İngiltere İçişleri Bakanı Priti Patel geçen haftalarda Avrupa Birliği’nin de terör örgütleri listesinde yer alan acıbadem escort İsrail aykırısı Filistinli radikal İslamcı Hamas’ın terör örgütü ilan edilmesi için yasal sürecin başlatıldığını duyurdu
Müslüman Kardeşler’in Filistin kolu olan Hamas resmi olarak 1987 yılında İsrail ile uğraş hedefi ile akbatı escort kurulmuş olan ve şu anda Gazze’yi denetimi altında bulunduran Hamas İngiltere’nin teşebbüsüne dair bir basın açıklaması yaptı ve bu kararın İsrail’e bir yeşil ışık yakmak olduğu ve Filistinlilere yönelik şiddetten aksaray escort İngiltere hükümetinin de sorumlu olacağı savunuldu İsrailBaşbakanı Naftali Bennett de Twitter hesabından İngiltere Başbakanı Boris Johnson’dan dostum diye bahsederek bu teşebbüsten şad olduğunu iletisini paylaştı
DW Türkçe’ye konuşan uzmanlar bu atakent escort gelişmenin Arap Baharı sonrası bölgede oluşan yeni koşullar ve Filistin İsrail problemini etkileyen gelişmeler üzere faktörlere bağlı olarak kıymetlendirilmesi gerektiği görüşünde
Gazeteci yazar Yusuf El Şerif Türkiye Hamas bağlantılarının göründüğü ataköy escort kadar derin olmadığı görüşünde
Türkiye Hamas ile bağları olan ülkeler ortasında Son yıllarda örgütün siyasi ve silahlı kanadından üst seviye isimlerin sık sık Türkiye’ye geldiği kimi temaslarda ve özel görüşmelerde atalar escort bulundukları biliniyor Uzmanlara nazaran bu karar İngiltere’de alınmış olsa da sonuçları İngiltere topraklarından çok İsrail’in bölge ülkeleri ve Türkiye ile münasebetleri Filistin İsrail meselesinin gidişatı üzere mevzularda ortaya çıkacak
Bu ataşehir escort çerçevede Türkiye Hamas ile alakaları sebebiyle örgütü terörist olarak tanıyan ülkelerin direkt suçlamalarına maruz kalmasa da hem İsrail hem de Hamas ile alakalarını gözden geçirmek zorunda kalabilir
Türkiye Hamas ilgileri avcılar escort göründüğü üzere değil
Filistinli hareketlerin ve aktivistlerin bir kısmı Türkiye’nin Hamas ve Filistinlilere takviyesinin göründüğü kadar olmadığını öne sürüyor Bu kısma nazaran Türkiye Hamas’ın önde gelen isimlerine barınak vakit zaman avrupa yakası escort siyasi dayanak sağlıyor olsa da finansal ve silah dayanağı vermiyor
Türkiye’de de çalışmış olan ve Hamas’ın Türkiye temaslarını izlemiş olan gazeteci yazar Yusuf El Şerif de Türkiye Hamas ilgilerinin göründüğü aydınlı escort kadar derin olmadığı görüşünde
El Şerif 2011’den evvel Hamas parasını İran’dan alsa da siyasi kararları Şam’da alıyordu İkinci önceliği de Mısır’dı Mısırsız yapamıyorlar zira Mısır’ın Gazze’ye açılan hudut kapısı var Yani Hamas için finansal olarak İran ve Katar siyasi açıdan Şam güvenlik ve lojistik açısından Mısır kıymetliydi Arap Baharı periyodunda Suriye ile bağları çok bozuldu fakat Şam ile ortalarını yavaş yavaş tamir etmeye çalışıyorlar Ayrıyeten Hamas son periyotta bilhassa Mısır ile işbirliği yapmaya çalışıyor Yani Türkiye Hamas münasebetleri derken çok büyük bir tesirden bahsedemeyiz değerlendirmesini yapıyor
Türkiye’nin Hamas’a para ve silah dayanağı veremeyeceğine dikkat çeken El Şerif Londra’nın kararı ile Ankara’nın Hamas’a karşı hal almayacağını savunuyor
Türkiye’nin Filistin problemine bakışını eleştiren Filistinliler Türkiye açısından İsrail ile bağların daha kıymetli olduğunu lakin AKP hükümetinin de iç kamuoyunun eğilimlerini dikkate alarak Filistin’e yakın bir imaj sergilemeye çalıştığını savunuyor
Öte yandan Hamas ile görünüşte bile olsa bağlantıların Türkiye açısından sorun yaratabileceğini düşünenler de var Bu çerçevede İsrail başta olmak üzere bölge ülkelerinin bir kısmının Türkiye’den bağların düzeltilmesi karşılığında Hamas a yönelik adımlar atılmasını isteyebileceği öne sürülüyor
Karel Valansi’ye nazaran Hamas konusu Türkiye İsrail bağlantılarını direkt etkiliyor
Ankara Hamas bağları temel sorun
Peki Türkiye İsrail münasebetlerinde Hamas’a yaklaşımın hissesi ne
Gazeteci ve akademisyen olan Karel Valansi’ye nazaran Hamas konusu Türkiye İsrail bağlantılarını direkt etkiliyor Valansi Konuştuğum birçok İsrailli diplomat için Ankara’nın Hamas ile ilgisi temel sorun olarak kabul ediliyor diyor Valansi’ye nazaran Hamas’a yaklaşım Türkiye’nin yalnızca İsrail ile değil ABD Kanada Japonya Avrupa Birliği ve İngiltere ile de başka düştüğü siyasetlerden biri
Türkiye ile İsrail ortasında 2016’da yapılan olağanlaşma muahedesinde Hamas konusunun geniş yer tuttuğunu belirten Valansi Bu muahedeye nazaran Ankara Hamas’ın Türkiye’deki faaliyetlerini sonlandıracak yalnızca siyasi faaliyetlerine müsaade verilecekti Yani bir bakıma İsrail’e muhtemel bir terör saldırısının önlenmesi taahhüt edildi bilgisini veriyor
Hamas Türkiye’deki günlerinin sonuna yaklaşmış olabilir
Peki bu durumda Türkiye’nin Hamas’a karşı adımlar atması ve Türkiye içinde hareket alanlarını sınırlaması Türkiye İsrail gerginliğini ortadan kaldırır mı
İsrail ABD’nin de dayanağı ile Arap ülkeleri ile olağanlaşma süreçleri başlatmıştı Bu durum İsrail’e bölgesel müttefikler ticari ilgileri geliştirme fırsatları ve bölgede diplomatik açıdan daha tesirli olmanın kapılarını da açtı Türkiye ise İsrail’in olağanlaşma süreçlerini başlattığı bölge ülkelerinin birden fazla ile krizleri çözme niyeti olsa da şimdi diplomatik bağlarda ara alınmış değil Bu nedenle İsrail Türkiye ile bağlantılarında bölgedeki alakalarını de göz önüne alarak kıymetlendirme yapabilir
Ancak Türkiye’nin bölge ülkelerine yönelik yeni telaffuzlarını dış siyasette değişim sürecine giriş olarak kıymetlendiren Valansi’ye nazaran hem Müslüman Kardeşler hem de Hamas üyeleri Türkiye’deki günlerinin sonuna yaklaşmış olabilirler
Bölgedeki kaideler değişti
Türkiye’nin Tel Aviv büyükelçisi olarak da misyon yapmış olan emekli büyükelçi Namık Tan da İsrail ile Hamas ortasında istikrar korunarak yürütülen ilgilerin iki taraf ortasında yatıştırıcı bir rolü olduğunu ve yapan sonuçlar verdiğini savunuyor
Ancak Türkiye ve İsrail ortasındaki münasebetlerin 2008 yılından itibaren bozulmaya başladığını hatırlatan Tan 2008’de İsrail eski başbakanı Olmert Türkiye’yi ziyaret ettikten çabucak sonra Gazze’ye yönelik dökme kurşun operasyonunu başlatınca her şey o tarihten itibaren aksine döndü Olmert’in o ziyarette verdiği kelamları tutmaması burada önemli bir kırılma yarattı Çabucak akabinde Davos’taki ‘one minute’ geldi Ondan sonra alakaları toparlamak pek mümkün olmadı Gördüğüm kadarıyla Türkiye İsrail Filistin ihtilafında bütün tartısını Filistin tarafına koydu ve bunu iç siyasette da kullandı değerlendirmesini yapıyor
Namık Tan’a nazaran hükümet Arap Baharı başladığında Hamas ve Müslüman Kardeşler üzerinden bölgede nüfuz yaratmak istedi
Tan Arap Baharı’nın başlaması ile birlikte Türkiye’nin Hamas’ın Müslüman Kardeşler bağı bağlantıların giderek gerginleştiği İsrail’e ileti verme ve Türkiye iç kamuoyunda oluşan Filistin hassasiyeti üzere sebeplerle örgütle yakınlaştığını söz ediyor
Türkiye’de hükümetin Arap Baharı başladığında Hamas ve Müslüman Kardeşler üzerinden bölgede nüfuz yaratmak istediğini belirten Tan’a nazaran bölgedeki kaideler artık büyük ölçüde değişmiş durumda Tan İsrail Birleşik Arap Emirlikleri olağanlaşma sürecini sağlayan İbrahim Muahedeleri ile Türkiye’nin elindeki kozların alındığını ve Filistin davasının da artık marjinalize olduğunu söylüyor
Türkiye’ye yaptırım pek muhtemel değil
İngiltere dahil birçok ülkenin Hamas’ı terör örgütü listesine almasından çok bölgedeki kaidelerin Türkiye’nin Hamas ile alakalarını şekillendirdiği görüşünde olan Tan İsrail ile Mısır ile açılım bekliyorum Türkiye Müslüman Kardeşler’i çok önemli ölçülerde bir kenara koydu Artık bu süreç içerisinde Hamas’ı da koydu diyor
Deneyimli diplomata nazaran İngiltere dahil Hamas’ı terör örgütü sayan ülkelerin de Türkiye Hamas bağlantısından ötürü Türkiye’ye yönelik yaptırım uygulaması pek mümkün değil Tan Türkiye kadar ABD ve İngiltere’nin de bölge siyasetleri açısından Türkiye’ye gereksinimleri olduğunu düşünüyor
Hediye Levent
Deutsche Welle Türkçe
