadayılarla özdeşleştiriyor Karakteri tam manasıyla mafya şahsiyetleri ile tanımlanabilir özellikler taşıyor O bir maço Erkeklik hatta hiper maskülen trendlerin hakim olduğu bir kültürü yansıtıyor Şu açık ki AKP iktidarı ile ilgili pek çok söylentiler hakkında bilgi sahibi hatta mümkündür ki bir ölçüde de kimi olaylar hakkında da birinci elden bilgiye sahip Hem eski hem yeni Türkiye’yi yansıtıyor olması derin kökleri olan bir siyasi kültürü temsil ediyor olması bilhassa milliyetçi siyasetlerin tekrar büyük bir sıçrama yaptığı bu periyotta Sedat Peker’i ikna edici kılıyor

Toplumda Tu ğ la çekilsin duvar y ı k ı ls ı n ça ğ r ı lar ı art ı yor Birçok emekli üst seviye asker polis müdürü Peker’in payla şı mlar ı için büyük ölçüde do ğ ru diyor Onun tüm bilgileri payla ş mas ı n ı istiyorlar Türkiye’de bu iddialar ı n do ğ ru olup olmad ığı n ı n ara ş t ı r ı laca ğı soru ş turmalar ı n ba ş lat ı laca ğı yeni bir devir mümkün mü Size nazaran Türkiye’de yeni bir temiz eller süreci mümkün olabilecek mi

Şunu hatırlatmak isterim Aslında tam da bu beklenti Erdoğan’ın seçilmesini sağlayan etkenlerdendi Susurluk’tan 5 yıl sonra 2002 seçimleri öncesindeki seçim kampanyası sırasında Erdoğan bunu vaat etmişti 2013 hatta 2014’e kadar yargı ve polisteki ıslahatlar konusunda optimist bir hava vardı Bilhassa örgütlü kabahatler konusunda bu alanda yürüttüğü milletlerarası işbirliği ile Türkiye bölgesinde başkan konumundaydı Lakin o statüsünü prestijini artık kaybetti Kimi taraflarıyla Türkiye’nin artık 90’lardakinin de gerisinde olduğunu söylememiz gerek Zira emniyet teşkilatının artık AKP ile çok iç içe geçtiği ve organize kabahatler ile ilgili soruşturmalar kelam konusu olduğunda çok seçici olduğu çok açık Türk hükümetinin kara para aklamanın önündeki manileri azaltmak üzere kimi hata teşkil eden faaliyetlere açıkça müsaade verdiğini görüyoruz Bu devasa boyutta bir gerileme Gerçek şu ki Türkiye’nin bir pak eller operasyonu için gereken adımları atabileceğini düşünmemize taban sağlayacak bir basamağa şimdi çok fakat çok uzağız

Cumhurbaşkanı Erdoğan yalnızca AKP yi iktidara getiren 3 Kasım 2002 seçimleri öncesinde değil 2018 seçimleri öncesinde de yolsuzlukla çaba kelamı vermişti Fotoğraf Adem Altan Getty Images AFP

AB ve ABD taraf ı ndan desteklenen Ulusa şı r ı Organize Suça Kar şı Global İ nisyatif’in aç ı klad ığı son raporda Türkiye’ye yönelik çok endi ş e verici ele ş tiriler yöneltiliyor Türkiye’nin adeta bir mafya devleti haline geldi ğ i tez ediliyor Yürüttü ğ ünüz ara ş t ı rmalar ve gözlemleriniz ışığı n ı zda bugün Türkiye’deki mafya siyaset mafya devlet ili ş kisi konusundaki tespitleriniz nelerdir

Türkiye’nin son 100 yılına baktığınızda devletin iktisada yaklaşımının tarihî olarak yasadışı faaliyetlere çok alan tanıdığını görüyorsunuz Kitabımda da yazdığım üzere bilhassa eroin konusunda devlet siyasetlerindeki gedikler çelişkiler ve tansiyonlar sahiden muazzam çıkarlı bir kayıt dışı iktisadın temelini oluşturdu Pekala son yirmi yılda ne oldu Türk iktisadı daha dinamik daha global bir nitelik kazanırken toplum da dünyaya daha açık hale geldi Olağan bu bir yandan da yasadışı ticarete karışmış beşerler için yeni riskler kadar yeni fırsatlar da sunmaya başladı AKP’nin hatayla siyasi alakası ve iktisat siyasetinin cürüm faaliyetleri yaratma biçimlerine baktığımızda kara para aklama ve başka hata teşkil eden ticari muahedeler öne çıkıyor

Bunu biraz açar m ı s ı n ı z

Bunun AKP iktidarının bankacılıkta yurtdışından yasal olduğu kadar yasadışı mali kaynaklarının temininde görebiliyoruz Türkiye’de devletin kara para aklama tedbirlerini bariyerlerini indirdiği çok açık Bunlar eski Türkiye’de kelam konusu olamazdı Ve bugünün Türkiye’sini evvelden farklı kılan da bu Günümüzde kara para aklama ve yasadışı ticaret Türkiye iktisadının adeta can damarı haline geldi Yasadışı yollardan para kazanmak isteyen ya da paralarını yasa dışı yolla aklamak isteyen çok farklı kümeler ya da şahıslar için Türkiye bir çekim merkezi haline geldi AKP Hükümeti’nin ise bununla bir ıstırabı yok Bu nedenledir ki Türkiye ne yazık ki organize hata faaliyetlerinin de adeta bir merkezi haline geldi

Gingeras AKP iktidarının siyasetleri sonucunda kara para aklama ve yasadışı ticaretin Türkiye iktisadının adeta can damarı haline geldiğini söyledi Fotoğraf Murad Sezer REUTERS

Gazeteci Timur Soykan’ ı n bir kitap fuar ı nda yapt ığı konu ş mada mafya polis ve mafya yarg ı ili ş kileri hakk ı nda verdi ğ i çarp ı c ı örnekler bununla ilgili yay ı nlanan görüntü kamuoyunda büyük yank ı uyand ı rd ı Bu örnekler kamu kurumlar ı hakk ı nda çok vahim bir tabloyu ortaya koyuyor Uluslararas ı alanda bunun yans ı malar ı oluyor mu

Bu yalnızca benim müşahedem değil pek çok kişinin hususla ilgili görüşü Türkiye’deki devlet kurumlarında çürüme emareleri olduğudur Şu anda Türk devletinin merkezinde Erdoğan yer alıyor Devlet yapılanması ve işleyişi de onun çıkarlarını ve güvenliğini gözetiyor

Peki çürüme olarak nitelendirdi ğ iniz bu gerileme sizce Türkiye’nin hem iç hem ulusal güvenli ğ ini nas ı l etkiliyor

Emniyet ve yargıda yaşanan gerileme ve siyasallaşma çok natürel ki devletin bütünlüğü üzere mevzularda kimi riskleri beraberinde getiriyor Şayet ulusal güvenlikten kelam ederken dış siyaset ve savunmadan kelam ediyorsanız bu bahiste tahminen daha çok inanç duyulabilecek ancak çok sonlu bilgi sahibi olduğumuz Türk Silahlı Kuvvetleri var Geçmişe baktığımızda ordunun organize kabahat örgütleriyle ile alakalarının daha fazla sonlu kaldığını görüyoruz Burada JİTEM üzere örneklerden kelam edebiliriz JİTEM neden kuruldu Hâlâ varlığını sürdürse de 80’li 90’lı yıllarda olduğu üzere değil JİTEM’in kurulması ve bu yapıda bilhassa organize kabahat örgütlerinden insanların kullanılmasının esas nedeni büyük ihtimalle o periyot PKK’ya karşı uğraşta istedikleri kapasitelere ve araçlara sahip olmayışları Öteki bir deyişle bir devir PKK ile çaba için organize hata örgütlerinin ögeleri ile işbirliği yapıldı Bir araç olarak kullandılar Bugün hem PKK ile uğraşın hali değişti hem de daha kıymetlisi artık Türk ordusunun elinde geçmişte olmayan drone teknolojisi gözetleme ve istihbarat toplama imkanı sağlayan çok daha kıymetli araçları var Artık JİTEM’e yahut gibisi bir yapıya çok da gereksinimi yok Ancak dürüst olalım Biz 90’lı yılların JİTEM’i hakkında lakin Susurluk ve başka skandallar ile günışığına çıkanlar ölçüsünde bilgi sahibiyiz Biz büyük skandallar olmadığı surece durumun vahameti hakkında bilgi sahibi olamıyoruz

Sedat Peker in Cumhurbaşkanı Erdoğan ın yakın etrafı eski başbakan ve bakanlar hakkında ortaya attığı savların bir kısmı de İçişleri Bakanı Süleyman Soylu yu maksat alıyor

Baz ı emekli askerler uzmanlar Türkiye’deki birçok siyasi cinayetin faili meçhullerin arkas ı nda Gladio yap ı lanmalar ı n ı n oldu ğ unu söylüyor Bu yap ı lanmalar ı n ABD istihbarat ı taraf ı ndan kurulup yönlendirildi ğ i geçmi ş te komünist tehlikesine kar şı Davacıları kullan ı ld ı klar ı darbelere giden süreçlerde de bunlar ı n tesirli olduklar ı sav ediliyor Siz Amerikan ar ş ivlerinde yapt ığı n ı z ara ş t ı rmalarda bu hususlarda baz ı bilgilere dokümanlara ula ş abildiniz mi

ABD Dışişleri Bakanlığı 1980’li yılların başlarına ait arşivlerinin kapalılığı daha kısa bir müddet evvel kaldırdı Bunlara baktığınızda Davacıların o periyot sol ile gayret edecek bir siyasi güç olarak görüldüğünü ya da ABD’nin çıkarına oldukları formunda tartışmalar görmüyorsunuz Daha çok evet bu iç siyasette kıymetli bir fraksiyon üzere pasif yorumlar görüyorsunuz Davacıların CIA tarafından kullanıldığı daha geniş bir NATO inisiyatifi olduğu Kontrgerilla gücü oluşturulduğu üzere argümanları ben de medyada görüyorum lakin açıkça söylemek gerekirse arşivlerde bu argümanları destekleyecek çok da kanıt yok 1971’deki darbe teşebbüsü ve 1980’deki darbenin ABD’nin nüfuzunun bir sonucu olduğu yorumları konusunda da gereğince kanıt yok Bana nazaran darbecilerin vilayetle de ABD’ye ABD’nin cüret vermesine gereksinimi yoktu Şunu da belirtmek gerekir ABD idaresi dediğimizde çok büyük ve kompleks bir yapıdan kelam ediyoruz İdare darbeyi yararlı görmüş ya da en azından darbenin sonuçlarıyla ilgilenmek istemiş olabilir mi Bu katiyetle kelam konusu olmuş olabilir Lakin bu hususlarda hakikaten de daha fazla bilgiye sahip olmamız gerekiyor