Elektrik tüketimine gelen artırım konusundaki tartışmalar artarak devam ediyor. Vatandaş, esnaf ve üreticiler yüksek artırımların hemen geri alınması için davet yaparken Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de son olarak yeni bir düzenleme hakkında taleplerin değerlendirildiğini söyledi.
Ancak bu bahisteki en yüksek sesli çıkışı CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu Çarşamba akşamı, “Erdoğan 31 Aralık’ta imzaladığı artırımları geri çekinceye kadar ben, bugünden itibaren gelecek hiçbir elektrik faturamı ödemeyeceğim” diyerek gerçekleştirdi.
Bu açıklamaya reaksiyon gösteren MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ise Kılıçdaroğlu’nun telaffuzunun bir tercih olduğunu ve faturasını ödemediği takdirde elektriğinin kesilmesi gerektiğini söyledi.
Son periyotta Türkiye’nin büyük kısmında elektrik artırımlarına karşı protestolar düzenlenirken esnaflar da camlarına astıkları son faturaları ile artırımlara reaksiyon gösteriyordu.
Peki, yüksek artırımlardan kaçamayan tüketicilerin bu bahisteki hali ne?
Tüketiciler Derneği Lideri Levent Küçük’e nazaran vatandaşlar fatura ödememe tarafındaki telaffuzlara pek katılmıyor ve vatandaş için çözülmesi gereken asıl sorun faturalardaki artırımlar ve pahalılık. Vatandaşlardan çok sayıda şikayet geldiğini lakin bunların daha çok pahalılık ve artırımlarla ilgili olduğunu belirten Küçük, “Bu mevzuda bir boykot kararı alma eğilimi oluşmadı. Beşerler daima olarak artırımlardan şikayetçi. Boykotun bir tahlil olacağını düşünmüyoruz. Güç herkes için çok önemli” dedi.
Tüketici derneklerine nazaran şayet sorun çözülmezse vatandaşlar ekonomik zorluklar nedeniyle faturalarını ödemek istese bile ödeyemeyecek.
“Ödeyemeyenler çoğalacak”
Vatandaşın en değerli gündeminin elektrik faturaları olduğunu anlatan Tüketici Konfederasyonu Güç Komitesi Lideri Abdullah Koç ise, “Önümüzdeki günlerde elektrik faturalarını ödeyememiş, ödeyemeyen ve bundan ötürü elektriği kesilen çok sayıda vatandaş olacak. Bunların haberleri artarak devam edecek. Ancak bu boykot kararı yüzünden olmayacak. Beşerler ödemek isteseler bile artırımlı faturaları ödeyemeyecek. Maddi gücü buna yetmeyecek” sözlerini kullandı.
“Piyasada kurallar belli”
Ödenmeyen faturalar konusunda ise kurallar kesin olarak işletiliyor.
Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri yönetmeliğinin açık ve net olduğunu lisana getiren Tüketici Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu ise şunları söylüyor: “Son ödeme tarihinde ödenmemiş olan elektrik faturasıyla ilgili 5 iş günü geçtikten sonra hâlâ ödenmemişse son bir kesme ihbarı bırakılıyor şirketler tarafından. Ondan sonra kesme sürecine geçilebilir. Yani böylece çabucak gelip sonraki gün elektriğini kesmesi kelam konusu değil lakin şirket isterse kesebilir. Üstelik tüketici hak kaybına uğrar. Burada bilhassa belirtmek istediğim nokta ise hakikaten faturasını ödeyemeyen ve sıhhat problemleri yaşayan vatandaşlar. Çok sayıda vatandaş aygıtlara bağlı bir ömür sürüyor. Onlar şayet raporlarını gösterirse borçlu olsalar bile kimse elektriklerini kesemez.”
“Elektrik temel ihtiyaç”
Ancak bütün tüketiciler için elektriğin kritik değere sahip olduğunu belirten Ağaoğlu, “Elektrik temel gereksinimdir, boykot edemezsiniz. Ona karşı duramazsınız. Esasen tüketici tasarruflu davranıyor. Sonuna kadar tasarruf ediyor. Vatandaştan daha ne bekleniyor? Beşerler o faturaları öderken eli titriyor. Bu boykot tartışmaları çok gereksiz. Burada sorun faturalarda yapılması olan düzenlemeler” halinde konuştu.
Vatandaşların en büyük talebinin faturalarda indirimle bir arada vergi yükünün de azaltılması olduğunu lisana getiren TÜKONFED Güç Masası Lideri Abdullah Koç, “Çok fazla vergi yükü var. Vergi üzerinden de vergi alınıyor. KDV ve BTV’nin yükünün faturalarda indirilmesi gerekiyor. Elektrik maliyetleri ortada. Lakin bu yolla tüketici rahat bir nefes alabilir” dedi.
“Herkese tıpkı yük olmaz”
Tüketici derneklerinin elektrik faturaları için başka bir değerli talebi de muhtemel bir düzenlemede tarifelerin gelir seviyesine nazaran güncellenmesi. Aydın Ağaoğlu’nun teklifine nazaran emlak rayiç bedelleri referans alınarak düşük gelirli vatandaşla yüksek gelirli vatandaşın vergi ve tarife yükünde bir ayarlanma yapılabilir. Ağaoğlu’nun bu husustaki değerlendirmesi ise şöyle: “Yalıda oturan vatandaş ile gecekonduda oturan vatandaşa tıpkı tarifeyi uyguluyorsunuz. Bu adaletli değil. Bir tarafta nasıl geçineceğini bilemeyen bir küme var, bir tarafta elektrik faturasının ne kadar geldiğine bile bakmayan bir küme. Düşük gelirlilerin vergi yükü azaltılmalı.”
Emre Eser
© Deutsche Welle Türkçe
