Türkiye, Finlandiya ve İsveç ortasında 28 Haziran’da Madrid’deki NATO tepesinde imzalanan mutabakat kapsamında verilen taahhütlerin takibi ve hayata geçirilmesi için kurulan Daimi Ortak Sistem’in birinci toplantısıgerçekleştirildi. Üç ülkeden yetkililerin katıldığı toplantı, Finlandiya’nın güneyindeki Vantaa kentinde yapıldı.
Daimi Ortak Sistem’in Türk heyetine Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlık etti. Heyette Adalet, Dışişleri, İçişleri, Ulusal Savunma Bakanlıkları ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı’ndan temsilciler de yer aldı. İsveç heyetine Başbakanlık Devlet Sekreteri Oscar Stenström, Finlandiya heyetine ise Dışişleri Bakanlığı Daimi Devlet Sekreteri Jukka Salovaara başkanlık etti. Her iki ülkenin heyetlerinde de adalet, güvenlik ve istihbarat kurumlarından temsilciler hazır bulundu.
Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğü, görüşmelerde İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’ye terörle gayrette dayanak kelamını yinelediğini belirtti.
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğünden yapılan açıklamada, “Görüşmelerde, Daimi Ortak Mekanizma’nın çalışma temelleri belirlenmiş, Üçlü Muhtıra’da kayıtlı taahhütlerin hayata geçirilmesine yönelik gelişmeler gözden geçirilmiş, önümüzdeki periyotta atılması gereken somut adımlar üzerinde durulmuştur” denildi.
Açıklamada, “Finlandiya ve İsveç, Üçlü Muhtıra’da kayıtlı, terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle çabada Türkiye’yle tam dayanışma ve işbirliği sergileyecekleri, PKK terör örgütü başta olmak üzere ulusal güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye’ye tam dayanak verecekleri, PYD/YPG ve FETÖ’ye takviye sağlamayacakları tarafındaki taahhütlerini yinelemişlerdir” tabiri yer aldı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğü ayrıyeten, düzenek kapsamında ele alınan mevzularda somut ilerleme kaydedilmesi için ilgili kurumlar ortasında teknik seviyede işbirliğinin ağırlaştırılması konusunda mutabık kalındığını duyurdu.
Finlandiya’dan açıklama
Finlanddiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, gerçekleştirilen toplantının, Madrid’de imzalanan memorandumla üzerinde anlaşılan işbirliği için gerekli temasların kurulması ve amaçların belirlenmesini amaçladığını belirtti.
Finlandiya Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, “Üçlü Memorandum’un uygulanmasına yönelik somut adımları ele alan iştirakçiler, sistemin sonbaharda uzmanlar düzeyinde görüşmeye devam etmesi konusunda mutabık kaldı” denildi.
Finlandiya Dışişleri Bakanlığı, üçlü toplantının yeri konusunda uzun mühlet bilgi vermedi. Fakat Bakanlık daha sonra yaptığı açıklamada toplantının başşehir Helsinki yakınlarındaki Vantaa kentinde gerçekleştiğini duyurdu.
Helsinki, Daimi Ortak Sistem’in toplantılarının dönüşümlü olarak Finlandiya, İsveç ve Türkiye’de düzenleneceğini açıklamıştı.
Üyeliklere Türkiye’den kaideli onay
Madrid’de imzalanan üçlü mutabakat, İsveç ve Finlandiya’nın başta PKK olmak üzere “terör örgütleriyle çabada daha somut adımlar atması ve Ankara’ya yönelik silah ambargolarını kaldırması karşılığında” Türkiye’nin de bu iki ülkenin NATO üyeliklerini veto etmemesini öngörüyor. Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’dan talep ettiği adımların başında, onlarca “teröristin” Türkiye’ye iadesi geliyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, mutabakat zaptındaki taahhütler İsveç ve Finlandiya tarafından yerine getirilmezse, bu iki ülkenin NATO’ya iştirak protokolünün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanmayacağını söylemişti. Şu an tatilde olan TBMM’nin Ekim ayından evvel bu protokolü onaylama ihtimali bulunmuyor. Kimi Türk yetkililer, sürecin gelecek yıla da sarkabileceği ihtarında bulunmuştu.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik atakları başlatmasının akabinde askeri tarafsızlık prensibinden vazgeçen Finlandiya ve İsveç, Mayıs ayında NATO’ya üyelik müracaatında bulunmuştu. Finlandiya ve İsveç’in üye olabilmesi için NATO’ya üye 30 ülkenin onayı gerekiyor. Şu ana kadar üye ülkelerin birçoklarında, İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğininkabul edilmesine ait protokol meclisten geçti.
DW,rtr,AFP/CÖ,JD
