Almanya’da 26 Eylül Pazar günü yapılacak Federal Meclis seçimleri, Türkiye iş dünyası tarafından da yakından takip ediliyor.
Türkiye iş dünyasının önde gelen çatı kuruluşları ve Almanya ile alakalarda kelam sahibi olan iş insanları, Almanya’da kurulacak yeni hükümetin Türkiye ile ekonomik alakalarda “yakın” işbirliğine açık olmasını bekliyor. İş dünyası temsilcileri başta Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, Yeşil Mutabakat ve teknoloji transferi üzere mevzularda Alman şirketleri ile daha yakından çalışma imkanlarının artırılmasını talep ediyorlar.
Türkiye’nin ihracatında birinci sırada
Almanya, ABD ve Japonya’dan sonra dünyanın en gelişmiş üçüncü sanayi ülkesi pozisyonunda. Yaklaşık 83 milyonluk nüfusuyla Avrupa Birliği’nin de en büyük ve en değerli pazarı olan Almanya, Türkiye’nin hem ihracatında hem de güç hariç ithalatında birinci sırada yer alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran Almanya ile dış ticaretinde birkaç istisnaî yıl hariç daima açık veren Türkiye, pandeminin vurduğu 2020 yılında Almanya’ya 16 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi, Almanya’dan ithalatı ise 22 milyar dolar oldu. 2021’in birinci 7 ayında ise resmi bilgilere nazaran Almanya’ya ihracat 10,8 milyar dolar olurken ithalat ise 12,9 milyar olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’nin Almanya’ya ihracatının yüzde 90’ını sanayi eserleri oluşturuyor. Yüzde 10 düzeyinde ise tarım ve besin eserleri ihracatı yapılıyor. İthalatta ise Almanya’dan yüzde 98 oranında sanayi eseri, yüzde 2 oranında tarım ve besin eserleri alınıyor.
“Almanya’dan direkt yatırım bekliyoruz”
İstanbul Ticaret Odası ile İstanbul Sanayi Odası’nın ortak teşebbüsüyle 1965 yılında kurulan ve Türkiye iş dünyası ile AB kurumları ortasındaki diyaloğu geliştirmek maksadıyla faaliyet gösteren İktisadi Kalkınma Vakfı’nın (İKV) Lideri Ayhan Zeytinoğlu, Alman ve Türk siyaseti ortasında vakit zaman sert tartışmalar yaşansa da iki ülke ortasında tarihi uzun yıllara dayanan müteffiklik bağlantısının korunduğuna işaret ediyor.
İktisadi Kalkınma Vakfı’nın (İKV) Lideri Ayhan Zeytinoğlu
Son yıllarda Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyelik perspektifinden uzaklaşmasının, ekonomik ilgileri daha da ön plana çıkardığına değinen İKV Lideri Zeytinoğlu, “Almanya’dan yeni devirde beklentimiz, AB ile Gümrük Birliği güncellenme sürecinin hızlandırılması, Alman şirketlerin Türkiye’ye direkt yatırımlara sürat vermesi olarak özetleyebiliriz” diye konuşuyor.
“Gümrük Birliği’nin manası kalmadı”
Özellikle mevcut durumda Gümrük Birliği muahedesinin Türkiye için bir manasının kalmadığını söz eden Zeytinoğlu, AB’nin özgür ticaret mutabakatı yaptığı ülke sayısının son 25 yılda 70’i bulduğuna dikkat çekiyor. Bu durumun Türkiye’nin AB ile ticarette rekabet gücüne büyük ziyan verdiğini vurgulayan Zeytinoğlu, “Örneğin son devirde AB ile Vietnam ortasındaki hür ticaret muahedesi, Türkiye’yi önemli manada olumsuz etkileyecek. Zira misal eserler üretiyoruz. Üstelik bu müzakere süreçlerine de Gümrük Birliği üyesi olmamıza karşın katılamıyoruz” halinde konuşuyor.
“Türkiye’de 7 bin Alman şirket var”
Alman yatırımcıların Türkiye’ye olan ilgisi son 40 yılda büyük ölçüde artış kaydetti. Türkiye’de 1980 yılında faaliyet gösteren Alman şirket sayısı 24 iken bu sayı günümüzde 7 bini aşmış durumda. Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran 2019 yılı sonu itibariyle Almanya’nın Türkiye’de gerçekleştirdiği yatırım stoğu 13,2 milyar doları bulunuyor. Türkiye’nin Almanya’da gerçekleştirdiği yatırım stoğu ise 1,8 milyar doları geçti.
Yine Merkez Bankası datalarına nazaran 2002-2019 ortasında Türkiye’ye gelen toplam yabancı yatırımcıların sıralamasında yüzde 6,2 hisseyle Almanya dördüncü sırada yer alıyor.
Dış Ekonomik Alakalar Kurulu (DEİK) bünyesinde faaliyet gösteren Türk-Alman İş Kurulu Lideri Steven Young ise Almanya’nın Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olmasına vurgu yaparak “Türkiye için Almanya siyaseti ve iktisadında yaşananlar her vakit çok önemli” diyor.
Türkiye’nin de Almanya’nın altıncı büyük ihracat pazarı olduğunu ve Türkiye’de faaliyet gösteren 7 bin Alman şirket bulunduğunu kaydeden Young, “Türkiye’de 100 yıldan fazla vakittir faaliyet gösteren Alman şirketler var; o denli ki artık Türk şirketi olarak görülüyorlar. Pandemi öncesindeki toplam ticaret hacmimiz 40 milyar dolara ulaşıyordu” diye konuşuyor.
“Aile şirketleri ortasında işbirliği artırılabilir”
Son 2-3 yılda iki ülke ortasındaki ticari bağlarda çok olumlu bir atmosfer yakalandığını lisana getiren Young, yeni periyoda ait beklentilerini şöyle anlatıyor:
“Yakaladığımız bu olumlu havayı iş dünyası olarak artırmak istiyoruz, geliştirmek istiyoruz. Gümrük Birliği’nin modernizasyonu elbette bizim için çok kıymetli ancak yalnızca bununla hudutlu değil. Teknoloji ve yapay zeka alanları ve orta ölçekli aile şirketleri ortasındaki işbirliğinin artırılmasını istiyoruz.”
Türk-Alman İş Kurulu Lideri Steven Young
Gümrük Birliği ve Yeşil Mutabakat
Türkiye iş dünyasının AB’deki en tesirli sivil toplum örgütlerinden biri TÜSİAD da yeni devir için iki ülke ortasındaki öncelikli iş dünyası bahislerini Gümrük Birliği, Yeşil Mutabakat ve global tedarik zincirleri başlıkları olarak özetliyor. TÜSİAD’ın Berlin Temsilcisi Alper Üçok’a nazaran Türkiye’nin yeşil ve dijital dönüşüm gündemini yakından takip etmesi yalnızca Almanya ve AB bağlantıları açısından değil, global rekabet gücü ve global iştiraklerin bir modülü olabilmesi açısından da belirleyici.
Aram Ekin Duran
© Deutsche Welle Türkçe
