Aralarında Greenpeace Akdeniz, TEMA Vakfı, Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı’nın (WWF) bulunduğu iklim alanında faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri, Birleşmiş Milletler İklim Tepesi (COP27) öncesinde sera gazı emisyonu azaltımı maksadını güncellemesi beklenen Türkiye’nin 2030’da en az yüzde 35 emisyon azaltımı hedeflemesi gerektiğini belirtti.
COP27, Kasım ayında Mısır’da gerçekleşecek. Türkiye’nin, tepe öncesi sera gazı emisyonu azaltım maksadını güncellemesi bekleniyor. Türkiye, 2015 yılında BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı Sekreteryası’na sunduğu Ulusal Katkı Beyanı’nda 2030’a kadar en az yüzde 21 emisyon azaltımı gayesi vermişti.
WWF Türkiye, Ekosfer Derneği, Greenpeace Akdeniz, İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneği, İklim İçin 350 Derneği, Sıhhat ve Etraf Birliği, Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği, TEMA Vakfı, Yeşil Niyet Derneği, YUVA, Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal) ve Avrupa İklim Hareket Ağı, Türkiye’nin 2030 iklim gayesinin nasıl olması gerektiği konusunda ortak davet yaptı.
“Türkiye yüzde 21’den daha argümanlı bir gaye koymalı”
Paris İklim Muahedesi, iklim krizinin önüne geçmek için global sıcaklık artışını 2 derece ile sonlandırmayı, mümkünse 1,5 derecenin altında tutmayı amaçlıyor. 6 Ekim 2021’de Paris Muahedesi’ni onaylayan Türkiye, COP27’ye kadar mevcut Ulusal Katkı Beyanı’nı güncelleyeceğini açıklamıştı.
STK’lardan kömür raporu
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
İstanbul’da gerçekleşen toplantıda kelam alan WWF Türkiye İklim ve Güç Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu, global sıcaklık artışını hatırlatarak Türkiye’nin yüzde 21’den daha savlı bir amaç koyması gerektiğiniifade etti. “Bu sadece 1,5 derece amacına giden yolda üzerine düşeni yerine getirmesi açısından değil, birebir vakitte 2053’te net sıfır emisyon maksadına giden yolda da kritik kıymet taşıyor. Türkiye 2030 yılına kadar kâfi emisyon azaltımı sağlayamazsa, 2053 net sıfır gayesine ulaşabilmesi için sonraki yıllarda çok daha keskin emisyon azaltım hareketleri gerçekleştirmek zorunda kalacak” dedi.
Toplantıda, yüzde 35 gayesi hesaplanırken göz önüne alınan kriteri ODTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Ebru Voyvoda anlattı. Voyvoda, “Türkiye’nin sanayi ihtilalinden bu yana olan tarihi sorumluluğu OECD ülke kümesiyle karşılaştırıldığında hayli düşük. Global karbon bütçesinde Türkiye’ye öngördüğümüz hisse, Türkiye’nin en avantajına olan daha az tarihi sorumluluk, daha fazla büyüme ve gelişme hakkı veren bir kriter üzerinden gerçekleşti” diye konuştu.
“Kömürden çıkış büyük rol oynayabilir”
En fazla sera gazı emisyonuna neden olan ülkeler ortasında 16’ıncı sırada yer alan Türkiye, en son Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporuna nazaran, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen bölgelerden birinde bulunuyor.
Greenpeace Akdeniz Genel Yöneticisi Ersin Tek, iklim krizi nedeniyle yaşanan sıcaklık artışlarının sonuçlarına dikkat çekti. Tek, “Aşırı sıcaklar bütün Avrupa’da önemli can kayıplarına neden olacak. 2050’ye gelindiğinde yaklaşık 30 bin kişinin çok sıcaklardan hayatını kaybedeceğini ve bunların birçoklarının Türkiye’yi de içeren bölgelerde olacağını öngörüyoruz” dedi.
Fosil yakıta bağımlılığın hem mahallî hem de ulusal ölçekte büyük maliyetler yarattığını vurgulayan Tek, kelamlarını “Özellikle elektrik üretiminde adil dönüşüm perspektifinin eşlik edeceği bir kömürden çıkış siyaseti, Türkiye’nin iklim gayelerine ulaşmasında büyük rol oynayabilir” diye sürdürdü.
“Aktif iklim siyaseti ulusal geliri artırır”
Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFİA) Yöneticisi Bengisu Özenç ise yapılan araştırmaların Türkiye’nin etkin bir iklim siyaseti yürütmesi halinde ulusal gelirinin yüzde 7 artacağını gösterdiğini söyledi. Özenç, “Rüzgar ve güneşi merkeze alan, planlı bir güç dönüşümü, muhtaçlığımız olan teknoloji içeriği yüksek bir sanayi gelişimini ve bölgesel kalkınma fırsatlarını da beraberinde getirme potansiyeli taşıyor. Argümanlı bir 2030 amacı bizi bu kazanımlara yaklaştırırken, Türkiye’nin 2053 net sıfır gayesi konusundaki samimiyetini de ortaya koyacaktır” dedi.
Sivil toplum örgütlerinin Türkiye’nin 2030’da yüzde 35 mutlak emisyon azaltımı gayesine ulaşabilmesi için hazırladığı teklifler ortasında, 2030 yılı itibariyle kömürden elektrik üretimine son verilmesi, elektrik üretiminde yenilenebilir güç kaynaklarının hissesinin yüzde 75’e çıkarılması, elektrikli araçların hissesinin binek araçlarda en az yüzde 20’ye, yolcu ve yük taşıma araçlarında en az yüzde 10’a çıkarılması, sanayi ve tarım uygulamalarında direkt yenilenebilir güç kullanımının artırılması yer alıyor.
