Rusya’nın Ukrayna sonuna yaptığı askeri yığınak Batılı ülkeler ile Rusya ortasında tansiyonu tırmandırdı
ABD ve Beşiktaş travesti Avrupalı müttefikleri bu hafta yaptıkları açıklamalarda Rusya yı yeni bir işgal teşebbüsüne karşı çok sert tabirlerle uyararak bunun Moskova için çok ağır sonuçları olacağını kaydettiler
Washington Rusya nın atılımlarını Avrupa Beylikdüzü travesti nın karşı karşıya bulunduğu en büyük güvenlik tehdidi olarak nitelendirirken Rusya nın Ukrayna topraklarını işgal etmesi halinde ABD nin Avrupalı müttefikleriyle harekete geçmeye tereddütsüz bir formda karşılık vermeye hazır olduklarını Bomonti travesti duyurdu
Rusya tansiyondan Ukrayna yı sorumlu tutarken gözler hem Moskova hem de Kiev ile yakın bağları bulunan NATO üyesi Türkiye ye çevrilmiş durumda
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bölgede savaş istemediklerini Bornova travesti söyleyerek tansiyonun düşürülmesine katkıda bulunmak için taraflar ortasında arabuluculuk yapmayı önerdi
Öneri Kremlin tarafından sıcak karşılanmasa da Rusya nın Türkiye nin tekliflerine kapıyı tümüyle kapatmaması da dikkat çekiyor
Rusya ile Bostancı travesti SİHA gerilimi
Rusya Ukrayna yı Türkiye den satın aldığı gelişmişsilahlı insansız hava araçlarını SİHA Rusya yanlısı güçlere karşı kullanarak provokatif aksiyonlara girişmekle suçlarken Ankara yı da Ukrayna nın militarist hislerini teşvik edecek adımlardan kaçınma izlenen siyasetleri gözden geçirme ikazında bulunuyor
Siyasi gözlemciler Türkiye nin Ukrayna ya silah satmasının Rusya da rahatsızlık yarattığını belirtmekle birlikte Kremlin in Ankara ile diyaloğunda dikkatli ve dengeli bir siyaset izlediğine işaret ediyorlar
Bunda Türkiye nin Karadeniz e kıyısı bulunan en büyük NATO ülkesi olması buna karşın ABD nin bölgedeki askeri varlığını artırma planlarına soğuk bakmasının da tesirli olduğu belirtiliyor
Moskova nın NATO endişesi
Rusya Milletlerarası Bağlar Kurulu uzmanı Timur Ahmetov Rusya’nın şiddetle karşı çıktığı hususun Ukrayna nın NATO ya üye olması olduğunu belirterek Türkiye ile Ukrayna ortasındaki savunma sanayi işbirliğinin bu maksada yönelmemesi durumunda Moskova açısından çok da büyük sorun teşkil etmeyeceğini söyledi
DW Türkçe nin sorularını yanıtlayan Ahmetov Eğer Türkiye ile Ukrayna ortasında savunma sanayi alanındaki işbirliği Ukrayna yı NATO ya NATO standartlarına yakınlaştırma bağımsız savunma yetkinliğini güçlendirme maksadı olmadan yürütülürse Rusya nın buna çok şiddetli bir halde karşı çıkacağını düşünmüyorum dedi
Türkiye son yıllarda Ukrayna ile geliştirdiği savunma sanayi işbirliği çerçevesinde bilhassa Ukrayna nın SİHA motorları tank motorları üretimindeki teknolojisinden yararlanmayı umut ediyor
Rusya Ankara nın önerisi için ne diyor
Ukrayna ile işbirliğinin üçüncü ülkelere karşı olmadığını savunan Erdoğan hem Ukrayna hem Rusya ile âlâ bağlara sahip olduklarını bölgede artan tansiyonun düşürülmesini sağlamak için kolaylaştırıcı bir rol üstlenebileceklerini söylese de Rusya dan gelen iletiler Kremlin in buna sıcak bakmadığını gösteriyor
Rusya Türkiye bu hususta bir gayret gösterecekse bunun Ukrayna idaresi üzerinde tesirini kullanmak ve Minsk muahedesi kararlarını uygulatmak üzerine olması gerektiğini savunuyor
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov gazetecilerin Erdoğan ın teklifiyle ilgili sorusuna verdiği cevapta sözcüklerini itinayla seçerek Cumhurbaşkanı Erdoğan Kiev üzerindeki tesirini onları Minsk tedbirler paketi Paris muahedesi kararlarına uymaya ikna etmek için kullanırsa bu çok alışılmış ki memnuniyet yaratır dedi
Rusya nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov da NTV kanalında yaptığı açıklamada ihtilafın Ukrayna hükümeti ile ülkenin doğusundaki kümeler ortasında olduğunu Rusya nın bu çatışmanın tarafı olmadığını savunarak Türkiye nin arabuluculuk teklifinin uygulanabilir olmadığını söyledi
Bununla birlikte Yerhov un Türkiye nin tansiyonun düşürülmesine katkıda bulunma isteği takdire şayandır ve minnettarız demesi dikkat çekti
Uzmanlara nazaran Türkiye nin NATO üyesi olmasına karşın Batı ile Rusya ortasında tırmanan tansiyonda açıkça taraf tutmaması Moskova yı şad ediyor
Rus uzman Ahmetov Türkiye nin NATO ülkesi olarak bu türlü davranması Rusya yı sevindiriyor olmalı Yani NATO nezdinde alternatif hatta birbirine aykırı düşen yaklaşımların oluşması Rusya için olumlu bir gelişme dedi
Biden Erdoğan ı dışlıyor mu
Ankara nın bu tavrı Batılı başşehirler tarafından da dikkatle izleniyor ABD Lideri Joe Biden Rusya nın askeri hareketliliğinin artmasının akabinde ağır bir diplomasi başlatırken Avrupalı müttefikleriyle bir dizi telefon görüşmesi gerçekleştirdi
Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelinski yi arayarak ABD nin Ukrayna nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine taahhüdünü yineleyen Biden Rusya nın yeni bir askeri müdahalesi halinde ABD ve Avrupalı müttefiklerinin güçlü ekonomik yaptırımlar ve başka tedbirler ile karşılık vereceğini söyledi
Biden Putin le yaptığı görüntü konferans görüşmesi öncesinde Almanya İngiltere Fransa ve İtalya başkanlarıyla görüş alışverişinde bulundu Amerikan Lideri Putin le görüşmesinin akabinde yeniden Avrupalı müttefikleriyle telefonda görüşerek onları bilgilendirdi ve durum değerlendirmesi yaptı
Biden ın NATO müttefikleriyle yaptığı bu görüşmelerine Cumhurbaşkanı Erdoğan ı dahil etmemesi dikkatlerden kaçmadı
Almanya’nın saygın niyet kuruluşlarından Bilim ve Siyaset Vakfı SWP bünyesinde çalışmalarını sürdüren Kadri Taştan bunun çok da şaşırtan olmadığı görüşünde
Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi CATS uzmanlarından olan Taştan DW Türkçe ye yaptığı değerlendirmede Joe Biden ın ABD başkanlığını üstlenmesinden bu yana Cumhurbaşkanı Erdoğan a takındığı tavır dikkate alındığında Ukrayna konusundaki istişarelere Türkiye yi dahil etmemesi çok şaşırtan değil dedi
ABD Lideri Biden Rus başkan Putin ile bir video konferansta Ukrayna konusunu görüştü
Washington Ankara çizgisinde inanç bunalımı
Biden Yönetimi nin Türkiye yi ötekileştirecek bağları daha da kötüleştirecek bir yaklaşımdan uzak durduğunu lakin tıpkı vakitte sıcak bir tutum da sergilemediğine işaret eden Taştan Biden Demokrasi Doruğu düzenliyor lakin NATO nun en değerli askeri güçlerinden biri olan Türkiye buna davetli değil Bu da zati Türkiye ile ilgili algısını ne çerçevede çalışmak istediğinin de biraz özeti gibi görüşünü kaydetti
Türkiye nin Rusya dan satın aldığı ve ABD nin yaptırım uygulamasına yol açan S 400 füze savunma sistemi kaynaklı itimat buhranının kısa vadede tahlile kavuşturulmasının güç olduğunu söyleyen Kadri Taştan AB de olduğu üzere ABD de de Türkiye deki seçimleri bekleme eğilimi olduğu bekle göre stratejisi izlendiği görülebiliyor Gözlemleyebildiğimiz tarafların bu mühlet zarfında bağların daha da büyük hasar almasının önlenmesine odaklandıkları biçiminde konuştu
CATS uzmanı ayrıyeten Ukrayna tansiyonunda NATO nun bir askeri cevap verme seçeceğinin gündemde olmadığını ekonomik yaptırımlardan sözedildiğini hatırlattı Burada da Türkiye den pek bir beklenti yok Asıl AB den Rusya ya darbe vurması beklenen yaptırımlar bekleniyor Asıl vurgu da Kuzey Akım 2 ile Almanya Lakin tansiyonun daha da tırmanması halinde Batılı müttefikleri Türkiye den tavrını netleştirmesini isteyebilir dedi
Jeopolitik dengeleme arayışı mı
Peki Ankara nın Rusya Ukrayna tansiyonunda öbür NATO ülkelerinden farklı bir tavır sergilemesi ne manaya geliyor
Taştan bu soruyu yanıtlarken Türkiye nin aslında çok uzun yıllardır Karadeniz konusunda bir istikrar siyaseti izlediğini söyledi ve şöyle devam etti
Son yıllarda Türkiye nin Batı dan koptuğu Rusya ya yakınlaştığı savları gündem oluşturuyor Fakat aslında Türkiye nin klâsik Karadeniz dış siyaseti zati ABD yi NATO yu Karadeniz e çok fazla sokmamayı bölgesel işbirliğini önceliklendirmeyi öngörüyordu Rusya Karadeniz de gitgide dominant bir güce dönüşmüş olsa da Türkiye nin bu bağlamdaki siyasetinde çok önemli bir değişiklik olmadı Bir de şunu gözardı etmemek gerekir Türkiye nin öncelikleri güneye kaydı
Türkiye nin Batı Rusya istikrarında birini başkasına karşı dengelemeye çalışırken öbür taraftan Ukrayna yı uzun periyotlu bir ekonomik partner olarak da gördüğünü söyleyen Kadri Taştan SİHA lar başta olmak üzere savunma sanayi alanındaki işbirliğinin ayrıyeten bu bağlamda kıymetlendirilmesi gerektiğini kaydetti
Değer Akal
Deutsche Welle Türkçe
