Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Kurulu toplantısına Türkiye iktisadının içinde bulunduğu güç durum damgasını vurdu.
Toplantının açılışında konuşan TÜSİAD İdare Şurası Lideri Orhan Turan enflasyonun bir türlü denetim altına alınamadığını, enflasyonun “üç rakamlı eşiğe yanlışsız hızla” ilerlediğini tabir etti. Turan, “Enflasyonla çabada tüm dünya faizleri artırarak frene basmayı tercih ederken biz uzun müddettir hem kurun yükselmesine ve hesap yapılamamasına yol açan hem de tasarruf sahiplerini cezalandıran bir para siyaseti izliyoruz. Bundan ötürü vergi mükellefleri ve hazine gereksiz bir yükü taşımak durumunda kalıyorlar. Akran ülkelerle kıyasladığımızda dünyada hem en yüksek enflasyona hem de son derece yüksek risk primine sahip ülke konumundayız” dedi.
“Orta sınıfı güçlü olmayan bir ülkede demokrasi zayıflar”
Bunun sürdürülemez olduğunu ve süratle rasyonel siyasetlere dönülmesi gerektiğini vurgulayan Turan, Türkiye’nin iktisat bilimi ve tüm dünyadaki uygulamalarla çelişen bir yaklaşımı sürdürmemesi gerektiğini kaydetti.
Türkiye’nin meselelerinin sırf para siyaseti ve dizginlenemeyen enflasyonla hudutlu olmadığını söyleyen Turan, şöyle konuştu:
“İzlenen iktisat siyasetlerinin yarattığı şartlarda gelirler süratle eriyor. Bilhassa sabit gelirliler enflasyon baskısını en derinden hissediyor. Kentli, eğitimli orta sınıfların gelirleri de erozyona uğruyor. Unutmayalım ki, orta sınıfı güçlü olmayan bir ülkede demokrasi zayıflar. Eşitsiz gelir dağılımı demokratik sisteme yönelik inancı zedeler. Bu bağlamda ülkenin ekonomik durumu ve siyasi atmosferi nedeniyle bugüne dek görülmemiş bir ölçeğe varan beyin göçünü bir kere daha gündeme getirmek zorundayım. Bu göçü durdurmak için atılacak adımların en başta gelen önceliklerimizden sayılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu boyutlarda bir nitelikli insan kaybına tahammülümüz olmadığına inanıyoruz.”
TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu Lideri Tuncay Özilhan da yaptığı konuşmada Türkiye’nin sıkıntı bir periyottan geçtiğini söyledi. Ukrayna Savaşı’nın dünyada güvenlik istikrarları değiştirdiğini hatırlatan Özilhan, Türkiye’nin besin fiyatlarındaki artışı önlemek ve tarım ve besindeki muazzam potansiyelini hayata geçirmek için yeni bir tarım siyasetine gereksinimi olduğunu belirtti. Özilhan, “TL’deki paha kaybı nedeniyle Türkiye’nin mamul mal ihracatında sağlayabileceği rekabet gücü, dünya ticaretinin hizmetlere ve hatta dijital olarak teslim edilen hizmetlere gerçek kaydığı bir dünyada ne kadar sürdürülebilir olacak?” sorusunu sordu.
“Türkiye’nin risk primi yükseliyor”
Enflasyonun bütün ekonomik sıkıntıların başı olması nedeniyle pek çok merkez bankasının enflasyon artışının önüne geçmek için sıkılaşma siyasetleri uyguladığını hatırlatan Özilhan, şöyle konuştu:
“Global taraf aleyhimize seyrederken, içeride uyguladığımız iktisadi siyasetlerle birlikte ülke risk primi yükseliyor. Sıkı para siyasetleri ile gelişmiş ülkelerin yavaşlaması Türkiye’nin ihracatını kısıtlayarak cari açık, TL’nin bedel kaybı ve enflasyon meselelerini ağırlaştırabilir”.
Enflasyondaki artışın, daha evvelki enflasyonist periyotlarla karşılaştırılamayacak kadar süratli olduğunu söyleyen Özilhan, bu sürecin izafi fiyat yapısını bozduğunu, firmaların nasıl fiyatlama yapacaklarını bilemez hale geldiğini belirtti.
“Tüketicilerin de fiyatlar konusunda algısı bozulmuş durumda” diyen Özilhan, şöyle devam etti:
“Enflasyon halkın satın alma gücünü eritiyor. Fiyatların toplam gelir içindeki hissesi geriliyor. İktisattaki en büyük öncelik enflasyonun denetimden çıkmasını önlemek ve akabinde kalıcı bir düşüş sağlamak olmalı. Aksi halde, Türkiye’nin geçmişinde olduğu üzere bir enflasyon sarmalına girmesi topluma çok yüksek bir bedel ödetir. Problemleri çözmek yerine bir müddet için hafifletmek istikametinde atılan adımlar geri teper.”
Ekonomik problemlerin sık sık değiştirilen düzenlemelerle çözülemeyeceğini söyleyen Özilhan, bunun yol açabileceği riskleri “Sık sık değiştirilen düzenlemeler ve piyasanın işleyişine yapılan müdahaleler karar alma ufkunu daraltır ve ekonomiyi daha da bozar. Dengesizlikler tırmanmaya devam eder ve denetim elden kaçarsa uzun yıllar büyük bedeller ödemeyi gerektiren bir sonuç kaçınılmaz olur” olarak açıkladı.
DW / HT,JD
